Dit bestand bevat de belangrijkste informatie die je moet kennen voor het tentamen Ethiek en Orthopedagogiek, studiejaar 2, periode 1 van de opleiding Sociale Studies in Eindhoven.
,
Cijfer (samen met Orthopedagogiek): 8,3
Tentamenstof Ethiek.
Wat je moet kennen voor het tentamen:
Waardenomschrijving
3 wereldmodel
Discretionaire ruimte (vrije handelingsruimte van de hulpverlener)
Morele ontwikkeling
Ethiek van geluk (Aristoteles, Seneca, Mill, Foucault, Bentham)
Ethiek onderzoekt het handelen van mensen, welke beslissingen mensen nemen in beslissende en
belangrijke situaties. Ethiek houdt zich bezig met de bestudering van het morele, die uitspraken doet
over waarden en normen. (Hoe denk ik, hoe handel ik)
Sociale ethiek stelt vragen bij de wijze waarop mensen samenleven en bij de waarden waar zij zich op
baseren. (hoe denk ik dat wij zouden moeten samenleven? Rechtvaardigheid, vrijheid, gelijkheid)
Beroepsethiek onderzoekt de ethische vraagstukken die opkomen binnen het professioneel handelen
van een beroepsgroep.
Het moraal heeft betrekking op opvattingen, oordelen en beslissingen van waaruit mensen handelen
en uitdrukken wat ze goed vinden.
Normatieve uitspraken zijn waardeoordelen. De waarheid of onwaarheid kan niet vastgesteld
worden op basis van observatie.
Empirische uitspraken is empirisch onderzoek dat de uitspraken kan bevestigen of verwerpen.
3 perspectieven -> het driewereldenmodel:
Perspectief (wereld) Onderwerp Soort bewering Geldigheidsclaim
Cognitief Feiten Feitelijke bewering Wat is waar?
Normatief (sociaal) Normen en waarden Normatieve bewering Wat is goed?
Subjectief Gevoelens Expressieve bewering Wat is de waarachtig?
Cognitief -> feiten, normatief -> waarden en normen en subjectief -> gevoelens.
De 3 perspectieven zijn van elkaar te onderscheiden maar tegelijk bestaat er tussen gen een
duidelijke samenhang.
Ten 1e veronderstelt et normatieve perspectief het cognitief perspectief: morele oordelen zijn altijd
oordelen over de werkelijkheid. Mensen oordelen immers over hetgeen wat zich voor heeft gedaan.
Het subjectieve perspectief veronderstelt zowel het normatieve als het cognitieve perspectief: het
gevoelsleven veronderstelt zowel een blik op de werkelijkheid als een moreel oordeel hierover.
Emoties hangen samen met oordelen over de werkelijkheid.
Waarden zijn nastrevenswaardige idealen.
zijn collectieve veronderstellingen omtrent het goede leven en de goede maatschappij. Ze
functioneren als criteria bij beoordeling van situaties. Ze geven ons richtlijn voor ons oordelen en
orderenen ons denken. Tevens motiveren en inspireren ze vaak.
Normen zijn handelingsvoorschriften over wat wij in een bepaalde situatie behoren te doen of na te
laten. Gedragsregels.
Deugden zijn voortreffelijke eigenschappen (evenwichtigheid, moed)
Ethische competenties zijn een geheel van kennis, vaardigheden en houding om morele afwegingen
in de praktijk te kunnen brengen.
, Kohlberg is van mening dat je het morele oordelen bij kinderen bewust kunt ontwikkelen door in
iedere fase de juiste stimulans te geven. De ontwikkeling van het geweten loopt volgens Kohlberg in
3 fasen:
1. Pre conventionele stadium waarin straf en beloning centraal staat.
2. Het conventionele stadium waarin de groep centraal staat.
3. Het post conventionele stadium waarin de keuze van eigen waarden centraal staat.
1. Pre conventionele stadium: straf en beloning staan centraal.
De eerste morele afwegingen worden gemaakt. Het kind realiseert zich niet waarom iets wel
of niet mag. Later in het stadium is het gelijkwaardigheidsprincipe van sprake. Voor wat hoort
wat. De keuzes hangen af van wat een ander vindt.
2. Conventionele stadium: de groep staat centraal.
In dit stadium staat de mening van de groep voorop. De waarden en normen van de groep
staat centraal bij het maken van morele keuzes. Het geweten ligt bij de groep.
Later in het stadium dringt het besef door dat er bepaalde regels en afspraken moeten
worden gemaakt waar iedereen zich aan moet houden. Iedereen doet dat….
3. Post conventionele stadium: keuze van eigen waarden.
In dit stadium is de ontwikkeling van het geweten voltooid. Volwassen geweten. Dit stadium
wordt gekenmerkt door het vormen van eigen waarden, wat voor jou belangrijk is en wat
richting geeft aan je leven. (zelf)respect.
Kolhbergs systeem is een algemene beschrijving dat inzicht geeft in de wijze waarop het geweten van
mensen zich ontwikkelt.
Iemand die zijn handelen alleen legitimeert door een beroep op een wettekst of een beroepsode
handelt amoreel.
Iemand die zijn handelen verantwoord door de acceptatie van de in de beroepscode neergelegde
waarden en normen handelt in het conventionele stadium.
Iemand die in een situatie de verschillende artikelen uit de ode tegen elkaar afweegt bevindt zich in
het post conventionele stadium.
Zin geven is zoeken naar de grond van je bestaan, naar de rode draad die het leven tot jouw eigen
verhaal maakt.
Het persoonlijke zingevingskader helpt de mens om een onderscheid te maken tussen waardevolle
en minder waardevolle elementen in het leven.
De zingeving van mensen kan gebaseerd zijn op bepaalde zingevingstradities.
Mensen vormen hun zingeving voor ene niet onbelangrijk deel in de omgeving waarin ze opgroeien:
het gezin, school, de wijk. Gemeenschappelijke denkbeelden en waarden heersen.
Iedereen maakt uiteindelijk keuzes op basis van eigen waarden en idealen. het persoonlijke
zingevingskader wordt gevormd.
Het is belangrijk dat een hulpverlener open staat voor deze zoektocht van mensen en deze
beroepshouding wordt gekenmerkt door de volgende eigenschappen:
- Erkennen dat ieder mens bezig is met zin geven aan zijn leven.
- Bewust zij van je eigen zingeving
- Jezelf inleven in de ander
- Openstaan voor verschillende uitingen van zingeving.
Bestaansethiek vormt een referentiekader, dat de sociaal werker in zijn bagage moet hebben om
zowel met de ethische aspecten van de hulpvragen van cliënten als met de beperkte mogelijkheden
van de instellingen waarbinnen zij opereren te kunnen omgaan.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper manoninderhees. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €2,99. Je zit daarna nergens aan vast.
