Samenvatting
Beknopte samenvatting Coogan: A brief introduction into the Old Testament
- Instelling
- Vrije Universiteit Amsterdam (VU)
Beknopte samenvatting van het boek van Coogan, met collegeaantekeningen in een andere kleur erbij!
[Meer zien]Voorbeeld 3 van de 26 pagina's
Voorbeeld 3 van de 26 pagina's
In winkelwagengesponsord bericht van onze partner
Gekoppeld boek
Titel boek:
Auteur(s):
- Uitgave:
- ISBN:
- Druk:
Voorbeeld van de inhoud
Kort overzicht boek CooganAnthologie = collectie van geschriften die zijn geschreven en samengevoegd over een periode van
meer dan duizenden jaren dit is selectief, want er zijn veel andere geschriften die bijvoorbeeld niet
in de Bijbel/Canon zijn opgenomen. hierdoor ook veel inconsistenties en verschillende inzichten op
bepaalde thema’s, Israël bijv. Canon is dus een keuze binnen bepaalde tradities. Het samenstellen
van een Canon is een vrij dynamisch proces.
OT gerangschikt naar verhalende chronologie Gen. Later geschreven dan paar andere boeken.
Canon = vastgestelde lijst van geschriften die als heilig worden beschouwd en daarom gezaghebbend
zijn. discussie over welke boeken tot canon behoren en welke niet.
Joodse Bijbel bestaat uit: Tenach: Thora, profeten en geschriften term Hebreeuwse Bijbel gebruikt
i.p.v. christelijke term OT impliceert nl aanwezigheid NT die joden niet kennen.
Rangschikking Joodse Bijbel: verhalende chronologie en deels thematisch: eerst 5 boeken over
wetten van Mozes, dan de vroege profeten: Jozua, richteren, Samuel en koningen. Dan late profeten
die ook weer verdeeld zijn in klein en groot. Grote late profeten: Jesaja, Jeremia en Ezechiël. Hierna
kleine late profeten van Hosea t/m Maleachi. Als laatste de geschriften: Ezra, Nehemia, Ruth, Esther,
Daniël, Spreuken, psalmen, Salomo, klaagliederen, prediker en hooglied.--> voor volgorde profeten
gekeken naar : grootte, chronologie en ook thematiek als chronologie niet duidelijk is.
Canonisatie = proces van heilig verklaring hierna dus gezag. 5 boeken Mozes wegens relatie met
Mozes speciaal als eerste heilig verklaard. Criteria canonisatie: geschreven zijn voor 4 e eeuw v.C. of
toegeschreven aan auteur die voor die tijd leefde EN in (overgrote) Hebreeuws EN mate van gebruik.
De bundeling van de boeken is een laat proces, lange tijd waren de boeken alleen los. De teksten
waren schaars, waardoor men de boeken uit het hoofd leerde. Het was dus normaal om teksten via
mondelinge overlevering door te geven. Binnen de islam worden er nog steeds teksten uit het hoofd
geleerd dit is dan ook de traditionele manier van omgang met heilige teksten. Het schriftelijke werd
pas belangrijker toen er dreiging kwam(Babyloniërs en Assyriërs).
Masoretische tekst zeer betrouwbaar geachte overlevering-> eenheid. septuagint: 70
onafhankelijke vertalers kwamen tot zelfde vertaling.
Christelijke Canon erkend ’t in Grieks geschreven NT wel. ordening/schikking met duidelijke
rationaliteit: eerst historische boeken(Thora + vroege profeten), dan boeken die begrepen moeten
worden in verhouding tot verleden(poëtische en wijsheidsboeken), dan boeken die begrepen moeten
worden in verhouding tot de toekomst(latere profeten en aantal boeken geschriften).
Apocriefen/Deuterokanonieke boeken alleen door orthodoxen en katholieken erkend. pas sinds
Luther niet meer erkend in protestantisme, wegens niet-in-Hebreeuws criteria. Echter boek van
Sirach bleek achteraf wel in Hebreeuws, dus klopt niet altijd protestantse Bijbel dus identiek aan
Tenach, op volgorde na. Apocriefen = verborgen boeken. heeft negatieve lading, hierom is
Deuterokanonieke boeken geschiktere term.
