Samenvatting van de werkcolleges (incl. zelfstudie) van het tweedejaars vak Digestie in de bachelor Diergeneeskunde. Ook verkrijgbaar in bundel!
Inhoud:
- Werkcollege 1A: Slikken, slokdarm en gerelateerde aandoeningen
- Werkcollege 2B: Motiliteit en secretie: fysiologie
- Werkcollege 3B: Farmacolo...
Werkcollege 1A: Slikken, slokdarm en gerelateerde
aandoeningen
Zelfstudievragen
1. De stemspleet wordt onder de epiglottis getrokken, waardoor de larynx wordt afgesloten.
Ook trekken de arytenoide kraakbeentjes samen. Zo wordt er voorkomen dat er tijdens het
slikken voedsel in de trachea komt.
2. De upper esophageal sphincter (UES) sluit de slokdarm af voor lucht.
3. Primaire peristaltiek volgt op een slikbeweging. Secundaire peristaltiek ontstaat als de
slokdarm wordt geprikkeld door bijv. rek of druk (doordat er bijv. voedsel vast blijft zitten).
4. Er zit een sphincter (kringspier) tussen de slokdarm en de maag, die voorkomt dat
maaginhoud terug stroomt naar de slokdarm.
Opdracht 1
a. Zie ook de afbeelding hiernaast:
- Nasopharynx:
o Craniaal: choanae
o Ventraal: palatum molle en arcus
palatopharyngeus
- Oropharynx:
o Craniaal: arcus palatoglossus
o Dorsaal: palatum molle en arcus
palatopharyngeus
o Caudaal: epiglottis
o Lateraal: spieren aan mediale zijde onderkaak.
- Laryngopharynx: tussen epiglottis en oesophagus
Vocht gaat langs de epiglottis (via de recessus periformis). De voedselbolus gaat over de
epiglottis en duwt de epiglottis passief over de larynxopening heen.
b. Voedsel gaat door de mondholte en de oropharynx. Vervolgens gaat het de laryngopharynx
en de slokdarm in. Het voedsel passeert dan ook nog het ostium intrapharyngeum en de
epiglottis.
c. A) orale fase
1) oropharynx
2) nasopharynx
3) oesophagus
4) trachea
B) pharyngeale fase
5) palatum molle
6) epiglottis
8) larynx
C) oesophagale fase
7) glottis (ruimte tussen stembanden in).
9) UES: upper esophageal sphincter
(musculus cricopharyngeus)
1
,Samenvatting WC Digestie Iris Schoonderwaldt
d. Slikken heeft een vrijwillig deel en een reflexmatig deel. De orale fase is vrijwillig. De
pharyngeale fase niet. De trachea wordt hier afgesloten met de epiglottis en de stembanden.
Ook wordt voorkomen dat voedsel terug gaat naar de mond m.b.v. de m. mylohyoideus
(spier). Daarnaast wordt de nasopharynx afgesloten door de keelsnoerders (een groep
spieren) welke het ostium intrapharyngeum verkleinen. Om de bolus te laten passeren in de
oesophagale fase moet de sphincter wel open staan. Daarna contraheert de UES sterk.
Vervolgens zet deze contractie zich voort als een peristaltische golf over de slokdarm.
De m.mylohyoideus blijft gecontraheerd zodat voedsel niet terug kan. Het palatum molle gaat
naar dorsaal en de voorste keelsnoerders contraheren. De larynx wordt naar voren en onder
getrokken. De stembanden spannen aan en sluiten zo de trachea af. Ook buigt de epiglottis
over de trachea heen. De keelsnoerders spannen aan de intrapharyngeale druk stijgt en de
bolus gaat de oesophagus in.
Slikken wordt gereguleerd door een prikkel. Het is een bewust proces, en gaat onder invloed
van de wil (n. glossopharyngeus en n. laryngeus cranialis). Er gaat dan een signaal naar het
slikcentrum. Deze gaat vervolgens onderdelen aansturen: mondspieren, tong (orale fase);
pharynx; oesophagus. Dit gaat met behulp van verschillende zenuwen.
e. De 0-lijn is de atmosferische druk.
1) De UES heeft een basiswaarde van boven de atmosferische druk. Dit is nodig omdat hij
anders altijd open staat en je dan lucht in zou slikken. Als je slikt gaat de sphincter open,
en dus daalt de druk. Hij perst vervolgens nog even na om de bolus door te drukken.
2) (samen met 3 en 4). Het lijntje ligt onder de atmosferische druk, omdat je in de thorax zit.
Hier heb je per definitie een onderdruk, en deze zie je dus terug in de oesophagus.
3) zie hierboven
4) zie hierboven
5) in het abdomen heerst altijd een bovendruk.
