Voor medische en tandheelkundige vakkennis 2 moet je een groot bestand leren. Het is taaie stof en veel onbekende woorden. Om hier doorheen te komen heb ik een wordbestand gemaakt en beschreven wat er in voorkomt. Vaak heb ik het in andere woorden beschreven, zodat ik het snapte. Ik hoop dat ik hie...
Parodontium bestaat uit; gingiva, alveolaire mucosa, parodontale ligament, alveolaire bot
en wortelcement.
Alveolair bot en wortel cement zijn gemineraliseerd, waardoor het steun geeft aan de tand
zodat externe krachten worden opgevangen en geabsorbeerd. Parodontium speelt ook een
rol bij bloedvoorziening van tandweefsels, bescherming van tandoppervlak tegen resorptie
en zorgt ervoor dat de tand standsverandering kan ondergaan. Eruptie en verplaatsing van
gebitselementen worden mogelijk gemaakt door parodontaal ligament (bij eruptie blijven
gingiva, alveolaire mucosa en alveolair bot over.
Door de mucosa kunnen bacteriën gebitselementen snel en makkelijk passeren waardoor
bacteriën het lichaam kunnen binnendringen. Toch beschermd de sulcus het lichaam tegen
deze bacteriën (lees later)
Integriteit van het lichaam wordt het meest bedreigd bij de mucosa, gebitselementen
worden snel en makkelijk gepasseerd door bacteriën op deze plaats, door de sulcus
gingivalis; inkeping achter/na de vrije gingiva. Deze inkeping kan groter worden, vooral met
het ouder worden. Het grensweefsel komt dan meestal meer apicaal te liggen van de
glazuur-cementgrens, omdat een deel van de tandwortel bloot komt te liggen = recessie.
Recessie kan leiden tot parodontitis omdat het kan leiden tot verstoring in evenwicht
tussen micro-organisme in tandplaque en afweer van gastheer.
Mucosa/slijmvlies = weefsel dat onze lichaamsholten bekleedt en afgrenst van de
buitenwereld. Het is gewoonlijk van endodermale orgine, bedekt met een laag epitheel.
Gingiva is onderverdeeld in de vrije gingiva en de aangehechte gingiva. De overgang tussen
deze twee blijkt uit de gingivale groeve. Vrije gingiva is verkleefd met tandoppervlak via het
aanhechtingsepitheel. Coronaal ervan bevindt zich de sulcus gingivalis.
- 1.2: Gingiva
Mucosa onderscheidt zich van de huid door: vascularisatie, dikte epitheel, keratinisatiegraad,
pigmentatie en lokalevochtproductie
De mucosale bekleding onderscheidt zich van de huid doordat de mucosa roder, vochtiger en
gladder is. Dit onderscheid komt door; Vascularisatie, dikte epitheel, keratinisatiegraad,
pigmentatie en lokale vochtproductie. Niet overal is de mucosa hetzelfde; gingiva en
slijmvlies palatum is moeilijker verschuifbaar dan dat van de alveolare mucosa. Alveolare
mucosa is soepeler door de lossere structuur en hoge elastine-inhoud.
Overgang gingiva alveolaire mucosa is vast te stellen door de pocketsonde.
Alveolaire mucosa bevat een hoge elastine-inhoud waardoor het makkelijker te verschuiven
en bewegen is dan de gingiva en het slijmvlies palatum.
- 1.2.1 Vrije en aanhechte gingiva
Vrije gingiva = deel dat zich occlusaal van de bindweefsel aanhechting bevindt. Dit wordt,
naar de tand toe, begrensd door de sulcus gingivalis en de interne lamina basalis
(extracellulair, afgrenzing tussen bindweefsel en andere weefseltypes. Functie: hechting en
filteren).
,Er zijn drie soorten epitheel;
De verschillende epithelen verschillen van structuur en samenstelling.
- Keratiniserend epitheel; ligt aan buitenzijde gingiva
- Niet-keratiniserend epitheel; buitenzijde gingiva
- Aanhechtingsepitheel; ligt van sulcusbodem tot bindweefselaanhechting
Aangehechte gingiva = vaste basis van gingivaal complex. Het is stevig verbonden met
onderliggend harde weefsel (tandkas en cement). Dit gebeurt via collagene vezels. Het trekt
zich uit van apicale eind van aanhechtingsepitheel tot crista alveolaris en van daar uit over de
tandkas heen naar mucogingivale grens (linguaal en vestibulair in onderkaak en vestibulair in
bovenkaak).
Tussen de crista alveolaris en apicale begrenzing van het aanhechtingsepitheel bevindt zich
bindweefsel, wat voornamelijk bestaat uit loodrecht op het tandoppervlak georiënteerde
vezels.
