CNA Samenvatting Blok B
Colleges
CNA.CO.1. X
heeft kennis van Patiënten met een Centraal Neurologische Aandoening (CNA) komen allen in aanmerking voor
uitgangspunten in de fysiotherapie. Afhankelijk van de locatie, oorzaak en ernst van de laesie van het Centraal Zenuw
actuele Stelsel (CZS) doorloopt de patiënt met CNA een behandeltraject in ziekenhuis, revalidatiecentrum,
neurorevalidatie verpleeghuis en / of aan huis. Behandeling van deze patiëntengroep wordt i.h.a. benoemd als
‘revalidatie’, of specifieker: ‘neurorevalidatie’.
Deze neurorevalidatie heeft kenmerken die voor alle ‘typen’ patiënten met CNA vergelijkbaar zijn.
Daarnaast bestaan er per diagnosegroep c.q. locatie en oorzaak van de laesie in het CZS, specifieke
revalidatieprincipes. Een belangrijke factor daarbij is of er in zekere mate herstel mogelijk is of dat
er alleen sprake is van achteruitgang in ziektebeeld / klinische symptomen. Neurorevalidatie is sterk
gebaseerd op een visie op herstel of zoveel mogelijk behouden van kwaliteit van leven.
Behandelprincipes zijn anders in Nederland, veel behandelmethoden zijn met name beschreven en
toegepast bij patiënten met (sub-)corticale laesies (b.v. op basis van vasculaire problematiek). Maar
de betreffende principes zijn ook voor andere ‘typen’ patiënten met een CNA toepasbaar /
toegepast.
Er bestaan mondiaal een aantal behandelmethodieken die duidelijk verschillen. Wij zijn er een
voorstander van om bij elke CNA patiënt individueel te bezien welke behandelprincipes voor die
patiënt het meest adequaat lijken te zijn. Wij zijn dus voor een z.g. ‘eclectisch systeem’, waarbij de
patiënt en zijn hulpvraag (de door de patiënt problematisch ervaren handeling waar hij graag aan
wil werken) uitgangspunt vormt.
De internationaal meest gangbare behandelmethodieken vanuit de neurofysiologische invalshoek
m.b.t. de volwassen CNA-patiënt zijn: N.D.T. / Brunnström / Shepherd en Carr / P.N.F.
herkent principes van Vaak zijn de andere behandelmethodieken niet berust op de literatuur maar op de historisch-
‘historische empirisch ontstane axioma’s (hypotheses / anamneses) maar wordt niet gezegd dat deze
methoden’ en behandelmethode onzinnig zijn.
mogelijke evidentie
voor die principes
is in staat om de Johnstone concept :
behandelprincipes Herstel van motorische functies door het opnieuw doorlopen van het motorisch leerproces
samen te vatten zoals zoals dat voor de sensomotorische ontwikkeling van het kind geldt.
die bij de “Bombarderen” van spinale reflexboog waardoor activering van motorische voorhoorn cel,
behandelmethodieken mede door het toepassen van sensorische prikkels.
volgens N.D.T ./ P.N.F./ Aanbrengen drukspalk
Brunnstrom /
Shepherd & Carr Sheperd & Carr concept :
gelden Herstel van het uitvoeren van gewenste motorische activiteiten door het her-leren van
motorische vaardigheden en het aanleren van bewegingsstrategieën
Elimineren van onnodige bewegingen en onnodige spieractiviteit en het beter organiseren van
de bewegingspatronen
Hierbij is bij de behandeling van CVA-patiënt geen verschil in herstel aangetoond bij het
toepassen van verschillende oefenmethoden en dati s hun visie op herstel.
1
,CNA Samenvatting Blok B
Procesgeoritneerde fysiotherapie / Dynamische systeemtheorie / action theory :
De patiënt weet bewegingstaken, contextkenmerken, persoonskenmerken en belemmerende
factoren dusdanig te combineren en te beïnvloeden dat uiteindelijk gewenst motorisch gedrag
kan plaatsvinden.
Het optreden van evenwichtsreacties is een simpel voorbeeld van de relatie tussen persoon en
omgeving
Motorisch leren volgens Fitts/possner !!
Brunnström concept :
Heeft in beginfase van motorische herstel de reflexactiviteiten gebruikt worden om tonus en
beweging op te wekken ( verschil met N.D.T. )
Het zo snel mogelijk herstellen van de motoriek door de motorische mogelijkheden in elke
herstelfase optimaal te benutten en gebruik te maken van reflex- / reactiematig opgewekte
tonus.
Bij neurotraining moet de patiënt steeds op de grens geoefend worden van net-wel-kunnen en
net-nietkunnen
P.N.F. concept (proprioceptieve neuromuscalire facilitatie) :
Wordt primair stereotype bewegingspatronen gebruikt, waarbij driediemensionaal wordt
bewogen en waarbij de rotatiecomponent belangrijk is.
Herstel motorische functies met accent op juiste bewegingspatronen en verhogen van de
belastbaarheid binnen die functies
Herstelfasen analoog aan mijlpalen in sensomotorische ontwikkeling, motorisch herstel vanuit
activeren en aanleren reflexbewegingen komen tot gedissocieerde bewegingspatronen.
N.D.T. concept, Information Processing model ( neuro-fysiologie, hiërachisch)
Herstel van normale motoriek via het vermijden van pathologische houdings- en
bewegingspatronen (reacties) en het uitlokken van normale houding en beweging
Zijn heel erg gericht en veel aandacht op trainen van evenwicht
Er is een nauwe relatie met de activiteiten van het dagelijks leven.
Het N.D.T.-concept gaat uit van een (multi- of transdiscilplinair) team van behandelaars die
dezelfde uitgangspunten voor behandeling onderschrijven
Herstelfasen worden gekenmerkt door mate van af- en aanwezigheid van tonus en van het
vermogen normaal te bewegen. Normaal bewegen wordt gekenmerkt door willekeurig
gedissociëerd (selectief) bewegen waarbij de hemiparetische zijde net zoveel ingeschakeld
wordt als de niethemiparetische zijde (principe van de “symmetrie”)
Handelingsgeoriënteerde fysiotherapie
Herstellen van het vermogen om gewenste activiteiten uit te voeren door beïnvloeding van de
interactionele samenhang van lichaamsbewegingen, handelingscontext en handelingsdoel.
Gericht op problematische handeling
Het is zinvol om het leren toepassen van adequatie compensatiestrategieën en
adaptatiestrategieën voor een CNA-patiënt.
2
, CNA Samenvatting Blok B
CNA.CO.2. X
CVA afkorting cerebrovasculair accident
Herleren Herleren van vaardigheden is op te vatten als een motorisch leerproces, waarbij het
bijzondere is dat betreffende vaardigheden vóór de CNA reeds ontwikkeld waren; er is
reeds ervaring en mogelijk zijn er bestaande motorische programma’s op te roepen
afhankelijk van de mate waarin er hogere cognitieve functiestoornissen door het CNA zijn
ontstaan. Het is van belang rekening te houden met de fasering in het (her-)leren. Het is
voor de fysiotherapeutische interventie van invloed of een patiënt zich in de :
cognitieve/ oriënterende fase
associatieve/oefenfase of de autonome
toepassingsfase bevindt.
Het geven van input via het sensomotorische systeem, waar de fysiotherapeut veelvuldig gebruik
van maakt, is bij het motorische leren van groot belang. In hoeverre een patiënt (motore)
vaardigheden kan (her)leren hangt onder andere af van de mate van weefselschade, de
leerbaarheid en adaptieve capaciteit van de patiënt en de plasticiteit van het centrale zenuwstelsel.
