Wat doen ondernemers met risicos die voortvloeien uit het vermogensrecht.
Theorie rationale keuze – dan zou onderneming beredeneerd gaan bedenken wat de kosten en baten
zijn van bepaalde analyse in het licht van de risico’s. Bijvoorbeeld gebrekkige producten of gevaarlijke
stoffen.
Als je het hebt over de risico attitude van een onderneming – de risico’s die voortvloeien uit het
vermogensrecht- denk aansprakelijkheidsrisicos – dan zou een afweging om wel of niet
voorzorgsmaatregelen te treffen – of om te schikken of niet te schikken – worden beïnvloed door
verschillende factoren.
In de rationele keuzetheorie zal het gaan om :
- de vraag hoe groot de kans is dat nalaten van voorzorg tot schade zal leiden
- hoe groot schat je die schade in
- de koste die je moet maken om de schade te voorkomen zijn die kleiner dan de schade X
kans aan het einde van de rit
Soms klopt het dat onderneming zo denken en soms ook niet. Denk aan van Erp.
De Pinto zaak die zij behandelt – dan is het kosten batenafweging die ze tegenkomen.
dan is het een afweging die na het ongeval wordt gemaakt.
Stel dat die afweging was gemaakt voordat alle benzinetanks scheurden en in brand vlogen.
Dan kan je zeggen dat de onderneming op rationele wijze heeft geprobeerd om kosten en baten van
mensenlevens af te wegen. Dat kan je onethisch noemen maar het is misschien wel verstandig om zo
naar aansprakelijkheidsrisico’s t e kijken.
In de notitie van Erp zie je dat de onderneming Ford gewoonweg de verkeerde getallen hebben
gebruikt. Want als je welbewust het risico op dood en letsel introduceert door het gebruik van een
goedkoper benzinetank dan moet je er rekening mee houden in de VS dat je in een class action voor
het gerecht wordt gesleept waar niet alleen compensatievergoeding wordt opgelegd maar ook
punitive damages omdat bijvoorbeeld de jury vind dat je onethisch hebt gehandeld.
Men moet dus ook meewegen wat het gaat kosten als ze tot puntive damages worden veroordeeld.
Dus niet alleen de kosten en baten van die mensenlevens. Als Ford dat had gedaan dan was de
kostenpost ban aansprakelijkheid veel groter geworden in verhouding tot de kosten van de voorzorg.
Dus ja, het kan dat een onderneming rationeel over risico’s nadenkt. Niet altijd, zegt van Erp terecht.
Hangt er van af hoe je onderneming bestuurd wordt, wat de cultuur is, hoe gevoelig je onderneming
is voor reputatieschade. Maar als die rationeel is dan moet je het met de juiste cijfers doen. Dat is de
les uit de Ford pinto zaak.
,Afweging om voorzorgsmaatregelen te treffen en de afweging om claims te schikken (en tegen welk
bedrag) of niet wordt beïnvloed door allerlei factoren
• Bijv. onzekerheid door ‘standards’
– Onzekerheid of en hoe open norm (standard) wordt gebruikt om achteraf gedrag te
toetsen
• Wie gaat er handhaven? handhaving is afhankelijk van initiatief benadeelde
• wat is de omvang van de sanctie (als bedrag toewijzing onvoorspelbaar reactie?)
Als je als onderneming zou willen beslissen welke beleidslijn we moeten aanhouden, welke mate van
zorg en je doet dat door middel van een standard, dan is dat een open norm dat achteraf ingevuld zal
worden.
Dat is best moeilijk omdat je niet weet hoe je je gedrag dan dient af te stemmen.
Rechtszekerheid wordt door ondernemingen gebruikt om concrete normen te willen zodat ze kunnen
voorkomen dat ze beboet worden en weten waar ze aan moeten voldoen.
Enerzijds willen ze concrete normen. Maar anderzijds als e teveel regels zijn dan klagen de
ondernemingen weer dat er teveel normen zijn. Dat is de balans die je hier ziet. Dit is dus een
onzekerheidsfactor en dit beïnvloed de manier waarop je wel of niet omgaat met dat risico.
2. Wie gaat er nu precies handhaven?
als het gaat om bestuursrechtelijke handhaving – dan is het de vraag- wordt de overtreding ontdekt?
En zo ja vindt men het opportuun om de beboeting toe te passen.