Pseudigraaf = geschrift, veelal uit oudheid, dat ten onrecht aan bekend persoon is toegeschreven.
Manuscript = handkopie van de Bijbel hebben geen oorspronkelijke meer. Dode Zeerollen zijn de
oudste.
,Tekstuele kritiek = taak om manuscripten zo veel mogelijk te herleiden tot het origineel. Het bewijs
van meerdere manuscripten wordt hierbij keurend bekeken om zo dicht mogelijk naar het origineel te
kunnen terugkeren. Doel: bepalen wat meest oorspronkelijke vorm was.
Redactie kritiek = taak om te kijken naar verschillende vertalingen door de jaren heen en hierbij te
focussen op het proces van bewerking/aanpassing dat die teksten hebben doorgemaakt, waardoor
dus de huidige vorm is zoals die is. Doel: kijken naar de ontwikkeling van origineel naar de huidige
vorm. dus kijken naar het dynamische proces wat erachter zit.
Inner-Bijbelse exegese: demonstreert dat de vroegste interpretaties van de Bijbel te vinden zijn in de
Bijbel zelf.
Kanonieke kritiek: kijkt naar de Bijbel als complete tekst/geheel met een eigen intrinsieke eenheid.
Bron kritiek: kijkt naar de verschillen de herhalingen tussen Bijbelse passages en wijdt dit aan
verschillende bronnen. Bron kritiek gaat dus over het scheiden van 2 vergelijkbare verhalen, omdat ze
van verschillende bronnen- tijden en gemeenschappen afkomstig zijn.
Vorm kritiek: kijkt naar hoe de verschillende bronnen zijn opgenomen in een verhaal/groter geheel.
eerst wordt de vorm/genre geïdentificeerd en vervolgens wordt bepaald wat de functie van deze
vorm is in de originele context. Vormkritiek focust zich dus op de verschillende ‘soorten’ =
vormen/genres- vergelijkingen en herhalingen tussen verhalen bijv. bij psalmen verschillende
soorten psalmen identificeren in grotere context en ook bepalen wat de functie is van die
verschillende vormen. bij vormkritiek let je dus op de vorm waarin een tekst geschreven is. Onze
vormen zijn vaak anders dan de vormen die ze vroeger gebruikten. In verschillende bronnen zitten
ook verschillende vormen. Het is belangrijk om te weten met wat voor vorm/genre je te maken hebt.
Diachrone benadering: kijkt naar hoe het is ontstaan, naar de verschillende fasen: dus de boel uit
elkaar halen en dan weer in elkaar zetten. Dit is een zinvol hulpmiddel om antwoord te krijgen op bijv.
hoe het kan dat een tekst verschillende visies heeft.
Synchrone benadering: alles in dezelfde tijd zien, als geheel en dus beperken tot de teksten zelf.
Voornamelijk gebied oude Israël: Van Dan(noorden) tot aan Beer-Sheba(zuiden) tot n middellandse
zee(westen) en Jordaan (oosten). sommige tijden bezat Israël meer gebied, soms minder. leefde
vooral in gebied wat vruchtbare halve maan wordt genoemd. land waar melk en honing uit
vloeiden. waar Israël op bepaald moment toe behoorde was vaak afhankelijk van wie er op dat
moment de macht had. de grootmachten bepaalde de gang van zaken: uittocht kon plaatsvinden
doordat Egypte op dat moment verzwakt was bijv. en bijv. door opkomst zeevolken kreeg Israël de
kans om zich te vestigen. Maar pas ten tijde van David kon Israël de overhand krijgen.
Je begrijpt een verhaal pas goed als je de visie van die tijd kent. Wij denken bijv. vaak in grote termen:
Kanaän, Israël etc. maar toentertijd dacht men vaak vanuit stad/dorp waar iemand woonde. Ook
kunnen met sommige termen, zoals Israël meerdere dingen worden bedoeld: 10-stammen rijk,
huidige staat Israël, gebied Palestina.
Term Joden: Joden zijn de mensen die zijn teruggekeerd uit de ballingschap.
