Voor medische en tandheelkundige vakkennis 2 moet je een groot bestand leren. Het is taaie stof en veel onbekende woorden. Om hier doorheen te komen heb ik een wordbestand gemaakt en beschreven wat er in voorkomt. Vaak heb ik het in andere woorden beschreven, zodat ik het snapte. Ik hoop dat ik hie...
Samenvatting syllabus tandontwikkeling
Verschillende delen element
1. Kroon: glazuur + dentine
- Anatomische kroon: deel dat door glazuur bedekt wordt tot aan de cement-dentine
overgang
- Klinische kroon: wat boven de gingiva uitsteekt
2. Wortel: deel waar dentine begint zonder glazuur, bestaat uit kanaal omgeven door dentine
(+ bloedvat, lymfevat en zenuw)
3. Pulpa: weefsel in tandholte ingebed in collageen in een gel
4. Cement: verkalkt weefsel (net als bot) wat de aanhechting vormt voor PDL aan buitenkant
worteldentine
Tandontwikkeling
Volgorde (Denk aan: eerst boven dan onder en dan van binnen naar buiten)
1e tandkroon
2e wortel
3e cement
4e PDL
Tandontwikkeling komt voort uit twee typen cellen:
Fouten in tandontwikkeling komen door foute interactie tussen de twee soorten cellen.
1. Orale epitheel cellen; tand
2. Mesenchym cellen; pulpa
Daarbij heb je drie stadia globale van de tandontwikkeling
1 Initiatie
2 Morfogenese
3 Cytodifferentiatie of histogenese
Knopstadium
Ectomesenchym cellen signaleren aangrenzende epitheelcellen waardoor verdikkingen van
het mond epitheel (tandlijsten) worden gevormd. Dit is de plaats waar de tand moet komen.
Door de deling vormen epitheelcellen een steel met een knop (groeiend in onderliggend
mensenchym).
Kapstadium (capstadium) + klokstadium (bellstadium)
Zijkant knop gaat harder groeien. Het epitheel wordt een kap genoemd omdat het over gaat
in glazuur(vormend) epitheel. Tandpapil is mesenchym omgeven door glazuurepitheel, wat
later de pulpa wordt.
Bij de drie stadia is bekend dat de vorm van de tand zichtbaar wordt.
Bij de vorming gaan niet alle ectomesenchymcellen in de tand papil liggen, andere vormen
namelijk de tandzak, oftewel de tandfollikel: dunne laag wat tandkiep omgeeft (later
betrokken bij cementogenese)
, Differentiatie
Oftewel specialisatie. Komt allemaal voort uit glazuurepitheel waar vier soorten worden
gevormd:
1. Basaal membraan 1: tussen tandfollikel (glazuurepitheel) en omringend mesenchym
2. Basaal membraan 2: tussen binnenste laag epitheelcellen en het tandpapil, er bestaat
namelijk altijd een membraan tussen de twee soorten cellen.
2.1 Binnenste laag glazuur epitheel wordt pre-ameloblast (later ameloblast)
3. Reticulum steralle: tussen binnenste en buitenste laag epitheel cellen. Het beschermt de
onderliggende tandweefsels omdat het wateraantrekkende glycosaminoglycanen bevat
4. Stratum intermedium: nauw verbonden met pre-ameloblasten (binnenste laag
glazuurepitheel) want het ligt er tussen. Het zorgt voor afvoer van eiwitten voor de
ameloblasten.
Vorming odontoblast
Volume tandkiem neemt toe als celdelingen plaats vinden in de buitenste en binnenste lagen
van het glazuurepitheel, waarbij de vorm veranderd van de tand.
Odonto- en ameloblasten vormen tijdens de celdifferentiatie oftewel histogenese vanuit het
ectomesenchym.
De eerste differentiatie van de pre-odontoblasten vindt plaats van aan de buitenkant van de
tandpapil. Dit gebeurt als eerst op de knobbels van de tand en trekt naar beneden naar de
wortel. De pre-odontoblasten worden odontoblasten.
Bij deze differentiatie gaan pre-odontoblasten naast elkaar liggen en vormen kleine uitlopers
naar het bassaal membraam om contact te maken. Door dit contact gaat de kern
polariseren; de kern gaat naar de basis. Hierbij wordt de vorm van de pre-odontoblast lang
en cylindrisch. Het gaat pre-dentine uitscheiden tegen het bassaal membraan (=
dentogenese). De dentogenese begint als de pulpa wordt gevormd vanuit het tandpapil. Als
de pulpa af is trekken de odontoblasten zich terug naar deze pulpa.
2.1 Ameloblasten
Let op: differentiatie van ameloblasten vindt later plaats dan dat van odontoblasten, ookal
komen ze allebei uit ectomesenchymale cellen.
Zij ontstaan uit de cellen van het binnenste glazuurepitheel en zijn postmitotisch, wat
betekent dat ze eerst delen maar stoppen als het aanliggende pre-dentine dikker wordt.
Wanneer het pre-dentine dik genoeg is:
Wordt basaal membraan afgebroken waardoor de pre-ameloblasten in contact gaan staan
met hun gemaakte pre-dentine, hierdoor komen er een paar processen op gang:
1. Pre-dentine wordt manteldentine (de eerste laagjes)
2. Eerste laagjes enamel (verkalkend structuurloos glazuur) ontstaan door afgemaakte
ameloblasten op epitheliale kant van het manteldentine.
‘’Bij knaagdieren gaat dit proces hun hele leven door bij C en I, niet bij de molaren want dat
gebeurt hetzelfde als bijzoogdieren’’
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper annabelkuijzer1997. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,49. Je zit daarna nergens aan vast.
