Samenvatting
Samenvatting Geschiedenis Centraal Examen Havo
- Vak
- Geschiedenis
- Niveau
- HAVO
uitleg kenmerkende aspecten 3 HC: Nederland, Duitsland en Britse rijk Per deelvraag bijpassende kenmerkende aspecten
[Meer zien]Voorbeeld 0 van de 0 pagina's
Voorbeeld 0 van de 0 pagina's
In winkelwagengesponsord bericht van onze partner
Voorbeeld van de inhoud
HC Het Britse rijk (1620 - 1900)Deelvraag 1:
Op welke manier ontwikkelden zich de Engelse koloniën in de Amerika’s (1585 - 1833)?
Kenmerkende aspecten:
- Het begin van de Europese overzeese expansie
Bij het begin van de Europese overzeese expansie gingen ze op ontdekkingsreis en was
Amerika ontdekt. De Britten gingen ze in Amerika vestigden en hielden daar slaven.
- De protestantse reformatie die splitsing van de christelijke kerk in West-Europa tot
gevolg had
de reformatie betekent dat de christendom bestaat uit 2 onderdelen: katholieken (die er al
waren) en de protestanten (die erbij komen). Als je dan kijkt naar het britse rijk, weet je dat
er in engeland een aparte versie was van het protestantisme, de anglicaanse kerk, en dat er
een groep mensen was: de pilgrim fathers, die dachten dat is ons niet streng genoeg en die
gingen naar Amerika.
- Wereldwijde handelscontacten, handelskapitalisme en het begin van een
wereldeconomie
Amerika wilde onafhankelijk worden door de verlichtingsideeën in Europa. De Britten uit
Europa vestigden in Amerika en hielden slaven van Europa en Afrika naar Amerika.
- Rationeel optimisme en ‘verlicht denken’ dat werd toegepast op alle terreinen van de
samenleving: godsdienst, politiek, economie en sociale verhoudingen
Als gevolg van dat de Amerikanen verlicht gingen denken brak er een
onafhankelijkheidsoorlog uit dat leidde naar dat Amerika een grondwet kreeg, ideeën van de
trias politica en volkssoevereiniteit.
- Uitbouw van de Europese overheersing, met name in de vorm van plantagekoloniën
en de daarmee verbonden trans-Atlantische slavenhandel, en de opkomst van het
abolitionisme
De Britten koloniseerde Amerika en stichtte daar plantagekoloniën waar de slaven op de
plantages moesten werken. Vanaf eind 18e eeuw kwamen de verlichte en religieuze ideeën
in Europa en Amerika een beweging op gang om de slavenhandel en slavernij af te
schaffen.
- De democratische revoluties in westerse landen met als gevolg discussies over
grondwetten, grondrechten en staatsburgerschap
De Amerikaanse revolutie, de Verenigde Staten ontstaan als nieuw land (democratische
revolutie) en daar gaan ze ook een grondwet invoeren
Eind 16e eeuw:Europese kolonisten vestigden zich in Noord-Amerika.
1585: eerste Britse nederzetting gesticht in Roanoke, NC)
Redenen voor de Britten om zich in Amerika te vestigen
, - Britse overheid zoekt extra uitvalsbasis in de strijd met het katholieke Spanje.
- GB: Anglicaanse kerk (protestants)
- De Britse overheid ziet in Amerika eventuele kolonie
- Spanje heeft een groot koloniaal rijk
- Groepen Britten zoeken politieke en religieuze tolerantie
- bv 1620: pilgrim fathers = protestanten die met Anglicaanse kerk gebroken hadden,
willen eigen stad stichten.
- zoeken naar betere bestaansmogelijkheden
- herverkaveling (= het ruilen van grond) 17e eeuw in Engeland zorgt voor veel
werklozen
Eerst: handelscontacten met Inheemse bevolking van de 13 kolonies.
Later: Inheemse bevolking afgenomen (gedecimeerd) door ziekten en oorlogen met de
Britse & Franse kolonisten.
