Samenvatting
Samenvatting AK Brazilië
Samenvatting AK Brazilië voor eindexamen aardrijkskunde in 5 havo.
[Meer zien]Voorbeeld 4 van de 38 pagina's
Voorbeeld 4 van de 38 pagina's
In winkelwagengesponsord bericht van onze partner
Gekoppeld boek
Titel boek:
Auteur(s):
- Uitgave:
- ISBN:
- Druk:
Voorbeeld van de inhoud
Ontwikkelingsland / Brazilië1 Natuurlijk Brazilië
1.1 Ontdek Brazilië
Kennismaking met Brazilië
► Tijdens de ontdekkingsreizen waren beelden van Brazilië anders dan de beelden van nu.
● Beelden van Brazilië in de zestiende eeuw: groot, warm, bergen, bossen, eenvoudige
bewoners.
● Beelden van Brazilië nu: Amazoneregenwoud, Amazone, zandstranden, warm, groot,
voetbal, carnaval, muziek, samba, Rio de Janeiro, Christusbeeld, opkomend land.
● Ook negatieve beelden: houtkap in oerwoud, armoede in sloppenwijken en criminaliteit.
Het ontstaan van beelden
► Beelden van plaatsen ontstaan door informatie: tv, tijdschriften, verhalen, eigen
ervaringen. Alle informatie zorgt voor een persoonlijk beeld van de plaats in je hoofd:
perceptie.
● Van de beelden in je hoofd over een gebied, kun je een persoonlijke kaart maken: mental
map.
Beelden zijn maar beelden
► Bij beeldvorming rekening houden met drie beperkingen:
● Informatiebronnen geven altijd onvolledige informatie.
● Informatie kan onjuist zijn. Goed op betrouwbaarheid letten.
● Er zijn veel stereotiepe beelden: eenvoudige, overdreven beelden gebaseerd op
vooroordelen en bijzonderheden.
Het geografische beeld
► Om een goede indruk te krijgen van een land en de bewoners: maak een geografisch
beeld. Je kijkt dan naar verschillende kenmerken van het land en de bewoners.
Enorm land in Zuid-Amerika
► Brazilië ligt in Zuid-Amerika tussen 5° N.B. en 33° Z.B., en tussen 35° en 74° W.L. Het is
een groot land: het vijfde in de wereld en 4.300 km van noord naar zuid en oost naar west.
● Reizen is in Brazilië een grote uitdaging. Veel langeafstandsbussen, maar ook vliegen en
varen.
● Goederen gaan vaak per vrachtwagen, maar tegenwoordig ook per trein.
1.2 Landschappen en delfstoffen
Reliëf in Brazilië
► Het grootste deel van Brazilië is vlak of lichtglooiend. Er zijn ook heuvelachtige gebieden
en bergketens. Op basis van hoogte en reliëf verschillende deelgebieden:
,● Noorden: Hoogland van Guyana. Tafelbergen (bergen met vlakke toppen) tot 2.900 m
hoog.
● Midden en zuiden: Hoogland van Brazilië. Uitgestrekte hoogvlakte of hoogland tot 1.100
m hoog. Verspreid over hoogvlakte ook bergketens.
■ Serra do Mar: gebergte aan zuidoostelijke grens van het Hoogland van Brazilië langs de
Atlantische kust.
● Amazonebekken: vlakte van de Amazone tussen het Hoogland van Guyana en het
Hoogland van Brazilië. Groot, vlak of licht golvend gebied waar Amazone doorheen stroomt.
● Verschillende kleine vlakten, zoals de moerasachtige Pantanal in het westen.
Reliëf verklaard
► Door het bewegen van de aardplaten zijn gedurende miljoenen jaren bergen, oceanen en
grote continenten ontstaan. Verwering en erosie breken de gevormde landschappen af en
sedimentatie bouwt ze weer op. Door de platentektoniek en exogene processen kun je de
vorm en ontstaanswijze van de landschappen in Brazilië verklaren.
,Oude plateaus
► De hooglanden in Brazilië zijn schilden (gebieden ouder dan 1 miljard jaar). Ooit waren
het kleine continenten in de buurt van de Zuidpool (figuur 1.10A). Door platentektoniek tegen
elkaar aangebotst en werden ze samengedrukt tot huidige continent Afrika figuur 1.10B/C).
Uiteindelijk werd het een onderdeel van Pangea (figuur 1.10D en 1.10E).
● Pangea brak 230 miljoen jaar geleden uit elkaar. Door een divergente breuklijn, er kwam
magma omhoog en stolde tot hard gesteente. Er werd nieuwe oceanische korst gevormd
met in het midden de Midden-Atlantische Rug. Zuid-Amerika en Afrika dreven uit elkaar.
● Bij het bewegen van de Zuid-Amerikaanse plaat vormden zich gebergten en plateaus door
opheffing van oude schilden hoogland van Guyana.
● In de twee hooglanden (Guyana en van Brazilië) bevindt zich stollingsgesteente (graniet),
metamorf gesteente (leisteen) en sedimentgesteente. Vaak zijn ze op grote diepte gevormd
maar na opheffing verweerd en dicht aan de oppervlakte.
● Vanaf de plateaus stromen rivieren naar Amazone of de Paraguay/Paraná. Het
snelstromende water langs de steile hellingen heeft diepe kloven uitgesleten.
Laagland
► In het laagland van het Amazonebekken sedimenteerden de rivieren en werden zee klei-
en zandlagen afgezet, later weer samengedrukt tot sedimentgesteente.
, Natuurlijke hulpbronnen
► Brazilië is rijk aan natuurlijke hulpbronnen: stoffen uit de natuur die van economisch nut
kunnen zijn.
● In de figuur hiernaast is de vindplaats van een aantal belangrijke natuurlijke hulpbronnen
te zien. Er zijn veel delfstoffen te vinden, bijv. ertsen: een gesteente of een mineraal waarin
metaal zit. Delfstoffen in Brazilië zijn; ertsen (ijzererts in de hooglanden en het grensgebied
met Bolivia, tin, koper, zilver, bauxiet) en de fossiele energiebron olie op grote diepte voor de
kust.
● Het ontstaan en de spreiding van natuurlijke hulpbronnen hangt samen met de geologie
van het gebied. Dieper in op: ijzererts, bauxiet en aardolie.
IJzererts: een oeroude hulpbron
► Bij de ertsvorming van ijzererts speelde sedimentatie een rol. Grootste voorraden erts, in
de oudste schilden.
● De ijzerertslagen zijn gevormd door afzetting van ijzerhoudende sedimenten (IJzeroxiden)
in zuurstofarme en ondiepe oceanen, afgewisseld met andere sedimenten. Ze werden
vaster en harder en daarna opgetild, waarbij metamorfose plaatsvond. Door verwering en
erosie van erop gelegen gesteente kwam het ijzererts dichtbij het oppervlak.
Bauxiet: een tropisch erts
► Bauxiet is de grondstof voor aluminium.
● Bauxiet pas laatste in de laatste miljoenen jaren gevonden. Door het vochtige tropische
klimaat en de dichte begroeiing van het oerwoud vond veel chemische verwering plaats. Het
gesteente viel uiteen in kleine kleideeltjes en het verweringsmateriaal kwam in de
laaggelegen bekkens terecht, er ontstond een dikke sedimentlaag. De goed oplosbare
kleideeltjes spoelden door neerslag uit, de slechte bleven in de grond achter. Deze rode,
uitgespoelde laag, waarin veel aluminium zit, noem je lateriet. steeds harder = bauxiet.
Aardolie op grote diepte
► Olie werd aan einde van de vorige eeuw ontdekt in het bekken van Santos op ruim 4,8
km onder de zeespiegel, afgesloten door een zoutlaag. Aardolie is een fossiele brandstof.
● De drie bekkens (Espirito Santobekken en de bekkens van Campos en Santos) zijn bijna
vier keer zo groot als Nederland.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper PJR. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,49. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 67866 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen