Samenvatting Keel-neus-oorheelkunde CKO6voor
Otologie
Anatomie van het oor
Het oor bestaat uit drie onderdelen: het uitwendige oor, het middenoor en het binnenoor.
Het uitwendige oor is opgebouwd uit:
- het oor met de verschillende kraakbenige structuren
- de meatus acusticus externa (uitwendige gehoorgang): ca. 2,5cm lang, meest nauw t.p.v.
kraakbenige-benige overgang, dit is ook waar corpora aliena blijven steken.
Het middenoor is een luchthoudende holte en bestaat uit:
- het trommelvlies
- de gehoorbeentjes: malleus, incus en stapes
- ligamenten:
- twee spiertjes, de m. tensor tympani en de m. stapedius
- de buis van Eustachius
Het binnenoor bestaat uit:
- de cochlea
- scala vestibuli: zit op de stapes aangesloten en bevat perilymfe
- scala tympani: voert perilymfe weer terug naar ovale venster.
- scala media: bevat endolymfe. Het orgaan van Corti zit in de scala media, dit zijn
zintuigcellen met stereocilia die beweging van
de vloeistof vertalen naar een signaal dat aan
de n. vestibulocochlearis wordt doorgegeven.
- semicirculaire kanalen: deze voelen hoekversnellingen,
oftewel rotaties. De kanalen bevatten endolymfe
- AC (superieur/anterieur)
- LC (horizontaal/lateraal)
- PC (posterieur)
- otolietorganen: voelen lineaire versnellingen.
- sacculus: verticale bewegingen
- utriculus: horizontale bewegingen.
In de macula wordt dit vertaald, gebruik makend van
massatraagheid, doordat haarcellen vast zitten in een
gelachtige massa en otoconia hier tegenaan bewegen.
Lichamelijk onderzoek en diagnostiek
Inspectie uitwendige oor: oorschelp, retro- en preauriculair.
Otoscopie: met handotoscoop of microscoop.
Letten op: meatus acusticus externus, kleur trommelvlies, lichtreflex, stand malleus, processus
lateralis/brevis, pars flaccida (membraan van Shrapnell), middenoor (luchthoudendheid, vocht,
ingetrokken trommelvlies).
Stemvorkproeven: worden op indicatie uitgevoerd.
, - proef van Weber: benige geleiding in beide oren vergelijken. Vork midden boven op hoofd
zetten. Bij conductief gehoorverlies geleid geluid naar aangedane oor, bij perceptief
gehoorverlies naar goede oor.
- proef van Rinne: vergelijken lucht en benige geleiding van één oor. Vork achter het oor, tot
het niet meer gehoord wordt en dan voor het oor, dit laatste zou harder moeten klinken.
Negatief = conductief gehoorverlies.
- proef van Schwabach: benige geleiding van de patiënt en onderzoeker vergelijken. Verkorte
Schwabach: perceptief gehoorverlies.
Audiometrie
- Toonaudiometrie: gehoor vergelijken met normaal waarde, zowel benige als luchtgeleiding
testen.
- Spraakaudiometrie
- Tympanometrie
- Stapediusreflexen
- Otoakoestische reflexen
- Brainstem evoked respons audiometrie
Pathologie
Gehoorverlies
Perceptief: probleem in labyrint of n. vestibulocochlearis
Conductief: probleem in gehoorgang, trommelvlies of gehoorbeentjes.
Oorschelp
Herpes zoster oticus: kleine blaasjes in gehoorgang en oorschelp, bij lokalisatie in trigeminustak.
Als er ook facialis uitval is dan is er sprake van het syndroom van Ramsay-Hunt.
Othematoom: bloeding tussen huid en kraakbeen, kan necrose van kraakbeen geven. Therapie is
incisie en drainage.
Congenitale atresie: vaak i.c.m. afwijkingen van het midden- en/of binnenoor.
Uitwendige gehoorgang
Cerumenimpactie
Otitis externa: geeft jeuk, pijn en een loopoor. Factoren die dit uitlokken zijn een kromme of nauwe
gehoorgang, blootstelling aan water, manipulatie of een bestaande huidaandoening. Therapie is een
diepe reiniging, evt. kweek, en lokale behandeling met druppels.
Exostose: benige verhevenheid in het oor.
Plaveiselcelcarcinoom: zeldzaam, komt bij 1 op de miljoen mensen voor, is een lokaal invasieve
tumor.
Trommelvlies
Perforatie: bv. na manipulatie, trauma, infectie of buisjes.
Myringosclerose: verlittekening van het trommelvlies
Myringitis bullosa: trommelvliesontsteking waarbij tevens sprake is van blaarvorming.