Twee oorlogen om het grondgebied van de Inheemse stammen te verdedigen tegen de
kolonisten zijn:
- King Philip’s war (1675 - 1678) → Britten winnen
- Pontiac oorlog (1763 - 1766) → gelijkspel
De britten koloniseren Amerika
Type kolonie
- Noorden van Amerika: vestigingskoloniën
- gericht op landbouw, handel en nijverheid, visserij, en in de 19e eeuw
ook op de industrie. In deze noordelijke koloniën vestigden zich eerst
vooral calvinistische immigranten onder leiding van dominees. In de loop
van de jaren kwamen veel verschillende migranten de koloniën binnen →
grotere verdraagzaamheid en meer democratische verhoudingen.
- Zuiden van Amerika: ontwikkelt tot plantage-economieën (de koloniën ten zuiden van
Pennsylvania en Delaware) waar kleine boeren vestigden en producten als tabak en
katoen voor de export werden verbouwd. De invloedrijkste persoon op die koloniën
waren de plantagehouders, zij vormden een aristocratie.
- Koloniën in het Caribisch gebied, bv Barbados en Jamaica: plantagekoloniën, maar
dan winstgevender. Het ging vooral om suiker en verder ook tabak, rum en koffie. De
Britten maakten hier gebruik van slavenarbeid die onder andere de Royal African
Company via de trans-atlantische slavenhandel naar de carabin werden vervoerd.
De plantageproducten werden vanuit de koloniën naar europa verscheept en
verkocht. Deze driehoekshandel was lucratief (winstgevend).
Tijdens de 70 jarige oorlog (1756-1763) werd Amerika verdeeld in kolonies door Engeland
en Frankrijk en werd de strijd in het britse voordeel beslist.
Dramatische gevolgen voor de oorspronkelijke bevolking
Sterfte door nieuwe ziektes
,Bijna vanaf het begin van de Britse kolonisatie voerden Europeanen massamoorden uit op
veel Indiaanse volken. Maar de grote sterfte onder de Indianen kwam door contact met de
Europeanen. De Europeanen kwamen naar India en brachten allemaal ziektes mee waar de
Indiaanse volken niet tegen konden bv de malaria, gele koorts en de waterpokken. Vooral in
Amerika omdat dit deel het last geïsoleerd was en daardoor gespaard en de ziektes
daardoor niet daarheen kwamen. De Britten gebruikten de pokken als biologisch wapen en
besmette miljoenen Indianen in Amerika ermee.
Sterfte door oorlogen
De Britse kolonisten hadden vanaf het begin te maken met Indianen voor de handel. Maar
toen wilden de kolonisten land in bezit nemen. De eerste kolonisten in Virginia vestigden
zich in een gebied waar de Powhatan-Indianen woonden (= een confederatie van een
aantal Indiaanse volken). Het opperhoofd van de Powhatan stond toe dat zijn dochter
Pocahontas (1596 - 1617), als eerste Inheemse, in 1614 huwde met een Engelse man.
Maar toen had het opperhoofd de vermoeden dat de Engelsen meer om Indiaanse grond
dan om Indiaanse dochters. Daarna dachten de Engelsen groengebied te bemachtigen door
zich te laten bekeren tot het christendom, dat werkten ook niet.
Daardoor kwamen een reeks van 3 eeuwen oorlog:
- King Philip’s war (1765 - 1678)
- Powhatan (1623 en 1644)
- pequots (1636 - 1638)
- Doegs en de Susquehannock (1675)
De Pontiac Oorlog eindigt onbeslist en draagt bij tot de Onafhankelijkheidsoorlog
7 Indiaanse volken begonnen onder leiding van Pontiac in 1763 een oorlog tegen de
Engelsen. De naar Pontiac genoemde oorlog werd beschreven als een nederlaag voor de
Indianen, maar de afloop van de oorlog eindigd als ‘gelijkspel’: de Indianen konden de
Britten niet verdrijven, maar de Britten slaagden er ook niet in om grondgebied in te nemen.
Belangrijkste uitkomst van de Pontiac Oorlog was dat beide zijden tot het inzicht kwamen
dat er te grote verschillen tussen elkaar waren om te kunnen samenleven.
