De oorsprong van de filosofie
De oorsprong van filosofie
De filosoof, Rembrandt
Terminologie
Filosofie = Filein + Sophia
Filein: Houden van
Sophia: Griekse godin van de wijsheid
Oorsprong van filosofie: 2 manieren
- Filosofie is zo oud als de mens zelf
Iedereen die diepzinnige vragen stelt -> bezig met filosofie
Plato: Filosofie begint met verwondering:
Verwondering = bron van de zoektocht om alles over onszelf en de wereld te
begrijpen.
- Filosofie is ontstaan in een bepaalde periode en regio.
Westerse filosofie is ontstaan in de 6e eeuw v.Chr.
-> In de streek rond de Egeïsche zee (kruispunt verschillende ontwikkelde culturen)
,Rond dezelfde tijd in het Oosten (tijdens het ontstaan van de westerse filosofie)
Nieuwe filosofische zienswijzen:
- India
Schrijven van upanishaden (filosofische reflecties op oude geschriften)
Mahavira & Boeddha stellen traditionele levenswijze in vraag
-> Vormen basis voor Jaïnisme & Boeddhisme
- China
Confucius en Lao Tzu komen met een sociale filosofie
-> taoïsme
Mythos -> Logos
Ontstaan van de Westerse filosofie is de overgang van mythos naar logos.
Mythos: wereldbeeld gebaseerd op mythen (goden,..)
Logos: Rationelere verklaring
- Belang van observatie & beargumentering.
- De natuur wordt uit de natuur verklaard.
Mythische wereldbeelden komen voor in ALLE culturen.
Westerse mythen:
- Odysseus en de sirenen
Kan als normaal reisverhaal gelezen worden
Is een metafoor voor de reis die een mens aflegt om zichzelf terug te vinden.
- De zondeval (oude testament, Adam en Eva)
Verhaal over de gevolgen van kennis en oordelen.
Oordelen: eten van de boom van kennis van goed en kwaad
Hoe is deze omslag tot stand gekomen?
- Verstedelijking (hoe meer mensen, hoe meer meningen, hoe meer discussies)
,De inhoud en indeling van filosofie
Tussen religie en wetenschap
Italiaanse filosoof: Crescenzo: Filosofie zit tussen de wetenschap en de religie.
Wetenschap: bestudeert de objectieve verschijnselen
- Natuurfilosofie wordt Fysica (later ook andere natuurwetenschappen)
Religie: Zoekt iets absoluuts, dat de ratio van de wetenschap overstijgt.
- Wil voorbij de zintuigen en het verstand reiken.
Soorten filosofische vragen
Kant: filosoof van de verlichting -> 3 essentiële vragen die filosofie samenvatten.
- Wat kan ik weten?
- Wat moet ik doen? Volgens Kant is de samenvattende vraag: Wat is de mens?
- Wat mag ik hopen?
Filosoof Ferry: filosofie houdt zich bezig met:
- Kennis
- Ethiek
- Wijsheid
Kennis ≠ Wijsheid
Kennis: objectieve feiten
Wijsheid: je wordt wijs door te leven, ervaring op te doen
Wijsheid is niet gesitueerd in het brein, wel in het hart.
Het huis van de filosofie
Filosofie deel je best in adhv de vragen.
2 verdiepingen in het huis:
- Ontologie/feiten/zijn, dat was is
- Waarden/behoort te zijn, willen zijn
Elke verdieping heeft 3 kamers:
Ontologie Waarden
Kosmologie (wereld) Het ware
Metafysica (bovenwereld) Het goede
Wijsgerige antropologie (mens) Het schone
, Ontologie
- Kosmologie
Oorsprong van de natuur
Werden later natuurwetenschappen
- Metafysica
‘Boven de fysica’
Achterliggende principes
Is het achterliggend principe God? -> theologie
- De wijsgerige antroplogie
Houdt zich bezig met de mens
Werden later de humane wetenschappen
Drie waarden van Plato
- Het ware
1. Epistemologie of kennisleer (vragen over waarheid en kennis)
2. Logica (Wat is geldig redeneren?)
3. Wetenschapsfilosofie (kennis van afzonderlijke wetenschappen)
4. Taalfilosofie (Alles met taal)
- Het goede en het rechtvaardige
1. Ethiek (onderzoekt het goede, wat is goedheid en rechtvaardigheid?)
2. Sociale en politieke filosofie (goedheid en rechtvaardigheid in een samenleving)
3. Rechtsfilosofie (aard en oorsprong van recht in vergelijking met ethiek)
- Het schone
1. Esthetica (wat is schoonheid en kunst?)
Deze behoren tot de antropologie omdat enkel mensen deze waarden kunnen toekennen.
Deontologie Waarden
A. Kosmologie 1. Het ware
1.1. Epistemologie/kennisleer
1.2. Logica
1.3. Wetenschapsfilosofie
1.4. Taalfilosofie
B. Metafysica 2. Het goede/rechtvaardige
2.1. Ethiek
2.2. Sociale/politieke filosofie
2.3. Rechtsfilosofie
C. De wijsgerige antropologie 3. Het schone
3.1. Esthetica
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper lenaclemminck. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,89. Je zit daarna nergens aan vast.