Verschillende termen Israël: Engel, Jakob, 12 stammen, verenigd rijk onder David, Noordelijk rijk,
politieke entiteit.
, Verschillende termen Juda: Juda als zuidelijk rijk, Jehud onder Perzen en Judea onder Grieken naam
jood vandaan.
Mesopotamië = gebied tussen de rivieren de Eufraat en de Tigris.
Historiografisch: verslag van wat er daadwerkelijk gebeurde. verder in Bijbel meer bevestiging
vanuit buiten-Bijbelse bronnen.
Zie Bijbelse tijdlijn voor overzicht wat betreft jaartallen.
Aarde was woest en leeg de Hebreeuwse woorden zouden kunnen duiden op een soort
chaosmonster Was er nu niets of heeft God de wereld geschapen uit een soort chaosmonster? Dit
Chaosmonster wordt vergeleken met Tiamat uit Enuma Elisj. De naam Tiamat is ook verbondne met
Tohu = bijbelse naam voor het chaosmonster/leegte/woestenij.
Op aantal dagen wordt ’t scheppingspatroon enigszins onderbroken en worden 2 zaken op een dag
geschapen kan erop duiden dat patroon van 10 dagen is ingepast in 7 dagen. wij denken in 7
dagen door het scheppingsverhaal. Ook het scheppingsverhaal van Baäl was afgerond op de 7 e dag.
is altijd de vraag wie wie beïnvloedde? Israël stelde vaak niet veel voor, dus zou logischer zijn dat zij
werden beïnvloedt.
Dat scheppingsverhalen overeenkomen niet vreemd Bijbel is geschreven in bepaald wereldbeeld
waarin meerdere scheppingsverhalen gaande waren.
God zegt: ‘laten wij mensen maken naar ons beeld’ lijkt soort goddelijke vergadering te zijn.
Doel schepping: van creatie naar pro-creatie, want God schiep de aarde, maar de mens moest de
schepping voortzetten: wees vruchtbaar en wordt talrijk. verwekkingen zijn dan ook een
doorlopend thema.
Enoema Elisj: 7 tabletten. Apsu, God van het verse water en Tiamat, de god van het zoute water
mengen en uit hun eenheid werd eerste generatie goden geboren w.o. Lucht en horizon verhaal
verklaart dus hoe lucht en horizon bijv. ontstonden op plek waar zoete water en zoute water in elkaar
uitmonden- ofwel: Eufraat en Tigris, waar wsk tuin van Eden zich zou bevinden. = Parallel 1. Er
werden steeds meer goden geboren, vond Apsu vervelend en doodde hierom jongere goden die hem
hierom vervolgens weer vermoorden Tiamat boos en ging moorden en was niet te stoppen
Marduk wist Tiamat uiteindelijk te verslaan en vormde uit haar lichaam de kosmos. =parallel 2: God
scheidde water en hemelgeweld, hierbij echter geen gevecht: God sprak alleen. Marduk beloonde de
andere goden voor hun steun met de schepping van de mensen uit het bloed van bondgenoot Qinqu
die hij vermoordde. die moord was afgesproken tijdens ene goddelijke vergadering parallel 3: in 1e
scheppingsverhaal woord Elohim gebruikt = meervoud goddelijke vergadering?
Belangrijk verschil met scheppingsverhalen uit Nabije Oosten: mensen in Bijbel geschapen als
dominant: om over de wereld te heersen, terwijl in andere scheppingsverhalen mensen worden
neergezet als soort slaven om leven van de goden makkelijker te maken.
In Gen. Belang Sabbat sterk naar voren = gerelateerd aan Hebreeuwse woord rust.
Kosmologie = wetenschappelijke term voor een verhaal die het ontstaan van de aarde verklaart.
1e scheppingsverhaal 2e scheppingsverhaal
Genesis 1 Genesis 2-4
Formeel, abstract en gestructureerd. Dramatisch en minder herhalend.
‘hemels en aarde’ – man en vrouw – scheppen ‘aarde en hemels’ – man en zijn vrouw – vormen en
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper ljbaks. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,49. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 52510 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen