Osteoblasten zijn aanwezig in het bot en maken bot.
Odontoblasten zijn aanwezig in de tandpulpla en maken dentine (tandbeen). Hun vermogen
om nieuwe dentine te maken is beperkt in vergelijking met osteoblasten.
Wanneer door cariës de dentine is aangetast wordt eerst de cariës verwijdert waarna er
biomateriaal wordt aangebracht. Dit biomateriaal stimuleert de aanwezige odontoplasten
om dentine te vormen (tertiaire dentine= reparatief dentine)
Ameloblasten zijn alleen aanwezig tijdens de tandontwikkeling en vormen het glazuur.
Dus, eens vergaan glazuur is voor altijd weg.
Glazuur is gemineraliseerd (98% mineraal hydroxyapatiet (HAp)).
Het is het hardste weefsel in ons lichaam. Het is stijf en bros en wordt ondersteund door
dentine.
Dentine is ook gemineraliseerd (45% mineraal Hap)
Het is minder stijf en bros. Het is hydrofiel wat de hechting met composiet (hydrofoob)
uitdagend maakt.
Structuur glazuur
- De Hap kristallen zijn hexagonaal en groter dan in ander gemineraliseerd weefsel
(bot, dentine)
- Het bevat structurele eenheden die lopen van glazuur-dentinegrens tot het
tandoppervlakte (prismata). De richting van de prismata hangt af van de plaats op
het element. Bij cariës moeten de base van de prismata op glazuur dentine grens
liggen anders breekt het af. Ze moeten dus altijd ondersteund zijn.
- Bevelen: prismata zo boren dat het wel ondersteund wordt.
• Cariës vordert sneller in dentine
• Het boren in dentine pijnlijker en kan de pulpa beschadigen
• Blootgestelde dentine gevoeligheid
,WEEK 1 HC 2
Krachten
Tussen tand en bot zit het parodontaal ligament. Als je kauwt wordt het parodontaal
ligament steeds gerekt.
Bij ortodontische krachten wordt het element getrokken naar een kant waardoor er aan de
ene kant van het parodontaal ligament compressie is en aan de andere kant rekking.
Bij ortodontische tandverplaatsing kan het kaakgewricht overbelast raken waardoor er
kraakbeen schade kan ontstaan.
Extracellulaire matrix (ECM): een structuur die deel uitmaakt van biologische weefsels, maar
zich buiten de cellen bevindt. De extracellulaire matrix biedt stevigheid en structuur aan
weefsels. (vaak eiwitten)
- Collageen
- Glycosaminoglycanen (GAG)
Er bestaan 3 soorten kraakbeen:
1. Hyaline:
- Collageen type 2
- Veel GAGS,
- Functie: demping en glijding
2. Elastische:
- Collageen type 2 en elastine
- Veel GAGS
- Functie: stevigheid en flexibiliteit.
3. Vezelige:
- Collageen type 2 en 1
- Medium hoeveelheid GAGS
- Functie: weerstaan rek en glijden.
Het kaakbot gewricht (TMJ) heeft meer vezelig kraakbeen.
Collageen type 1 zitten in alle steunweefsels. Dat is handig want die extra vezels zorgen
ervoor dat het kaakgewricht het rekken en strekken kan weerstaan.
Epitheelcellen:
- Zeer sterk aan elkaar verankerd
- Gepolariseerd (ze hebben een bovenkant en onderkant)
- Ze staan vaak op Basaalmembraan (speciale eiwit laag)
- Ze hebben geen matrix tussen de cellen
De epitheelcellen van de gingiva zijn gevoelig voor verplaatsing
maar hun rol is niet zo groot.
, Metale draden beugel scheiden soms stoffen uit die in de gingiva leiden tot allergische
reactie.
Waarom staan de epitheelcellen zo sterk op elkaar:
- Bescherming tegen micro-organismen.
Mesenchymale stamcellen
- Bovendien zich in de pulpa
- Kunnen differentiëren tot allerlei verschillende bindweefselcellen, kraakbeen, bot,
vet.
- Mechanische stimuli, zoals de stijfheid van de omgeving, beïnvloeden de
differentiatie van mesenchymale stamcellen
- De stijfheid en mechanische krachten bepaald tot welke soort cel de stamcel
differentieert.
- Echter, binnen de pulpa zal het effect van orthodontische krachten beperkt zijn, bij
gedegen klinisch handelen
Osteoclasten: soort immuuncel, breekt bot af. Ze hebben meerdere celkernen omdat het
moeilijk is bot af te breken.
Osteoblast: maak nieuw bot, stamt af van mesenchymale stamcel.
Osteocyten: zitten in het bot en maken een heel netwerk: ze spelen de baas over
osteoclasten/blasten en voelen of er belasting is of niet.
- Osteocyten zijn essentieel voor het stimuleren van botverlies bij gebrek aan
mechanische belasting. Dus als je bijv. nooit op je rechterbeen loopt, wordt het bot in
die been dunner.
- Osteocyten nemen stimuli waar en sturen signalen die een biologische reactie aanzet
wat de osteoblasten en osteoclasten aanzet.
Osteocyten zijn over het algemeen belangrijk voor de communicatie tussen cellen:
1. Endocrien: hormonen die worden uitgescheiden door de klier en hun effect
uitoefenen op doelorganen, via transport door de bloedbaan.
2. Paracrien: hormonen die worden uitgescheiden (extracellulair) door de klier en hun
effect uitoefenen op buurcellen van de klier.
Autocrien: hormonen die worden uitgescheiden door de klier en ook hun effect
uitoefenen op deze klier.
3. Synaptisch: met betrekking tot onderling contact tussen zenuwcellen mbv
neurotransmitter. Vaak ver.
4. Contact-afhankelijke signalering: bindt er een aan het celoppervlak gebonden
signaalmolecuul aan een (aan het celoppervlak gebonden) receptor van een
aangrenzende cel.
Paracrien en autocriene signalering is belangrijk bij de osteocyten.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper THsummary. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,92. Je zit daarna nergens aan vast.