De medisch gecompromitteerde patiënt Jaar: 2 Periode: 2
Fysiologie: 1 Spijsverteringsstelsel
* Medische anamnese: - Hebt u een leverziekte? Zo ja; langer dan 6mnd? Hebt u daarvoor een dieet of medicijnen?
- Hebt u een chronische maag-darmziekte? Zo ja; welke? Bent u door deze ziekte >5kg afgevallen? Hebt u langer dan
6 mnd diarree, ook ’s nachts? Gebruikt u hiervoor medicijnen?
* Wand spijsverteringskanaal:
* Algemene bouw:
- Mucosa (= slijmvlies) = epitheellaag met slijm producerende cellen, kliercellen en afvoerbuizen van klieren.
● Slijm = glijmiddel voor voedseltransport + bescherming wand tegen spijsverteringssappen.
- Lamina propria mucosae = laagje bindweefsel.
- Muscularis mucosae = dun laagje glad spierweefsel (ondersteunen afgifte klierproducten).
- Submucosa = dikke bindweefsellaag met bloedvaten, lymfevaten, lymfatisch weefsel, zenuwen, grotere klieren.
- Muscularis = spierlaag peristaltiek; golfbeweging darmwand voor verplaatsing voedsel.
o Kringspieren (circulaire spierlaag): dichtknijpen lumen.
o Lengtespieren (longitudinale spierlaag): inkorten darm.
- Serosa = viscerale blad van buikvlies.
● Mondholte = cavum oris. Start voedselvertering.
* Structuren betrokken bij voedselbewerking:
- Tong.
- Kauwspieren.
- Gebit.
- Speekselklieren speeksel = kleurloos, helder vocht; bevat water, slijm en
amylase (enzym) (speekselamylase = ptyaline).
o Sereus speeksel (waterig) = droog, scherp, bitter, zoet of zuur voedsel.
o Muceus / mucineus speeksel (slijmerig) = taai en hard voedsel
makkelijker doorslikken.
o Verdunt gekauwd voedsel + maakt slijmerig + lost gedeeltelijk op in water.
o Reinigende functie.
* Slikken:
- Willekeurige fase sluiten mond, voedsel met tong naar achteren schuiven.
- Onwillekeurige fase als voedsel de farynxbogen en keelwand raakt → slikreflex:
o Sluitspier slokdarm ontspant slokdarm open.
o Huig naar boven afsluiten neusholte.
o Epiglottis (strotklepje) kantelt + glottis beweegt omhoog afsluiten luchtpijp.
1
, - - Verslikke
n : voedsel in strottenhoofd
of luchtpijp hoestreflex.
* De slikbeweging:
1. De spijsbrij wordt door de tong naar achteren geschoven; de huig wijkt naar achteren.
2. De spijsbrij komt in de keelholte en duw het strottenklepje omlaag. De huig sluit de neusholte af.
3. De keelholte wordt dichtgeknepen, het strottenhoofd komt omhoog. De luchtpijp wordt door het strottenklepje
afgesloten, de spijsbrij wordt in de slokdarm geperst.
● Keelholte (= pharynx) = buisvormige ruimte vanaf de neusholte tot het strottenhoofd en slokdarm.
- Nasopharynx = neus-keelhote.
- Oropharynx = mond-keelholte.
- Laryngopharynx / hypoparynx = strottenhoofd-keelholte.
, - Bij lege maag zeer sterk geplooid plooiing neemt af bij vulling.
- Crypten = klierbuizen produceren maagsap.
o Halscellen = slijm.
o Wandcellen (partiële cellen) = zoutzuur en intrinsic factor.
o Hoofdcellen = pepsinogeen.
- 3 spierlagen:
o Schuin verlopende spierlaag.
o Circulaire spierlaag.
o Longitudinale spierlaag.
* Maagsap:
- Per dag: 1 – 3 liter.
- Samenstelling:
o Water
o Pepsine: proteinase.
Geproduceerd als pesinogeen (niet actieve
voorloper) door hoofdcellen.
Omzetting naar pepsine door HCl in
maaglumen.
+ terugkoppeling: pepsine zet ook
pepsinogeen.
- Zoutzuur (HCl): sterk zuur.
o Omzetting pesinogeen in pepsine.
o Verlaagt zuurgraagd optimale werking pepsine.
o Oplossen kalk- en collageenhoudende voedseldeeltjes.
o Ontsmettende werking Vernietigt veel micro-org.
- Samenstelling:
o Intrinsieke factor:
Nodig voor transport vitamine B12 naar bloed.
Vormt complex IF-B12-complex dat wordt geresorbeerd.
o Slijm:
Vormt beschermende laag (1 – 2 mm dik).
Ondoordringbaar voor pepsine en zoutzuur.
Voorkomt schuren voedsel langs maagwand.
* Regulatie maagsapsecretie:
- Mechanische prikkeling.
- Neurale regulatie reflectorisch.
o Parasympatisch: acticatie maagsapafscheiding.
o Sympatisch: remming maagsapafscheiding.
- Hormonale regulatie bij contact voedsel met maagwand.
o Productie gastrine (hormoon) door antrum cellen stimuleert maagsapklieren tot extra productie.
* Zuursecretie:
- Transport chloride ionen en kalium ionen vanuit de cel naar buiten ( lumen maag).
- Protonpomp pompt H-ionen de cel uit en meet Ka-ionen op.
Netto resultaat: secretie HCl.
- Gastrine stimuleerd afgifte histamine Stimuleert zuurproductie.
3
, * Voedselbewerking maag:
- Peristaltische bewegingen maag:
o Kneden en mengen maaginhoud en maagsap.
o pH daalt naar 1,5.
Koolhydraatvertering.
Eiwitvertering.
o Chymus = dunne spijsbrij.
Bevat gedeeltelijk afgebroken koolhydraten en eiwitten, vetten zijn intact.
- Maagledinging: portie chymus door pylorus.
o Reflectorische sluiting pylorus (openen – sluiten pylorus pH afhankelijk).
o Productie prosecretine door darmwand.
Omzetting naar secretine door HCl.
Stimuleerd secretie natriumbicarbonaar (NaHCO3) neutraliseert
zure chymus
(NaHCO3 + HCl Na+ + Cl- + H2O + CO2).
- Opening pylorus wanneer pH chymus in dunne darm ≈ 8.
- Resorptie: - Nauwelijks resorptie in maag.
- Enkele vet oplosbare stoffen (alcohol en bepaalde medicijnen).
* Voedselbewerking dunne darm:
- Eindcertering chymus.
- Opname voedingstoffen in bloed.
- Opname voedingsstoffen in bloed.
- Duodenum (twaalfvingerige darm) 20 – 25 m.
- Jejunum (nuchtere darm) 2,5 m.
- Ileum (kronkeldarm) 3,5 m.
* Vena portae (poortader) voert bloed van dunne
darm naar lever.
Duodenum (12 vingerige darm):
- Ampulla duodeni (5) verwijding duodenum.
- Papil van Vater - Bultje met uitmonding alvleesklierbuis
(ductus pancreaticus) en galbuis (ductus choledechus).
- Bevat sluitspier (sphincter Oddii) opent als chymus in duodenum zit.
1. Darmhilus met bloed- en lymfevaten 9. Mucosa
2. Darmlumen
3. Darmhilus
4. Serosa
5. Longitudinale spieren
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper Leonora20. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,49. Je zit daarna nergens aan vast.