Bovenstaande benoemde hoofdstukken worden samengevat, met voorbeelden en afbeeldingen die het duidelijker en overzichtelijker maken.
Het begint met een overzichtelijke inhoudsopgave.
Samenvatting Hoofdlijnen Nederlands recht
Inhoudsopgave
1 Terreinverkenning....................................................................................................................................... 4
1.2 Waarom recht?...............................................................................................................................................4
1.3 Waar vinden we het recht?............................................................................................................................4
1.3.1 Wet..........................................................................................................................................................4
1.4 Enkele onderscheidingen binnen het recht...................................................................................................8
1.4.1 Materieel en formeel recht.....................................................................................................................8
1.4.2 Dwingend en aanvullend recht...............................................................................................................8
1.4.3 Objectief en subjectief recht..................................................................................................................8
12 Europees recht........................................................................................................................................ 10
12.2 Het verdrag.................................................................................................................................................10
12.3 Verdrag en internationale organisatie........................................................................................................10
12.4 Dualisme en monisme................................................................................................................................11
12.5 EEG, EG en EU.............................................................................................................................................11
12.6 Doelstellingen van de EU............................................................................................................................11
12.7 Inrichting van de EU...................................................................................................................................11
12.8 Richtlijnen en verordeningen.....................................................................................................................12
12.10 Enkele andere bij verdrag opgerichte Europese organisaties..................................................................12
9 Staatsrecht................................................................................................................................................ 13
9.1 Staat.............................................................................................................................................................13
9.2 Spreiding van macht: Montesquieu.............................................................................................................13
9.3 Spreiding van macht: decentralisatie...........................................................................................................13
9.4 Organen van de centrale overheid...............................................................................................................14
9.4.1 Staten-Generaal....................................................................................................................................14
9.4.2 Regering................................................................................................................................................14
9.4.3 Minister.................................................................................................................................................14
9.4.4 Staatssecretaris.....................................................................................................................................14
9.5 Wetgevende macht bij de centrale overheid...............................................................................................15
9.5.1 Regering en Staten-Generaal................................................................................................................15
9.5.2 Regering................................................................................................................................................15
9.5.3 Minister.................................................................................................................................................15
9.6 Hoe ontstaat een wet in formele zin?..........................................................................................................16
9.6.1 De ‘gewone’ wet in formele zin............................................................................................................16
9.6.2 Wijziging van de Grondwet...................................................................................................................16
9.7 Hoe ontstaat een algemene maatregel van bestuur?..................................................................................16
9.8 Hoe ontstaat een ministeriële regeling?......................................................................................................16
9.9 (Sub)delegatie..............................................................................................................................................16
9.10 Bestuurlijke macht bij de centrale overheid..............................................................................................17
9.10.1 Regering..............................................................................................................................................17
9.10.2 Ministers individueel..........................................................................................................................17
1
, 9.11 Andere taken van de Staten-Generaal.......................................................................................................17
9.11.1 Vragenrecht........................................................................................................................................17
9.11.2 Recht van interpellatie........................................................................................................................17
9.11.3 Enquêterecht......................................................................................................................................17
9.11.4 Budgetrecht........................................................................................................................................17
9.12 Ministeriële verantwoordelijkheid.............................................................................................................17
9.13 Het einde van het kabinet..........................................................................................................................17
9.14 Provincie.....................................................................................................................................................18
9.14.1 Provinciale Staten...............................................................................................................................18
9.14.2 Gedeputeerde Staten.........................................................................................................................18
9.14.3 Commissaris van de Koning................................................................................................................18
9.14.4 Wetgevende macht op provinciaal niveau.........................................................................................18
9.15.5 Bestuurlijke macht op provinciaal niveau...........................................................................................18
9.15 Gemeente...................................................................................................................................................18
9.16 Klassieke grondrechten..............................................................................................................................18
9.17 Sociale grondrechten.................................................................................................................................19
9.18 Horizontale werking van grondrechten......................................................................................................19
9.19 Rechtsbronnen van staatsrecht: het verdrag.............................................................................................19
9.20 Hiërarchie van regelgeving.........................................................................................................................19
2 Verbintenissenrecht – de overeenkomst.................................................................................................... 20
2.1 Praktijkvoorbeelden.....................................................................................................................................20
2.2 Wanneer ontstaat er een overeenkomst?...................................................................................................21
2.3 En toch geen overeenkomst?.......................................................................................................................21
2.3.1 ‘Mijn wil was niet overeenkomstig mijn verklaring’.............................................................................21
2.3.2 ‘Mijn wil was gebrekkig gevormd’........................................................................................................22