In het privaatrecht is de handhaving afhankelijk van benadeelde. En als het gaat om strooiscahde
verspreid over verschillende personen dan zal privaatrechtelijke handhaving vaak niet veel
voorstellen, tenzij je een mechanisme van class action hebt. Dat hebben we niet in Europa. We
hebben wel instrumenten de er een beetje op lijken.
Handhaving is afhankelijk van het initiatief van de benadeelde.
Als onderneming wil je weten :
hoe groot is de kans dat mensen benadeeld worden, hoe groot zal die benadeling zijn en gaan
mensen hun rechten manifesteren?
Dat kan een onzekerheidsfactor zijn.
En als de omvang van de sanctie ongewis is, dan kan dat ook onzekerheden meebrengen voor
ondernemingen. Die onzekerheid kan op verschillende manieren worden veroorzaakt.
Als je een duidelijke boeteboekje hebt, dan weet je precies waar je aan toe bent. Dan weet je ook
wat het maximum is. Maar probeer dat maar eens vantevoren in te schatten bij
productaansprakelijkheid.dat is best ingewikkeld.
, Het kan pp de meest vreemde manieren ontstaan, recall verplichtingen, leveranciers die
goodwillschade van je willen.Deze bedragen staan niet vantevoren vast en het is lastig om het in te
schatten. Dat kan onzekerheid ex ante opleveren.
Mogelijk gevolg: overdeterrence/underdeterrence
Dat heeft een aantal gevolgen: Te veel of Te weinig afschrikwekkende werking.
Men kan te overdreven voorzichtig wordt. Bestuurders bijvoorbeeld zijn bang van
bestuurdersaansprakelijkheid. Boom vind dat echter niet. Bestuurders van scholen zijn bang om
kinderen op uitjes mee te nemen omdat ze bang zijn dat de ouders hen misschien aansprakelijk gaan
stellen.
Het tegenovergestelde is weer dat men – onverschillig wordt. Als het gebeurt dan gebeurt het maar.
Of weet je wat, die schade die wij veroorzaken is zo weinig, dat niemand gaat claimen.
Suggesties literatuur ter remediëring van ‘te veel of te weinig werking’
In de literatuur worden allerlei suggesties gedaan om dat voor zover dat een probleem zou worden,
daar iets aan te doen.
Suggesties –
1. Duidelijker normstelling: van ‘standards’ naar ‘rules’
Die je duidelijk vertellen wat je moet doen en hoe je het moet doen.
Bijvoorbeeld informatieverplichting bij financiële producten.
Je kan een open norm in de wet hebben – aanbieder zal duidelijk een eenvoudig te begrijpen
informatie te geven over de risicos van het product.
Dat is een vage norm. Wat is duidelijk en eenvoudig?
Je zou kunnen zeggen we gaan deze norm invullen door het asm die allerlei beleidsregels
uitvaardigt. Eenvoudig is taal op niveau A1. Dat is tamelijk eenvoudig. Lettertype 12 font
roman. De folders moeten marge hebben van deze grootte, dat papier en die kleur etc.
Dat is een concrete norm. Dan moet die productinformatie in een bepaalde vorm aanbieden.
Dat is een hele andere manier. Namelijk het verschuiven van standards naar rules.
Hoe remedieert dit? Het remedieert de onzekerheid. De onderneming heeft dan duidelijke
regels. Enerzijds vinden ze het fijn en anderszijds vinden ze het te veel regels
Voordeel is in ieder geval de duidelijkheid.
Het is geen totaal oplossing want het privaatrecht kent veel standards en die worden niet
uitgesloten bij wet. Als de afm zegt je moet aan die regels houden, maar het kand at je
privaatrechtelijk vanuit een open norm meer doen die een zorgplicht met zich meebrengt.
Dus het heeft niet het effect dat publiekrechtelijke regels per definitie de privaatrechtelijke
regels opzij zetten. Tenzij dat expliciet in de wet uitgesloten zou zijn.
Kanttekeningen : duidelijke regels werken niet altijd en leiden ook tot nadelen. Duidelijkheids
betekent ook meer regels en kans dat ze elkaar tegenspreken of werken.En hoe concreter de
regels hoe groter de schijnzekerheid voor die onderneming die denkt dat die nu veilig is.
Maar de civiele rechter zegt dat hij volgens ongeschreven regels meer had moeten doen.
- Punitive damages
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper mahreenbibi. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,99. Je zit daarna nergens aan vast.