Literatuur voor hoorcollege 04 Minoïsche beschaving (40 t/m 42)
- Kreta en Mycene
o Gaan terug tot het derde millennium v.Chr.
o Kreta
Wordt Minoïsche cultuur genoemd naar koning Minos
Belangrijkste stad was Knossos
Vredelievend
Lineair A
Paleis niet ommuurd
1450 v.Chr. veroverd door Mycene
o Mycene
Militaristisch
Geregeerd door koning en wagenstrijders
Uitbreidingen door heel Griekenland, in de Egeïsche Zee en aan de kust van
Klein-Azië
Literatuur voor hoorcollege 05 Myceense beschaving & de ‘Donkere eeuwen’ (86 t/m 88,
91 t/m 95)
- Ontwrichting en herstel
o Na val van Myceense beschaving (1200 v.Chr.)
Gevolgen
Paleiseconomie stortte in
Lineair B raakte vergeten
Paleizen werden verwoest en niet meer opgebouwd
Sterke verarming van materiële cultuur
Invasie van de Doriërs
Ionische verhuizing
Vooral naar Klein-Azië
Bijgedragen tot de herleving van Griekse cultuur
o Maatschappijopbouw
Ilias en Odyssee van Homerus
Verovering van Troje en terugkeer van Odysseus
Zou zich af moeten spelen in tijd van Myceense bloeiperiode maar
beschikt over elementen van Homerus zijn eigen tijd
- De polis
o Zelfstandige, autonome, stadstaten
o Stad met ommeland
o Klein grondgebied met stedelijk centrum
Agora en Akropolis
o Bestuur met functionarissen
Legerleiding
Rechtspraak
Godsdienstige taken
Verkiezing
o Streven van polis -> vrijheid en autonomie
Vrijheid van overheersing door een grote mogendheid of andere polis
Autonomie om zelf wetten te maken
o Naast polis ook ethnè
Samenwerkingsverband tussen kleine gemeenschappen
, - Kolonisatie
o Vrijwel door het hele Middellandse zee en Zwarte Zeegebied
o Vooral Phocaea, Milete en Korinthe zonden kolonisten
o ‘Kolonisatie’ misleidend
Meer een stichting van een nieuwe polis
Weliswaar wel met morele en religieuze banden aan moederstad
o Gekoloniseerd waar sterke staten ontbraken
In Egypte en Syrië dan ook geen kolonies, wel handelsposten
In Zuid-Italië kleinschalig en te midden van inheemse bevolking
o Bevordering van de handel
Koren en graan
Door overvloed van voedsel nam kolonisatie af, maar ook door
tegenstand van perzen, Carthagers, en Etrusken
Door aanvoer van graan werd in Griekenland zelf andere gewassen verbouwd.
Vooral olijven en druiven
o Geen stad-platteland verhouding in de meeste poleis, veel stadsbewoners waren
boeren
Literatuur van hoorcollege 07/08 democratie Athene (106, 107 & 110 t/m 117)
- Veranderingen op politiek terrein
o Door economische, sociale, en militaire veranderingen kwamen ook politieke
veranderingen teweeg
Optekening van het recht opdat adellijke willekeur ten einde komt.
Toelating tot de ambten van niet-adellijke rijken
Schulddelging, afschaffing van schuldknechtschap en landverdeling
- Tirannie
o Val van aristocratie ging vaak gepaard met het verschijnen van een tirannie
Primus inter pares
o Cypselus van Korinthe
o Polycrates van Samos
Bouwde een vloot
Verdrag met Egypte en later Perzië
o Neutraal begrip, probleemoplosser
- Athene
o Opkomst in zesde eeuw v.Chr.
o Geen last van Dorische invasie dus bleef Ionisch
o Bestuur: aristocratisch
Archonten
Legeraanvoerder, hogepriester, opperrechter
Areopagus
Adelsraad
Opstand door Cylon, mislukte
o Solon 594 v.C.
Betrokken bij verovering Salamis, dus belangrijk
Deelde Atheners in in vier bevolkingsgroepen; Pentakosiomemnoi,
Hippeis, Zeugieten, Theten. Verder ook nog metoiken en slaven
(timocratie)
Pentakosiomedimnoi en Hippeis beiden toegang tot Archont