Op de cortex liggen allemaal belangrijke functies zoals:
• Keuzes maken
• Bewegen
• Spreken
• Horen
• Taal
• Voelen
• Zien
De eerste drie hebben te maken met actieà
motorische schors
Denk hierbij ook aan de functionele units van
Luria
De rest heeft te maken met waarnemingà
sensorische schors
Als je naar de verdeling van de functies op de cortex cerebri kijkt dan valt het op dat de
functies voor actie en de functies voor waarneming gescheiden worden van elkaar door een
groeveà sulcus centralis
Bewegen
Op het moment dat je wilt gaan bewegen kan je daar bewust voor kiezen dat zit vooraan in
je frontale kwabà prefrontaal (voorste van het voorste)
Voor bewegingen heb je meerdere losse handelingen nodig en binnen die handelingen moet
de geprogrammeerd wordenà als je loopt moeten je benen op de juiste manier bewegen
Vanuit de motorische schors worden de spieren aangestuurd door de verbinding in het
ruggenmerg
De primaire motorische schors zorgt ervoor dat het uitgevoerd wordt. Die loopt vanaf de
zijkanten helemaal naar binnen en zit in allebei je hersenhelften. De primaire motorische
schors ligt naast (voor) de sulcus centralis
2
,De neuronen die daar liggen sturen
niet alle spieren aan daar zit
namelijk een ordening aan. Als je
zou inteken welke neuronen welke
spieren aansturen krijg je een soort
poppetje. Aan de binnenkant ligt
voornamelijk het hoofd en de
mond, daarna komt de hand en de
arm, vervolgens de romp en helemaal naar binnen de benen. Dat
poppetje heet de homunculus en wat daaraan opvalt is dat hij hele
grote handen heeft. Ook zijn mond is groot (vanwege het praten).
De somatosensorische schors is voor de tast. Die liggen naast elkaar en in
het midden ligt de sulcus centralis. Het gaat alleen om de informatie uit de
tast-à huid en het bewegingsapparaat (propriosensoriek) heb je met
name nodig voor het bewegen.
Motoriek en sensoriek hebben een relatie met elkaar en die kan je in een kring leggen. Om
te gaan bewegen maak je de keuze in tertiair (meest hoge) vanaf voor ga je verder naar
achter naar secundair voor het programmeren en vervolgens naar het uitvoeren primair. Je
beweegt dus die informatie gaat naar je spieren en vanuit de bewegingen gaat er weer
informatie terug naar de primaire somatosensorische schors. De informatie komt binnen in
de homunculus (primair) dat wordt geanalyseerd en vervolgens gekoppeld aan de taak
Je kan op verschillende plekken de kring instappen
S1: Tastsensoren in je hand
Limbisch systeem (L): voor honger of andere emoties
Prefrontale cortex (tertiair): naar school gaan (M3)
3
, Bij dit voorbeeld steek ik de kring in bij een tastsensor,
informatie S1 je voelt iets kriebelen op je hand. Je
vermoed dat het een vliegje is analyseren S2. Als je dit
vaker hebt gehad kan je ook de koppeling en keuze
overslaan en dat je gelijk naar programeren gaat.
Bijvoorbeeld je weet wat het is dus je weet ook dat als je
je hand schud het vliegje weg gaat. Maar stel dat
kriebelen gaat niet over dan moet je verder gaan met de
analyse S2 en wordt het door gestuurd naar de
koppeling maken S3. Je ogen je orden en je neus (zicht,
gehoor en reuk). Je komt er achter dat het een grote spin
is en geen vliegje. Dat signaal gaat naar je limbische
systeem om te bepalen of het een gevaarlijke prikken is.
(gebeurt onbewust). We gaan er van uit dat de prikkel
niet als gevaarlijke gezien wordt dus moet je een bewuste keuze M3 gaan maken om er wat
aan te doen. Je beslist om hem te vangen en hem in de bosjes te zetten, dan ga je weer door
naar het programeren M2. Een spin vangen doe je waarschijnlijk niet dageijks dus daar moet
je bewust over nadenken, maar lopen en opstaan is zo geautomatiseerd dat die bewegingen
niet op je cortex gebeurt. Die bewegingen worden aangestuurd door de bassale kernen. Die
motoriek die niet nieuw is hoeft niet geprogameerd te worden. En beide programma’s zowel
bewust als onbewust worden door gestuurd naar de primaire motorische schors dus het
uitvoeren M1.
Het sturen van die informatie vanuit primaire motorische schors naar het ruggenmerg
gebeurt door 2 groepen neuronen
Om het onderscheid te maken worden ze centraal en perifeer genoemd. Maar ze liggen wel
allebei in het centrale zenuwstelsel.
De 2 neuronen zijn:
• Centraal motorisch neuron (CMN)à cortex cerebri/hersenschors
• Perifeer motorisch neuron (PMN)à medulla spinalis/ruggenmerg
De verbinding daartussen is een baan (tractus) die zorgt ervoor dat neuronen worden
gefaciliteerd en geïnhibeerd (er gaan neuronen aan en uit)
De baan heet tractus corticospinalis en gaat van de cortex cerebri direct naar de medulla
spinalis. Het is een directe verbinding en hij schakelt niet over.
v.d Burgt H7.4.2 (voor meer informatie)
Tractus corticospinalisà direct naar het ruggenmerg (interneuronen), kruist op een gegeven
moment naar de andere kant
Lateralisà 85% gekruist, naar heup, schouder en extremiteiten (10% direct naar hand)
Anteriorà 15% ongekruist, naar axiale spieren (nek en romp)
Overige banen uit hersenstam/basale kernen ongekruist en indirect naar axiale spieren
4
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper lisarozenberg. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €4,49. Je zit daarna nergens aan vast.