Samenvatting socialisatie
2.1
Kinderen zijn als het ware een onbeschreven blad; een tabula rasa. Hoe kinderen worden,
zou dan helemaal afhangen van wat de volwassenen hun leren.
Om het gedrag van mensen te kunnen verklaren, wordt er daarom gekeken naar wat ze
aangeleerd wordt (nurture), maar beseffen we dat er ook aangeboren gedrag is (nature). De
verhouding tussen aangeboren en aangeleerd is een bron van veel onderzoek en discussie,
ook wel het nature-nurture-debat genoemd.
Sommige dingen zijn zonder meer erfelijk bepaald. In de bestudering van menselijk gedrag
wordt in het algemeen wel erkend dat beide (zowel aanleg als omgeving) essentieel zijn,
maar is het de vraag hoe de verhouding is. Een complicerende factor is dat aanleg en
omgeving niet strikt zijn te scheiden; juist omdat mensen een aanleg hebben, kunnen ze van
andere mensen (de samenleving leren).
2.2
Het proces waarbij mensen leren zich sociaal te gedragen in de voor hen relevante groepen
wordt socialisatie genoemd. Deze socialisatie begint al bij de geboorte. De socialisators zijn
meestal de opvoeders, ouders, broers en zussen. Naarmate we ouders worden krijgen we
steeds meer met socialisators en socialiserende instanties (basisschool) te maken.
Bij onze socialisatie leren we dus behalve feitelijke gegevens (iets is groot of klein, lang of
kort, warm of koud) ook de opvattingen over hoe iets hord. Welke feiten ons wereldbeeld
vormen, hangt af van waar we opgroeien. Bij de opvattingen over hoe we ons dienen te
gedragen is een onderscheid te maken tussen waarden en normen.
Normen zijn waarden vastgelegd in (rechts)regels.
2.3
Onder waarden verstaan we de met anderen gedeelde voorstellingen over wat juist en goed
is en daardoor nastrevenswaardig. Per groepering bestaan er verschillen in opvatting over
welke waarden wel of niet gelden en welke waarden belangrijker zijn dan andere waarden.
De verschillende gerichtheid (ouders Marokkanen Hollanders) worden uitgedrukt met de
termen wij-cultuur (groepsgericht) tegenover ik-cultuur (persoonsgericht) van de westerse
culturen.
Ooit was ook in NL meer een wij-cultuur, maar het is hier minder belangrijk geworden om bij
een groep te horen. Wij zijn individualistischer geworden, er is minder sociale cohesie
(sociale samenhang). Dat zich in onze samenleving een verschuiving op dat gebied heeft
voltrokken laat zien dat waarden in de loop der tijd meer of minder belangrijk kunnen worden.
Wanneer waarden worden omgezet in een visie op de toekomst of een gewenste
ontwikkelingsrichting, spreken we over doelen. Een doel is dan een denkbeeldige
toekomstige situatie die wij nastreven. We leren in onze socialisatie doelen te stellen. Aan
waarden zijn tee aspecten te onderscheiden;
- Zeg gedrag
o Hoe erover gepraat wordt
- Doe gedrag
o Wat er gedaan wordt.
, Om waarden te kunnen zien, kunnen we wat er gezegd en geschreven is bestuderen of
kijken naar wat er gedaan wordt. Of we ons aan de waarden houden, hangt van de situatie
af. Waarden zijn met andere woorden voorwaardelijk.
Waarden fungeren als een maatstaf voor het beoordelen van het gedrag in bepaalde
situaties. De gedragsregel of het gedragsvoorschrift dat hieruit voortvloeit, noemen we een
norm.
2.4
Normen zijn concrete gedragsregels die aangeven wat verwacht wordt in een bepaalde
situatie, wat je moet doen of juist niet moet doen.
Eenzelfde waarde kan ik verschillende groeperingen in heel uiteenlopende normen vertaald
worden. Normen zijn ‘normaal’ in een groep en lijken vaal nogal absoluut; zo hoort het hier.
In de groep leidt dit tot te verwachten, voorspelbaar gedrag. Tussen groepen kunnen normen
nogal verschillen.
Normen kunnen in de tijd wijzigen. In het verlengde hiervan is de vertaling in normen ook
veranderd. (lees blz 8)
Normen zijn te onderscheiden in;
- Morele normen over goed en kwaad
- Juridische normen over legaal of niet legaal, juridisch wel of niet geoorloofd
- Sociale normen over gepast en ongepast
2.5
We kunnen ons eigen gedrag vaak maar slecht begrijpen en er zelf nauwelijks afstand van
nemen. Pas wanneer we in een andere omgeving komen, met andere groepen in contact
komen of als er in de loop der tijd veranderingen plaatsvinden waardoor die normen en
waarden niet meer (helemaal) opgaan, worden we ons bewust van onze eigen normen en
waarden.
Het proces waarin je je verwacht gedrag ‘eigen maakt’ zodat je het zonder nadenken en
automatisch doet, wordt het proces van internalisering genoemd.
Vaak zijn we er ons zelfs niet van bewust dat we ons allerlei gedragsregels hebben eigen
gemaakt. Pas als we geconfronteerd worden met nieuwe situaties, merken we dat we
allerlei, vanzelfsprekendheden in ons gedrag hebben opgenomen.
Geïnternaliseerd gedrag kan zo sterk zijn dan we ons erg vervelend voelen wanneer we
ervan moeten afwijken.
Zonder geïnternaliseerd gedrag wordt het leven heel lastig. Als we ons telkens bewust
zouden afvragen ‘hoe’ en ‘wat’ , dan zouden we tot niets komen.
Een bijzondere vorm van internalisering is hospitalisering. Mensen kunnen in een situatie
terechtkomen waarin hun gedrag zo door anderen bepaald en geregeld wordt, dat ze zelf
nauwelijks meer enig initiatief kunnen nemen. Ze verleren het dan ook. De wereld wordt dan
teruggebracht tot het kleine wereldje van de instellingen. (bejaardenhuis, ziekenhuis,
gevangenis, klooster). Voor mensen die daar uitkomen, is het vaak erg moeilijk weer
‘gewoon’ zelfstandig gedrag te vertonen.
2.6
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper FatimaAL. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €2,99. Je zit daarna nergens aan vast.