2.3.3 Overeenkomst is in strijd met de wet, goede zeden of openbare orde...............................................22
2.3.4 ‘Ik ben handelingsonbekwaam’............................................................................................................22
Ten slotte kan sprake zijn van handelingsonbekwaamheid, die maakt dat rechtshandelingen nietig of
vernietigbaar..................................................................................................................................................22
2.4 Welke inhoud heeft een overeenkomst?.....................................................................................................23
2.4.1 Hetgeen partijen overeenkomen..........................................................................................................23
2.4.2 Wet........................................................................................................................................................23
2.4.3 Gewoonte.............................................................................................................................................23
2.4.4 Redelijkheid en billijkheid.....................................................................................................................23
4 Verbintenissenrecht – de onrechtmatige en rechtmatige daad...................................................................24
4.1 Rechtsgrond schadevergoeding...................................................................................................................24
4.2 Wat te bewijzen?..........................................................................................................................................25
4.2.1 Onrechtmatigheid van de daad............................................................................................................25
4.2.2 Toerekenbaarheid.................................................................................................................................25
4.2.3 Schade...................................................................................................................................................26
4.2.4 Causaal verband....................................................................................................................................27
4.3 Verweermiddelen gedaagde........................................................................................................................27
4.3.1 Rechtvaardigingsgrond.........................................................................................................................27
4.3.2 Relativiteitsvereiste...............................................................................................................................27
4.4 Omvang van de schade................................................................................................................................28
4.6 Risicoaansprakelijkheid voor andere personen...........................................................................................28
2
, 4.6.1 Ouders ten opzichte van hun kinderen.................................................................................................28
4.6.2 Werkgevers ten opzichte van hun werknemers...................................................................................28
4.6.3 Producenten van gebrekkige producten..............................................................................................29
4.7 Rechtmatige daad........................................................................................................................................29
3 De arbeidsovereenkomst en de koopovereenkomst...................................................................................30
3.1 Het bijzondere van de arbeidsoverkomst en de koopovereenkomst..........................................................30
3.2 Arbeidsovereenkomst..................................................................................................................................31
3.2.1 Definitie van arbeidsovereenkomst......................................................................................................31
Een arbeidsovereenkomst is een overeenkomst waarbij de ene partij, de werknemer, zich verbindt in
dienst van de andere partij, de werkgever, tegen loon gedurende zekere tijd arbeid te verrichten. De
voorwaarden zijn: de verplichting arbeid te verrichten, de verplichting loon te betalen en de aanwezigheid
van een gezagsverhouding.............................................................................................................................31
3.2.2 Enkele afspraken in de arbeidsovereenkomst......................................................................................31
3.2.3 Ontslagrecht..........................................................................................................................................32
3.2.3.1 Onderscheid arbeidsovereenkomst voor bepaalde- en onbepaalde tijd..........................................32
3.2.3.2 Beëindigen van arbeidsovereenkomst voor bepaalde- en onbepaalde tijd......................................32
7 Ondernemingsrecht.................................................................................................................................. 34
7.1 Ondernemingsvormen.................................................................................................................................34
7.2 Handelregister..............................................................................................................................................34
7.3 Eenmanszaak................................................................................................................................................34
7.4 Personenvennootschappen: de maatschappij.............................................................................................34
7.4.1 Beheersdaden en beschikkingshandelingen.........................................................................................35
7.5 Personenvennootschappen: de vennootschap onder firma........................................................................35
7.6 Personenvennootschappen: de commanditaire vennootschap..................................................................35
7.7 Rechtspersonen: de nv.................................................................................................................................36
7.7.1 Oprichting van een nv...........................................................................................................................36
.......................................................................................................................................................................36
7.7.3 Verhoudingen binnen de nv..................................................................................................................36
7.7.5 Bestuur..................................................................................................................................................36
7.7.6 Raad van Commissarissen....................................................................................................................36
7.8 Rechtspersonen: de bv en de verschillen met de nv....................................................................................36
7.10 Rechtspersonen: de stichting en vereniging..............................................................................................36
3
, 1 Terreinverkenning
1.2 Waarom recht?
Het recht kent vier functies: de normatieve, geschiloplossende, additionele en instrumentele
functie.
1. Normatieve functie: in de eerste plaats zijn er gedragsregels.
Deze regels hebben we met normen en waarden in de
samenleving afgesproken. Er zit een straf aan verbonden
wanneer iemand dit overtreedt (verkrachting, moord en diefstal).
2. Geschiloplossende functie: In de westerse cultuur is
eigenrichting verboden en kennen we de rechterlijke macht die
bij uitsluiting oordeelt of iemand gestraft moet worden en zo ja, met welke
procedure?
Eigenrichting: wanneer mensen het recht zelf in handen nemen (jij hebt mijn broer
vermoord, vermoord ik nu jouw broer!), oog om oog, tand om tand.
3. Additionele functie: als partijen vergeten zijn op een bepaald punt afspraken te
maken, geeft het recht aan welke regel geldt het recht heeft hier een aanvullende
functie.
4. Instrumentele functie: Voor sommige zaken is het niet handig als de regeling aan
burgers wordt overgelaten (iedereen door elkaar rijden). De wetgever bepaald hoe
we sommige dingen moeten doen (stoppen bij rood, rechts rijden) verkeersregels).
1.3 Waar vinden we het recht?
Het in Nederland geldende recht is aan te treffen in vier rechtsbronnen:
1. De Wet (Het Wet Boek van… of Het Burgerlijk Wetboek).
2. Het verdrag (verdragen). Europese afspraken tussen staten.
3. De jurisprudentie. Uitspraken van onafhankelijke rechters want wetten zijn niet altijd
duidelijk.
4. Het gewoonterecht. Ongeschreven regels waar inwoners van een gebied zich
aanhouden (koehandel).
1.3.1 Wet
Met betrekking tot de wet onderscheiden we een aantal rechtsgebieden:
Wetten met betrekking tot het privaatrecht
Allereerst zijn er wetten op het terrein van privaatrecht (civiele recht of burgerlijk recht).
Het privaatrecht regelt de regels voor de relatie tussen burgers burger – burger.
N.B. De overheid kan ook als burger optreden: (het huren van statafels).
Een willekeurige burger kan besluiten een auto te kopen, maar ook een gemeente kan
daartoe overgaan omdat bijvoorbeeld een extra auto nodig is voor de reinigingsdienst.
4
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper PJR. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €7,49. Je zit daarna nergens aan vast.
