Samenvatting van Hoofdstuk 1 Prehistorie & oudheid havo 4 methode memo. Jaartallen zijn rood gemaakt en begrippen dikgedrukt. Ook vragen + antwoorden van de afsluiting staan er in.
Rond 140.000 v.C. ontstond in Afrika een nieuwe diersoort: homo sapiens, de
moderne mens. Vanuit Afrika trok hij naar Azië en Europa.
Jagers-verzamelaars waren bijna altijd nomaden: wanneer hun leefomgeving niet
meer genoeg voedsel bood, trokken ze verder. Behalve in Hureyra, daar bleven ze.
In Abu Hureyra gingen jagers verzamelaars rond 11.000 v.C. aan landbouw doen.
Tussen 9000 en 6000 v.C. ontstonden in het Midden-Oosten
landbouwsamenlevingen. Rond 7000 v.C verspreidde dit zich naar Noord-Afrika en
daarna ook naar Europa. De overgang naar landbouw is een van de belangrijkste
gebeurtenissen geweest in de prehistorie.
De overgang naar het boerenbestaan had zulke ingrijpende gevolgen, dat we
spreken van de agrarische revolutie. Dit was voor veel mensen de overgang naar
een vast bestaan. Een ander belangrijk gevolg was de snelle bevolkingsgroei. Er
kwamen grotere dorpen. Ook werden er allerlei nieuwe technieken uitgevonden.
Nadelen:
Mensen die op landbouw overstapten waren vaak minder gezond dan
jagers-verzamelaars. Deze achteruitgang in gezondheid had verschillende oorzaken:
Boeren moesten zwaar werk doen, hadden in het begin maar een beperkt aantal
gewassen wat leidde tot eenzijdig voedsel en leefden vaak dicht op elkaar, wat
leidde tot hoger risico op infectieziekten. Ook het vee bracht ziekten met zich mee.
Ongelijkheid:
De agrarische revolutie zorgde ook voor sociale verschillen. Jagers-verzamelaars
zorgden vaak voor elkaar op gebied van voedsel en gezondheid. Boeren hadden
hun eigen akkers. Omdat sommige boeren succesvoller waren dan anderen,
kwamen er verschillen in rijkdom, macht en aanzien.
Eerste steden:
Rond 3300 v.C. ontstonden in Soemerië de eerste steden. Soemerië lag in het
zuidelijke gedeelte van Mesopotamië. Mesopotamië had zeer vruchtbare grond. De
goede oogsten hadden belangrijke gevolgen. Ten eerste kon de bevolking groeien
en zo ontstonden er steden. Ten tweede hoefde niet iedereen zich bezig te houden
met de voedselvoorziening. Door meer vrije tijd ontstonden er nieuwe beroepen,
waaronder koopmannen en priesters. Kooplieden vormden een welvarende en
invloedrijke groep. Priesters specialiseerden zich in het contact met de goden. In de
stedelijke gemeenschappen ontstonden op deze manier sociale lagen, die van
elkaar verschilden in rijkdom en macht. Boeren stonden onderaan deze sociale
ladder.
, Bestuur:
Steden hadden ook goede bestuurders nodig. Zij handhaafden de orde,
beschermden de stad tegen vijanden en onderhielden waterwerken. 1 bestuurder
kon uiteindelijk tot koning gekroond worden.
Andere gebieden:
Nadat er in Soemerië steden ontstonden, gebeurde dit ook in Egypte. Tussen 2700
en 300 v.C. ontstonden er ook in andere gebieden op de wereld complexe stedelijke
samenlevingen.
Schrift:
Rond 3300 v.C. werd ook het eerste schrift uitgevonden. Dit ging samen met de
eerste Soemerische steden. Het eerste schrift bestond uit nummers en tekeningetjes
of pictogrammen. Langzaam ging dit over tot abstracte tekens. Met de uitvinding van
het schrift verlieten de Soemeriërs als eersten de prehistorie. De Egyptenaren
volgden rond 3100 v.C. Het schrift werd een essentieel onderdeel van de menselijke
cultuur.
1.2
Aboe Simbel was de eerste staat ter wereld. Dit rijk was ontstaan 3100 v.C. . Een
staat is een afgebakend gebied met een centraal bestuur. De dorpen en steden in
Egypte moesten het beleid van de farao volgen en konden dus niet zelfstandig
beslissingen nemen. Een staat heeft ook een rechtssysteem dat voor iedereen geldt.
In Egypte was de farao de hoogste rechterlijke macht.
In een staat mag alleen de overheid geweld gebruiken. We zeggen dan dat de
overheid het geweldsmonopolie heeft: alleen zij mag mensen arresteren, opsluiten
en eventueel fysiek straffen.
Ambtenaren:
Ambtenaren waren belangrijk voor het bestuur van de farao. Voor de organisatie van
landbouw bijvoorbeeld. Ze zorgden voor het onderhoud van de irrigatiesystemen en
dat de boeren een deel van hun oogst afdroegen aan de farao. Ambtenaren werden
wel goed beloond, omdat ze onmisbaar waren.
Staten in Mesopotamië:
In Mesopotamië ontstond de eerste staat pas 1000 jaar na Egypte. Rond 2000 v.C.
veroverde de koning van de stad Babylon steeds meer omliggende steden en
stichtte hij het Babylonische rijk, dat bijna geheel Mesopotamië besloeg. Steeds
grepen andere volken de macht en volgden verschillende rijken elkaar op in
Mesopotamië, terwijl het Egyptische rijk wel 3000 jaar kon standhouden.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper fleurvanhoorn. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,99. Je zit daarna nergens aan vast.