In een Royal Proclamation (Indiaanse Bill of Rights) (1763) verbood de Britse
regering de kolonisten Indiaans grondgebied te betreden en werd vermeld dat de
Indianen recht hadden op hun grond. Hierdoor ontstonden bij de kolonisten wrok
die de band met het moederland ondermijnde en de Britten werden verweten
dat de kolonisten financieel te weinig hadden bijgedragen aan de oorlog →
Amerikaanse Onafhankelijkheidsoorlog.
Engelse Kolonisten beginnen de onafhankelijkheidsoorlog
Amerika wordt onafhankelijk
18e eeuw: In Europa ontstonden verlichtingsidealen. De ideeën van de trias politica,
volkssoevereiniteit, natuurlijke rechten deden de kolonisten beseffen dat Groot-Brittannië de
kolonisten uitbuiten. De kolonisten moesten namelijk steeds meer belasting betalen, maar
hadden geen vertegenwoordiging in het parlement van Groot-Brittannië. Van 1775 - 1783
werd de onafhankelijkheidsoorlog (Amerikaanse revolutie) uitgevochten. In 1776 werd de
onafhankelijkheidsverklaring aangenomen.
In 1787 kwam de grondwet tot stand en spraken de kolonies (nu staten) af tot samenwerking
van een gezamenlijke unie. De VS werd gesticht op basis van trias politica: uitvoerende,
, rechtsprekende en wetgevende macht. De grondwet garandeerde de burgers (klein groepje
blanke mannen) gelijke rechten.
No taxation without representation
de regering in Londen wilden de koloniën laten meebetalen van de oorlogsschuld. en ze
moeten meer belasting betalen. In de tweede plaats stelden zij nieuwe belastingen in, bv
invoerrechten op suiker, glas, papier en thee. De kolonisten waren woedend en ze hadden
geen vertegenwoordiging in het britse parlement, maar moesten wel belasting betalen.
de engelse regering besluit tot polarisatie (= het versterken van tegenstellingen tussen
partijen of bevolkingsgroepen.)
de kolonisten werden zich er in deze jaren van bewust dat hun belangen niet dezelfde waren
als de Engelsen. bv over de vraag hoe ze moesten reageren, verschilden ze zich van
mining.
De VS ontstaan
de oorlog duurde van (1775 - 1783). De verklaring bestond uit 3 onderdelen:
- de ideeën waarop de kolonisten hun stap naar de onafhankelijk baseerden
(alle mensen hebben bepaalde natuurlijke rechten en regeringen ontlenen hun macht
aan de instemming van de geregeerden)
- de grieven tegen George III
- het besluit tot de onafhankelijkheid
De oorlog heet ook wel de onafhankelijkheidsoorlog, vrijheidsoorlog en ook als amerikaanse
revolutie omdat de oorlog grote veranderingen tot gevolg had.
Een grondwet wordt ontworpen in de VS
deze grondwet kwam in 1787 tot stand. elke kolonie werd een staat en alle staten
samen → Unie, verenigde staten (VS). De belangrijkste bepalingen:
● de Unie werd een federale staat (= De soevereiniteit is dus verdeeld tussen het
geheel)
● De trias politica (rechtgevende macht, uitvoerende macht en de wetgevende macht)
- de uitvoerende macht berust bij de president
- de wetgevende macht berust bij het congres (de senaat, waarin 2
afgevaardigden uit elke staat zitten)
- rechtsprekende macht kent als hoogste orgaan het hooggerechtshof. bestaat
uit 9 rechters die door de president voor het leven worden benoemd.
● De grondwet garandeert de burgers gelijke rechten
- de vrijheid de godsdienst te belijden die hij wilde
- de vrijheid zijn mening te uiten
- de vrijheid om bij de regering aan te dringen op het aannemen van bepaalde
wetten of het treffen van bepaalde maatregelen
- het recht op een spoedige rechtszaak, als men van misdaad werd
beschuldigd
- de vrijheid om vreedzaam te vergaderen
- de bescherming tegen het onwettig doorzoeken van zijn huis
- het recht om wapens te dragen ter bescherming van zichzelf
Slavernij in Brits-Amerika
In 1619 werden de eersten slaven in een Britse kolonie aan land gezet. Ze kwamen aan op
een hollands schip. Deze slaven en andere latere aangevoerde Afrikanen werden
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper kyrr. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,00. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 49497 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen