In dit verslag heb ik het keuzedeel "ouderwordende mensen met een verstandelijke beperking" uitgewerkt voor mijn examen. Deze is met een goed beoordeeld, dit was het hoogst haalbare.
Wat wil ik leren met dit keuzedeel
Het bieden van zorg en ondersteuning aan ouderen met een verstandelijke beperking brengt
vaak extra uitdagingen met zich mee. Als begeleider moet je zowel kennis hebben van de
verstandelijke beperking en van het ouder worden.
Wat is veroudering?
Veroudering is een opeenhoping van lichamelijke, geestelijke en sociale veranderingen die
gedurende het menselijk leven plaatsvindt. Veroudering gaat gepaard met groei, zoals Plato
ook al had waargenomen, maar veroudering leidt ook tot verval. Ouderen zijn een bron van
kennis, ervaring en wijsheid, maar bij veel oudere mensen is bijvoorbeeld de reactietijd een
stuk langzamer en gaat het gezichtsvermogen achteruit.
Biologisch gezien is het menselijk lichaam tot een bepaalde leeftijd (meestal ergens tussen
de 20 en 35 jaar) in staat zich tot bijna in perfectie te herstellen en te vernieuwen. Daarna
begint de fysieke veroudering, die zich kenmerkt door onder andere minder goed met stress
kunnen omgaan, een toenemende lichamelijke disbalans en een verhoogde kans op ziektes.
Deze onomkeerbare veranderingen die voortdurend plaatsvinden leiden uiteindelijk tot de
dood.
Volwassenen met een verstandelijke beperking hebben al op relatief vroege leeftijd te
maken met ouderdomsverschijnselen. Zij hebben in vergelijking met ouderen zonder
verstandelijke beperking tenminste 20 jaar eerder te maken met achteruitgang van de
gezondheid en zelfstandigheid.
Het verouderingsproces begint bij elke cliënt op een ander moment en verloopt bij iedere
cliënt ook anders. De term ‘ouder wordende cliënten’ geeft aan dat cliënten met een
beperking in een andere levensfase komen waarin de kans op een ‘slechte oude dag’
toeneemt.
Start van ouderdomsverschijnselen
De start van de ouderdomsverschijnselen hangt meestal samen met de leeftijd in combinatie
met de aard en ernst van de beperkingen. Gemiddeld is dat bij iemand met verstandelijke
beperkingen vanaf 50 jaar. Voor mensen met het syndroom van Down en mensen met een
ernstige verstandelijke beperking al vanaf 40 jaar. Bij mensen met een licht verstandelijke
beperking rond de leeftijd van 65.
,Niveau bepaling verstandelijke beperking
Bij de diagnose van een verstandelijke beperking wordt onder andere gekeken naar het IQ
van een persoon. Een indicatie die alleen op de meting van het IQ is vastgesteld, is nooit
voldoende voor het vaststellen van de de mate van de verstandelijke beperking. Er zal altijd
naar meerdere factoren moeten worden gekeken.
Niveau’s verstandelijke beperking
Licht verstandelijk beperkt (LVB)
Iemand heeft een licht verstandelijke beperking (LVB) als hij aanzienlijke beperkingen heeft
op het gebied van cognitieve ontwikkeling en adaptieve vaardigheden (ook wel (sociaal)
aanpassingsvermogen genoemd).
Iemand heeft aanzienlijke beperkingen als hij niet voldoet aan dat wat gezien zijn leeftijd en
zijn cultuur verwacht wordt.
Cognitieve ontwikkeling
Een licht verstandelijke beperking uit zich qua IQ-score op een score tussen de 50 en 70.
Adaptieve vaardigheden
Onder adaptieve vaardigheden vallen:
Conceptuele vaardigheden, zoals kunnen lezen, schrijven en rekenen.
Sociale vaardigheden, zoals communicatieve vaardigheden en het oplossen van
sociale problemen.
Praktische vaardigheden, zoals persoonlijke verzorging en gebruik maken van
openbaar vervoer.
Andere kenmerken:
Psychiatrische problemen
Het gebrekkig sociaal aanpassingsvermogen is vaak niet alleen een
gevolg van de LVB problematiek, maar ook van
bijkomende psychiatrische problematiek. Daarbij valt te denken
aan bijvoorbeeld persoonlijkheidsstoornissen. De diagnose van zulke
stoornissen wordt vaak bemoeilijkt doordat de kenmerken van de
, licht verstandelijke beperking sterk lijken op de kenmerken van een
persoonlijkheidsstoornis. De oorzaak ligt echter ergens anders.
Andere kenmerken van een licht verstandelijke beperking zijn
beïnvloedbaarheid en een gebrekkige impulscontrole. Ze hebben
vaak moeite met het omgaan met regels. Ook zijn mensen met een
LVB extra kwetsbaar wanneer het gaat om criminaliteit en
verslavingsproblematiek.
Overvraging bij lvb
Zoals gezegd, is in de regel aan de uiterlijke kenmerken van deze
mensen niet te zien dat zij een LVB hebben. Daardoor houden
mensen waarmee ze in contact komen geen rekening met de
kenmerken van hun licht verstandelijke beperking. Dat leidt vaak
tot overvraging. Het gedrag dat daarmee samenhangt, lijkt dan vaak
op psychiatrische problematiek. De oorzaak van dat gedrag is dan
echter niet gelegen in een psychiatrisch probleem, maar in het
gegeven dat zij willen voldoen aan niet-haalbare verwachtingen van
hun sociale omgeving.
Gezinsproblematiek
Vaak is er ook sprake van gezinsproblematiek bij deze doelgroep. Mensen met een
LVB zijn bijvoorbeeld oververtegenwoordigd in multi-probleemgezinnen en/of zijn
zogeheten KOPP-kinderen: kinderen van ouders met psychiatrische problematiek.
Voor deze groep jongeren zijn interventies ontwikkeld waarbinnen rekening
gehouden wordt met de kenmerken van een licht verstandelijke beperking. Ouders
met een licht verstandelijke beperking schrijven opvoedproblemen ook vaker toe aan
de eigenschappen van het kind in plaats van aan hun eigen opvoedvaardigheden. Zij
moeten dan ook vaak gebruik maken van één of meerdere vormen
van opvoedingsondersteuning. Bij kinderen met een LVB en psychische problemen
blijkt het aanpakken van hun problemen via hun ouders effectief te zijn.
Kenmerken van een LVB in de communicatie
Wanneer je communiceert met mensen met een LVB, is het belangrijk om rekening te
houden met de manier waarop de kenmerken van een licht verstandelijke beperking het
gesprek beïnvloeden en hoe je boodschap begrepen wordt. De belangrijkste kenmerken
waar je rekening mee zou moeten houden, zijn:
Mensen met een LVB hebben meer moeite met het verwerken van informatie. Ze
snappen minder vlot en minder goed dan mensen zonder LVB problematiek;
Ze hebben vaker moeite met het onthouden van wat er gezegd is. Een belangrijk
kenmerk van een licht verstandelijke beperking is dan ook dat deze mensen een
slecht geheugen hebben;
Een beperkte woordenschat en een beperkt vermogen om zich uit te drukken zijn
belangrijke kenmeren van een licht verstandelijke beperking;
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper LV058. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €7,98. Je zit daarna nergens aan vast.
