Kennislijn pedagogiek
Thema 2
Opvoeding anno nu
Verzorgingsstaat participatiemaatschappij
Het idee van een participatie samenleving = gelijke kansen voor iedereen.
3 opvoedingsdoelen waar de overheid naar streeft:
• Zelfvertrouwen
• Zelfstandigheid
• Zelfredzaam
Wet maatschappelijke ondersteuning (WMO)
• Uitgevoerd door de gemeente
• Doel: deelname van mensen met een beperking of (psychische) problemen aan het
maatschappelijk verkeer. (bij de samenleving betrekken)
• Ook moeten zij passende ondersteuning bieden zodat mensen in staat zijn tot de
noodzakelijke algemene dagelijkse levensverrichtingen (bijvoorbeeld eten, drinken, in
en uit bed komen, aan- en uitkleden, bewegen, toiletbezoek) en een huishouden
kunnen runnen.
Bemoeienis van de regering: iedereen gelijke kanseninclusie. (=rekening houden met
iedereen)
Exclusie = een bepaalde groep mensen uit sluiten
Segregatie = Mensen met een bepaalde achtergrond vinden elkaar maar doen niet mee met het
maatschappelijk verkeer.
Integratie = mensen mogen meedoen maar de omgeving wordt niet aangepast, dus de persoon
moet zich aanpassen. (bv. Taal en cultuur kennen)
Jeugdwet
2015: van de overheid Gemeente
• Uitgevoerd door de gemeente
• Voor wie: 0-18 jaar (evt. verlenging)
• Doel: dat alle jeugdigen gezond en veilig opgroeien en zich zo goed mogelijk
ontwikkelen.
• Minder zorgafhankelijk worden.
• Eigen kracht als wondermiddel
• Integrale benadering.
• Prestatieveld: preventieve ondersteuning van jeugdigen met problemen met opgroeien
en ouders met problemen met opvoeden.
Opvoedingsondersteuning anno nu (2023)
21ste eeuw: aandacht voor opvoedsteun alle ouders.
Er wordt van ouders verwacht dat zij zelfredzaam zijn (zich zelfstandig kunnen redden).
• Samenwerken in de wijk.
• Ouderschap als een geheel. Dus niet alleen het kind, maar ook partner, werk etc.
• Extra aandacht voor de eerste 1001 dagen.
• Versterken van de rol van vaders.
, Definities opvoeden
“Opvoeding is alle omgang tussen ouder en kind waarbij de ouder gericht een relatie met het
kind aangaat. In deze omgang biedt de ouder het kind liefde, geborgenheid, veiligheid,
intimiteit, aandacht, grenzen, instructie, ondersteuning en controle. Hierdoor zal het kind tot
zelfontplooiing komen en over het nodige zelfvertrouwen en de nodige zelfstandigheid
beschikken om richting te geven aan zijn verdere leven”
Sprake van positief opvoedingsklimaat als;
• Wederzijds respect tussen ouder en kind.
• Veiligheid, vertrouwen, rekenen op, geaccepteerd en ondersteuning.
• Uitgedaagd om eigen beslissingen te nemen en te experimenteren.
Socialisatie
= “Proces waarbij een individu vaardigheden en gedrag leert waarmee hij binnen de
maatschappij kan functioneren. Socialisatie is een proces wat een leven lang duurt”.
Doel van socialisatie = “Het verwerven van de competenties om de rollen in de samenleving
goed te kunnen vervullen. De invulling van deze rollen is afhankelijk van iemands culturele
achtergrond”
Opvoeding:
Kind word geborenheeft een relatie met ouderskind heeft behoeftes passend bij de
leeftijd (op tijd eten, luier verschonen etc) als ouder zien wat je kind nodig heeft (sensitiviteit)
hoe reageer je daar op (responsiviteit).
Functioneel opvoeden: praktische zaken zoals kleding, rust, eten etc.
Intentioneel opvoeden: gedrag van het kind beïnvloeden, de ontwikkeling stimuleren.
Thema 3
Ouderschap
Perspectieven opvoeden
Ouderperspectief:
Individuele belangen; geluk, eigen identiteit, talent, etc.
Opvoedingsdoelen: zelfstandig, zelfredzaamheid, zelfvertrouwen
Overheidsperspectief:
Collectieve belangen (we moeten het met elkaar doen)
Overheid bemoeid met opvoeding; voorlichtingcampagnes, maatschappelijke problemen
opsporen en aanpakken (gedrag jongeren), voorschoolse educatie.
Oorzaken:
Verschuiving verzorgingsmaatschappij participatiemaatschappij, verschuiving van
privatisering naar ‘civil society’.
(grotere rol netwerk en publiek domein)
Opvoeding gaat naast voeding, hygiëne en gezondheid nu meer over emotioneel
welbevinden en geluk.
Grotere verantwoordelijkheid voor ouders in combinatie met meer druk op ouderschap
door:
- Secularisering (afdalen invloed kerk)
- Individualisering (opvoeden is een privézaak)