6) De LES ontspant om de bolus door te laten, en knijpt vervolgens ook weer even na. Deze
sphincter is minder sterk dan de UES.
f. Deze sphincters zijn er om te voorkomen dat het voedsel teruggaat naar waar het vandaan
kwam. Ook voorkomt de UES het inslikken van lucht.
De UES is sterker dan de LES. Dit is omdat je in het abdomen ook een bovendruk hebt, die de
spier meehelpt. De druk duwt de oesophagus al een beetje dicht. Als de maag zich vult en
groter wordt, duwt dat ook de oesophagus een beetje dicht.
2
,Samenvatting WC Digestie Iris Schoonderwaldt
g. Als je een hernia hebt in je diafragma (hernia diaphragmatica) gaat het vaak mis, omdat de
maag dan een beetje de thorax in gaat. De LES zit dan dus ook in de thorax en de drukhulp
(maag en bovendruk abdomen) verdwijnt dan. Ook heb je in de thorax een onderdruk die de
maaginhoud aanzuigt. Dan kan je reflux krijgen van maaginhoud.
Opdracht 2
a. Braken is een actief proces van het terug opgeven van de maaginhoud. Regurgiteren hoeft
niet perse uit de maag te komen, en is daarnaast een passief proces. Dit overvalt de patiënt
echt en heeft geen inleidende symptomen.
Je gaat dus altijd een paar vragen stellen om onderscheid te maken: kokhalst de hond?
Spannen de buikspieren zich aan? Bij katten kun je nog vragen of ze speekselen.
b.
- Tumor
- Verstopping
- Mega oesophagus (slokdarmverwijding)
- Motiliteitsprobleem
- Slokdarm vernauwing (t.h.v. borstingang, hart, persisterende rechter aortaboog,
persisterende ductus arteriosis, t.h.v diafragma)
- Strictuur: verkeerde aanleg, littekenweefsel
- Oesophagitis
- Diverticulum: ontstaat bij een obstructie. Je krijgt eigenlijk een soort blinde darm idee,
een soort holte in de slokdarm.
c. Primair: wordt aangestuurd na een bewust slikproces, en wordt aangestuurd door het
slikcentrum.
Secundair: als reactie op achtergebleven voedsel of reflux om dit weer weg te werken. Dit
wordt georganiseerd door intramurale plexi (glad) of de vago-vagale reflex (dwarsgestreept).
d. De motiliteit is verstoort en de peristaltiek werkt niet (Myasthenia gravis). Dit kan
aangeboren of verkregen zijn. Het is alleen op niveau van de dwarsgestreepte spieren. (dus
ook de skeletspieren!) De acetylcholine receptoren werken niet goed of worden aangevallen
door het immuunsysteem.
De hond slikt ook veel lucht naar binnen. De lucht zet de oesophagus open, omdat de spieren
de slokdarm niet meer goed dichthouden.
Om te kijken of het Myasthenia gravis is, wordt er acetylcholine geïnjecteerd. Als dit het is
staan ze binnen een minuut op en lopen weg. Dit duurt een paar minuten en dan zakken ze
weer in.
Als het alleen de slokdarm aantast kun je het ‘oplossen’ door de zwaartekracht mee te laten
helpen, en de hond rechtop te laten eten.
Opdracht 3
a. Het is spoed! De patiënt moet nu naar de kliniek komen. Als je wacht kun je perforatie van de
slokdarm krijgen. Ook ligt oesophagitis op de loer.
Vervolgens ga je vragen wat hij heeft opgegeten en hoelang het geleden is. Je kan voorzichtig
voelen waar het object zich bevindt. Je kan een foto maken om het object precies te
lokaliseren. Als het object vast zit kun je endoscopie verrichten.
3
, Samenvatting WC Digestie Iris Schoonderwaldt
Als je het object eruit krijgt kan je na genezing littekenweefsel krijgen, en dit kan voor
vernauwing van de slokdarm zorgen.
Opdracht 4
a. Appel, niet goed ingeweekte slobber.
Bij paarden zit de epiglottis over het palatum molle in plaats van eronder. Daarom kan je een
maagsonde alleen maar via de neus inbrengen.
b. ‘Kwijlen’ uit de neus (vanwege regurgitatie). Ook willen de dieren niet meer eten.
c. Sonderen, en kijken of je op een object stuit.
d. Je probeert de verstopping op te lossen met behulp van spoelen. Voorafgaand geef je het
paard Buscopan. Het laatste stuk van een paardenslokdarm is glad spierweefsel. Dit relaxeert
dan.
e. Eerst kijken of water drinken wel weer goed gaat. Hierna kun je langzaam weer beginnen met
makkelijk doorslikbaar voedsel. Zorg ervoor dat het paard maar kleine beetjes tegelijk
binnenkrijgt!
f. Slokdarmbeschadiging, pneumonie, strictuur door littekenweefsel.
g. Via endoscopie.
4
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper irisschoonderwaldt. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €4,49. Je zit daarna nergens aan vast.