Bij jongeren is de aangehechte gingiva wat smaller dan bij volwassenen. Bij ouderen is het
smal in het gebied van de onderpremolaren en relatief breed bij boven front. De kleur van het
weefsel is bleekroze met het sinasappel effect (stippeling/schilvering), vooral waar de
aangehechte gingiva het vestibulum oris begrenst. Bij de onderkaak is dit bijna afwezig. De
stippeling wordt veroorzaakt door grenzende/kruisende retelijsten van het epitheel.
Epitheel alveolaire mucosa is rijk aan glycogeen. Mucogingivale grens aan de vestibulaire
zijde van zowel de boven als de onderkaak zijn scherp begrensd. Bij de onderkaak is het
sinaasappel effect aanwezig.
Tussen epitheel cellen zijn desmosomen aanwezig. De tonofilamenten zijn met deze
desmosomen verbonden.
Overgang tussen glazuur en epitheel bevindt zich bij de Interne Lamina Basalis. Deze IBL is
een voortzetting van de externe lamina basalis, oftw; EBL. Onder het epitheel bevinden zich
de meest occlusaal aangehechte collagene vezels van de aangehechte gingiva.
- 1.2.2: epitheel
De buitenkant van de gingiva is bekleed met verhoornd meerlagig plaveiselepitheel. Vanaf de
epitheel-bindweefsel grens zit achtereenvolgens:(Stratum betekent afgezette laag cellen)
1. Stratum basale
, 2. Stratum spinosum (eerste laag van het epidermis;
niet-doorbloedende, ongevoelige bovenlaag huid
(opperhuid))
3. Stratum granulosum (levende laag tussen
stekellaag en doorschijnende laag van de opperhuid)
4. Stratum corneum (hoornlaag, meest naar
oppervlak gelegen)
De mate van de verhoorning en de uitingsvorm
daarvan varieert van plaats tot plaats.
- Stratum basale bevat de progenitorcellen (= cel
met goed ontwikkeld vermogen voor celdeling, die
zorgt voor voortdurende verjonging van het epitheel)
van het epitheel. De verjonging van het epitheel (turnover) gaat als volgt: De cellen schuiven
van onderaf op tot dat ze, na ongeveer één/twee weken, aankomen in het stratum corneum.
Hierbij veranderen ze van vorm; van vierkant in het stratum basale tot vlak en langgerekt in
de oppervlakkige cellagen.
- De hoornlaag (goed bestand tegen mechanische belasting) slijt af en de resten worden met
de mondvloeistof afgevoerd. Niet alleen de vorm van de cel veranderd, maar ook de
celinhoud.
In de bovenste lagen van het stratum spinosum (vooral in stratum granulosum) worden
korrels gevormd genaamd keratohyaliene korrels. Deze korrels hebben een cytoplasmatisch
structuur wat lijkt op keratinefilamenten en zij vormen een onderdeel van het
verhoorningsproces.
Het vernieuwen en opruimen van de ouder onderdelen van het epitheel wordt turnover
genoemd. Binnen een week is het weefsel herstelt. Ondanks dat er een hoge mate van
dynamiek ondervonden wordt in dit epitheel zijn de cellen toch stevig met elkaar verbonden
via desmosomen en andere intercellulaire verbindingen.
Stratum basale zorgt voor turnover door zijn prognenitorcellen. Het stratum basale ligt boven
de dermis en laat cellen naar boven vanaf onderaf schuiven tot dat ze in het stratum
corneum zitten waar ze afslijten vanaf de hoornlaag.
Functie epitheel:
Epitheel zorgt voor bescherming van onderliggend bindweefsel tegen infectie maar helpt
ook bij het voorkomen van uitdroging. De cellen van het stratum basale zijn daarom in
communicatie met het onderliggende bindweefsel via het basaal membraan waar de lamina
basalis een onderdeel van is. Dit doen ze door voedingsstoffen, afvalproducten en
communicatiesignalen uit te wisselen. De structuur van het stratum basale en lamina basalis
bestaat uit twee laagjes; de lamina lucida grenzend aan de basale epitheelcellen en de
lamina densa op de overgang naar het bindweefsel.
Epitheelcellen heeft een belangrijke functie. Cellen van stratum basale zijn in communicatie
met onderliggende bindweefsels via lamina basalis. Lamina basalis bestaat weer uit twee
lagen: laminca lucida grenzend aan het basale epitheel en lamina densa dat op de overgang
ligt naar bindweefsel.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper annabelkuijzer1997. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,49. Je zit daarna nergens aan vast.