is in staat zichzelf Therapeutisch proces voorbeeld KNGF Richtlijn CVA
vragen te stellen bij Afwegingen
het bepalen van o Prognostisch profiel / kans op herstel
behandeldoelen o Functionele herstelfase
naar de haalbaarheid
daarvan in relatie tot
de therapeutische Acute fase iemand komt binnen met schade
inspanningen o Immobilisatie
o Potentie herstel : wat is er in vermogen/capaciteit mogelijk (fysiek, cogntieif)
Post acute fase oefenfase
o Mobilisatie
o Performance
Chronische fase
o Behouden
o Persisteren : volhouden is meest kwetstbare
Natuurlijk herstel
Spontaan neurologisch herstel, is alleen mogelijk als een patiënt blijft bewegen
o Restitutie penumbra
o Resolutie diaschisis : schock gebied gaat weer functioneren
o Weefselherstel – plasticiteit ( zonder interventie van FT dus daarom valt die hierbij niet
onder compensatie )
Natuurlijk herstelgedrag
o Behavioural compensation
90% herstel eerste 6 maanden, critical time window 4 weken
Herstel door interventie
in vergelijking met natuurlijk herstel kan je hierbij extra herstel uitlokken/dwingen waarbij de
volgende dingen belangrijk zijn :
3
, CNA Samenvatting Blok B
o Intensiteit „no matter what“ : moet redelijk hoog zijn
o Taakgerichtheid (transfer taak beperkt mogelijk)
o Interventies met enige evidentie
CIMT (use and problem solving) : hemiparetrische zijde geforceerd bewegen
Spalk en loophulpmiddelen
Fit-stroke
Het therapeutisch proces is afhankelijk van de prognostiek van de patiënt !
Therapeutisch proces en prognostiek / richtlijn m. parkinson
De achteruigang bij een Parkinson patiënt en met motorisch leren dus helemaal veranderd en is
het allemaal leren van compensatie. Wat je hier alleen maar uit moet halen is dus dat sommige
patiënten dus een andere manier (tegengesteld) van motorisch leren moeten krijgen.
Preventie (inactciteit + angst) - behoud (verbeter) activiteiten (transfer + lichaamshouding) –
behoud / preventie complicaties ( vitale functies + decubitis + contracturen )
Prognostiek en mate zelfstandigheid
Bij neurologisch patiënt moet je altijd weten of dat iemand verbeterd of juist achteruit gaat en
waar deze patiënt zit zodat de interventie erop afgestemd kan worden.
Functioneel niveau Behandeldoelen
Zelfstandig en zelfredzaam alle activiteiten
Zelfstandig met ondersteuning basale activiteiten
Afhankelijk van hulp zelfredzaamheid
Afhankelijk van zorg hulpvraag verzorgende
Parkinson : degeneratief
CVA : regeneratief
Invloed fysiotherapie mbt handelingscapaciteit ?
Rondom inspanningscapaciteit is meer evidentie gekomen dit komt
ook door adaptie, compensatie en gedrag. Bij een degeneratieve
aandoening (witte lijn) heeft de handelings capaciteit invloed.
Hierbij zie je vaak dat bij het ziektebeloop de patiënt chronisch
ziekte gedrag gaat vertonen waarbij de patiënt minder doet dan hij
zou ‘kunnen’ doen met zijn aandoening. Hierbij is het dus van belang dat als je gaat starten bij deze
patiënt dat je ze eerst weer naar het inspanningsniveau gaat brengen die voor hun minimaal
mogelijk is in plaats van gelijk te beginnen met bijv. traplopen. Hierbij ga je proberen om ook nog
voorbij het mogelijke niveau te gaan d.m.v. compenseren op intenstieit ADL capaciteit training wat
bestaat uit Energie-management (planning van de taken en optimaal maken) en handeling
strategieën / efficiëntie te verbeteren.
Prognostiek en therapeutische keuzes; goede herstelprognose Herstelpotentieel benutten
motorisch herleren
kwaliteit bewegingsfuncties : gericht op kwaliteit waardoor andere situaties ook goed gaat
monitoring herstelfasen motoriek : bijhouden herstelfase zodat je hierop kan inspelen
4
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper simonespek. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,49. Je zit daarna nergens aan vast.
