Dit is een duidelijke samenvatting van geschiedenis over de historische context het Britse rijk. Dit is examenstof voor 5 HAVO. In deze samenvatting staan alle paragraven (1.1 t/m 1.3) en is gebruik gemaakt van informatie uit de filmpjes van geschiedenis met Jort.
boek: Geschiedenis werkplaats
J...
Het Britse rijk 1585-1900
1.1 Brits kolonialisme in Amerika 1585-1833
Ka:
1. Het begin van de Europese overzeese expansie (5.2)
2. De protestantse reformatie die splitsing van de christelijke kerk in West-Europa tot gevolg had (5.3)
3. Wereldwijde handelscontacten, handelskapitalisme en het begin van een wereldeconomie (6.1).
4. Rationeel optimisme en verlicht denken dat werd toegepast op alle terreinen van de samenleving: godsdienst,
politiek, economie en sociale verhoudingen (7.1).
5. Uitbouw van de Europese overheersing, met name in de vorm van plantagekoloniën en de daarmee verbonden
trans-Atlantische slavenhandel en de opkomst van het abolitionisme (7.4).
6. De democratische revoluties in westerse lansen met als gevolg discussies over grondwetten, grondrechten en
staatsburgerschap (7.3).
Carbot en zijn mannen vertrokken naar Amerika nadat ze vlaggen hadden geplant om het nieuw gevonden land op te eisen
voor de Engelse koning. In de 16e eeuw koloniseerde Spanje grote delen van Amerika. Waarom wilden ze naar Amerika?
Er waren specerijen, voor goud en zilver, grondstoffen, veroveren van het rijk, uit nieuwsgierigheid en om het Christendom
te verspreiden. Aan het eind van die eeuw verkenden Engelsen de Noord-Amerikaanse oostkust, op zoek naar een
mogelijke uitvalsbasis om de vijandelijke Spanjaarden te bestrijden. Engeland was in de 16 e eeuw meegegaan met de
protestantse reformatie. De koning had de Engelse kerk losgemaakt van de rooms-katholieke kerk en zich aan het hoofd
gesteld van de church of England. Filips II van Spanje wilde dat Engeland katholiek was, daardoor gingen Engeland en Spanje
tegen elkaar op staan. Een groep Engelse calvinisten, die vonden dat de kerkhervorming niet ver genoeg ging, week uit naar
Holland. Hiervan vertrok een deel in 1620 naar Amerika, deze migranten werden later Pilgrim Fathers genoemd, omdat ze
de basis zouden hebben gelegd voor de democratie in de Verenigde staten. Onder koning Karel II werd bijna de hele Noord-
Amerikaanse oostkust gekoloniseerd. Uiteindelijk kwamen er dertien Engelse koloniën tussen de Franse kolonie in canada
en de Spaanse kolonie Florida. In het noorden waren het vestigingskoloniën waar de mensen leefden van de landbouw,
nijverheid en handel. Verschillende redenen om te vertrekken naar een kolonie waren landbouwgrond, handel,
werkgelegenheid, goud en zilver en geloofsvervolging. Ook in het zuiden vestigen zich Europeanen, maar de bevolking
groeide er minder hard dan in het noorden. Het kolonialisme was een ramp voor de inheemse bevolking. Voor de komst van
Europeanen leefden in Noord-Amerika minstens twee miljoen indianen. De eerste contacten met Europeanen waren
vreedzaam en er ontstond een levendige handel. Maar al snel braken er bloedige oorlogen uit tussen indianen en
kolonisten. De indianen accepteerden niet dat de kolonisten hun grond innamen. Geleidelijk werden de indianen
teruggedrongen en gedecimeerd (door de helft gedeeld). Dat kwam ook doordat ze massaal stierven aan ziekten. Ook in het
Caribisch gebied hadden de Engelse koloniën die nog meer winst opleverden. De kolonie werd pas een succes toen het was
overgegaan op suiker. Het loodzware werk lieten de Engelsen doen door slaafgemaakten uit Afrika. aan de westkust van
Afrika stichtten de Engelsen factorijen (handelsposten) waar ze van Afrikaanse handelaren slaafgemaakten kochten, die in
het binnenland tot slaaf waren gemaakt. De Engelse regering gaf het monopolie op de slavenhandel in 1672 aan de Royal
African Company. Later werd de slavenhandel vrijgegeven, maar de Royal African Company bleef nog lang belangrijk in de
winstgevende trans-Atlantische driehoekshandel. Vanaf 1707 vormden Engeland en Schotland samen het koninkrijk Groot-
Brittannië. De Amerikanen namen verlichte ideeën uit Europa over, zoals de trias politica (wetgevende, uitvoerende en
rechtelijke macht moest gescheiden van elkaar), de volkssoevereiniteit (bevolking had de hoogste macht) en de natuurlijke
rechten ( ieder mens had natuurlijk recht op leven, vrijheid en bezit). Er waren dertien Engelse koloniën, iedere kolonie had
zijn eigen parlement. Onder invloed van verlichte ideeën kwamen de parlementen in opstand tegen de nieuwe belastingen.
Ze zeiden dat de Britten geen belastingen mochten opleggen omdat de Amerikanen niet vertegenwoordigd waren in het
Britse parlement. Hun motto was no taxation without representation (wij willen ook in het Engelse parlement). De
gouverneurs reageerden door samenkomsten van de koloniale parlementen te verbieden. De verzetsleiders riepen toen het
volk op om te protesteren. In 1770 liep dat uit de hand. Britse soldaten die door de menigte met ijsballen werden bekogelt
schoten vijf mensen dood, een gebeurtenis bekend als het bloedbad van Boston. In 1775 braken gevechten uit tussen het
Britse leger en Amerikaanse opstandelingen. In 1776 riepen vertegenwoordigers van de dertien koloniën de
onafhankelijkheid van de Verenigde staten van Amerika uit. Toen de Amerikanen in 1783 de oorlog van de Britten hadden
gewonnen, erkende Groot-Brittannië de Amerikaanse onafhankelijkheid. Aan het eind van de 19 e eeuw ontstond in
christelijke en verlichte kringen in Groot-Brittannië het abolitionisme, de beweging voor afschaffing van de slavernij. Er
braken slavenopstanden uit. Hierdoor besloot het Britse parlement in 1807 tot een verbod op slavenhandel in het Britse rijk.
Een gevolg hiervan was de economische neergang van de plantagekoloniën, slavenhouders zorgden vanaf toen voor
voldoende slaafgemaakten door vrouwelijke slaven veel kinderen te laten krijgen. Het aantal slaafgemaakten in het zuiden
van de VS nam toe, dit had te maken met de groeiende textielindustrie in Groot-Brittannië. Toen in 1833 ook de slavernij
werd afgeschaft, moesten Britse plantagehouders voortaan loon betalen. Toen in 1860 de abolitionist Abraham Lincoln tot
president werd gekozen, scheidden de zuidelijke staten zich af. Het leidde tot een Amerikaanse burgeroorlog. Nadat die in
1865 gewonnen was door het noorden, vond de emancipatie (afschaffing slavernij) ook in het zuiden plaats. De noordelijke
Amerikaanse staten schaften na 1787 de slavernij af.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper isakramer37. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,69. Je zit daarna nergens aan vast.
