De gemeenschap kennislijn
College 1: taak van de sociaal werker & mensbeelden
Doel van kennislijn: betekenis geven aan mens en samenleving om een kennisbasis op te
bouwen als instrument voor de professional, zodat je bewust kan handelen.
Wetenschappelijke disciplines van kennislijn:
1. Filosofie
2. Sociologie
3. Recht
Filosofie: stelt vragen over iets wat zelfsprekend lijkt, het onderzoekt het ‘onbekende’
1. Nadenken over hoe je de samenleving kan inrichten
2. Nadenken over wat goed hulpverlenen is
3. Nadenken over normen en waarden
Sociologie: een wetenschap die zich bezig houdt met het verklaren van gedrag van
individuen en groepen van mensen uit de maatschappij.
1. Hoe leven wij samen?
2. Hoe is onze samenleving opgebouwd?
3. Hoe verandert onze samenleving?
Recht: verzamelnaam voor alle regels die bestaan, de regels zeggen wat wel en niet mag.
Het recht moet ervoor zorgen dat mensen goed met elkaar kunnen samenleven
Het recht is een weergave van normen uit de samenleving
Waarde: iets wat een persoon of de samenleving nastreeft, het zijn begrippen die
omschrijven wat mensen waardevol vinden en waarnaar zij streven. Het zijn idealen voor de
kwaliteit van het leven.
Normen: alle regels die je voor jezelf stelt of die opgelegd zijn. Dit zijn
handelingsvoorschriften die laten zien hoe je moet handelen.
Gelijkheid: gelijke behandeling voor de wet
Gelijkwaardigheid: je kan verschil rechtvaardigen en je mag verschil maken
Mensbeeld: het idee dat mensen hebben over wat een mens eigenlijk is
Gevormd door wat je meemaakt
Bepalend voor je denken en handelen, ook als sociaal werken
Autonoom mensbeeld (VVD):
Mensen zijn zelfstandig, vrij en kunnen over hun eigen leven beslissen
Vrijheid is belangrijker dan solidariteit
Mensen zijn verantwoordelijk voor hun eigen handelen en succes
Grootste bedreiging is de inmenging in de bestaansvrijheid
Relationeel autonoom zelfbeeld: de mens is een zelfstandig individu en maakt eigen keuzes,
maar het is ook belangrijk dat je rekening houdt met elkaar
Zorgend mensbeeld (SP):
, Mensen zijn sociaal en relationeel, ze zijn betrokken bij elkaar
De zorg voor jezelf en voor elkaar staat centraal
De context is essentieel
Grootste bedreiging is verlaten worden en niemand om je heen hebben
Thomas Hobbes (1588 – 1679) is gevormd door:
1. De Engelse Burgeroorlog (1642 – 1651)
2. Oorlog tussen koningshuis en parlement (burgers)
3. Chaos en ellende: 200.000 mensen stierven aan beide zijden
Mensbeeld van Hobbes:
De mens is van nature slecht
Jaloezie, strijd en streven naar zelfbehoud in combinatie met schaarste leiden tot een
oorlog van allen tegen allen
We worden elkaars vijanden, door de gelijke kans onze doelen te verwezenlijken
Niemand is te vertrouwen
Oplossing: sociaal contract om de veiligheid te garanderen
Ziet de mens als hommeles
Jean-Jacques Rousseau (1712 – 1778) is gevormd door:
1. Overmatige weelde in Parijs
2. De verlichtingsdenkers om hem heen
Mensbeeld van Rousseau:
De mens is van nature goed
De mens is vrij van regels, onafhankelijk van anderen en er is geen maatschappelijke
ongelijkheid
De maatschappij verpest de mens door bezit, regels en wetten
De mens is een gevoelswezen, medelijden is een oorspronkelijke deugd
Oplossing: sociaal contract om de garantie van vrijheid te garanderen door de
algemene wil
Ziet de mens als rooskleurig
Global definitie van social work 2014:
1. Sociaal werk is een praktijk-gebaseerd beroep en een academische discipline die
sociale verandering en ontwikkeling, sociale cohesie, empowerment en bevrijding
van mensen bevordert.
2. Principes van sociale rechtvaardigheid, mensenrechten, collectieve
verantwoordelijkheid en respect voor diversiteit staan centraal in het sociaal werk.
3. Onderbouwd door sociaalwerktheorieën, sociale wetenschappen,
menswetenschappen en inheemse en lokale vormen van kennis, engageert sociaal
werk mensen en structuren om levensuitdagingen en problemen aan te pakken en
welzijn te bevorderen.
Rehabilitatie: vorm van hulpverlening aan mensen met langdurige psychiatrische problemen,
waarbij het doel is om mensen te ondersteunen in hun herstelproces en hun deelname aan
, de samenleving. (er wordt niet alleen naar de beperkingen gekeken, maar naar de
mogelijkheden.)
Perspectieven op sociaal werk:
Rehabilitatie
Sociaal-collectivisme
Individueel-reformisme
Lebensweltorientierung
Mensenrechtprofession
Sociaal-collectivisme: richt zich op het verbeteren van de maatschappelijke positie van de
meest onderdrukte en achtergestelde groepen
Individueel reformisme: sociaal werk wordt gezien als een vorm van dienstverlening aan de
client gericht op aanbod, waarbij het veranderen van de maatschappij niet aan de orde is.
Lebensweltorientierung:
Stelt de leefwereld van de client centraal (die lebenswelt)
Welke problemen doen zich voor in het alledaagse bestaan? (der alltag)
Stimuleert de zelfredzaamheid van de client, zodat deze goed kan functioneren in het
leven van alledag.
Mensenrechtprofession:
Er zijn drie centrale opdrachten voor het sociaal werk:
Bescherming van personen tegen schendingen van hun rechten
Verzetten tegen systematische schendingen van mensenrechten
Mensenrechteneducatie en er voor zorgen dat instanties deze rechten waarborgen
College 2: maatschappelijke veranderingen en het
sociaal werk
Participatiesamenleving (2010-heden):
Willem-Alexander in 2013: ‘De klassieke verzorgingsstaat verandert langzaam maar zeker in
een participatiesamenleving. Van iedereen die dat kan wordt gevraagd verantwoordelijkheid
te nemen voor zijn of haar eigen leven en omgeving’.
Uitgaan van eigen kracht (autonomie, zelfstandigheid, zelfredzaamheid)
Eigen verantwoordelijkheid (autonoom zijn betekent verantwoordelijk zijn)
Meedoen als belangrijke waarde (empowerment, arbeidsparticipatie)
Nadruk ligt op civil society (burgermaatschappij)
Bezuinigen
Voor de participatiesamenleving (eerdere tijden):
Nachtwakerstaat (1850-1950) voor de verzorgingsstaat:
Overheid is er alleen voor het hoogstnoodzakelijke (overheid die zich zo weinig
mogelijk met de burgers van een staat bemoeit)
Industrialisatie
De sociale kwestie (hoe kunnen we ervoor zorgen om de omstandigheden van de
arbeiders te verbeteren)
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper naomivw51. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,92. Je zit daarna nergens aan vast.