Biologie van Kanker
Hoorcollege 1: Introductie
Belangrijke punten
- Hallmarks of Cancer
o Multistappen proces
- Er zijn intracellulaire signaleringsroutes in een kanker
- Targeted therapie werkt heel goed, gezien als wondermiddel
o Na twee weken bijna alles verdwenen
o Helaas bijna altijd op redelijk korte termijn (6mnd) nog terugval en bijna net zo erg
- Nieuw in opkomst: immunotherapie. Als alleenstaande therapie werkt het nog minimaal, er
wordt gekeken naar het combineren van immunotherapie en targeted therapie werkt beter
Samenvatting
- De transformatie va gezonde cel naar kankercel bestaat vaak uit meerdere stappen
- De tumor ernaar toe kan variëren
- De medicijnen die nodig zijn om kankercellen op te ruimen verschillen per tumor en patiënt
Welke stof?
- Week 1: Virussen en cellulaire oncogenen, hoofdstuk 3 en 4
- Week 2: Signaleringscascades, celcyclus hoofdstuk 5, 6, 8 en 9
- Week 3: hoofdstuk 11, 13 en 14
- Week 4: hoofdstuk 15 en 16
,Hoorcollege 2: Virussen en cellulaire oncogenen
Hoofdstuk 3 en 4
Wooclap
- Kanker ontstaat uit eigen lichaamscellen: JA
o Zijn uitsporingen uit je eigen lichaam, daarom kanker zo lastig en is kenmerkend
- Kanker is een infectieziekte: soms
o Kan wel: door bloed, contact, virussen. Hoeft niet
- Kanker is een virusinfectie: soms
o Denk aan HPV, hepatitis B, C
- Kanker is erfelijk bepaald: soms
o Erfelijkheid zeker betrokken, misschien zelfs bij alle vormen
- Kanker wordt bepaald door genetische veranderingen: JA
o Een cel kan geen kankercel worden als het niet genetisch verandert
o Een virus is dit ook, die voegt zijn DNA toe = verandering
Hoe ontstaat kanker?
- H4: Komt het door een blootstelling aan specifieke stoffen?
o Vroege observaties van “beroepsrisico’s”; neuskanker door gebruik tabak (1761
snuf), scrotum carcinoma (1775 kinderschoorsteenvegers), de 1e geïnduceerde
tumoren (herhaald behandelen konijnenoren met steenkoolteer, 1915)
- H3: Komt het door een infectieziekte?
o Rous: experimentent chicken sacroma (1910 spierkanker, overdraagbare ziekte)
o Grib Fibiger: maagkanker ratten (1930). Ontstaan maagkanker correleert met een
nematode-infectie, bleek incorrect. Is abnormale uitgroei darmwand door vitA tekort
Kip-sacroma experiment Rous (RSV)
- Nam spiercelkanker van de kip, heeft hij helemaal vermalen. Dat met zand gemengd en door
filter gehaald. Al het vaste bleef achter, vloeistof liep erdoorheen
- Het filtraat (l) injecteerde hij in jonge kippen = daardoor de kip heel snel ook spierkanker
- De vraag: Wat bewijst dit? Heeft hij iets infecterends overgebracht of induceerde dat filtraat
iets wat kanker veroorzaakte?
o Kortom; hoe betrouwbaar is ‘celvrij’ filtraat?
o Er zijn eerder goede filtratiemethoden ontwikkeld door Koch. Die betrouwbaarheid is
daardoor goed en men weet dat het daardoor om iets zeer kleins gaat, mogelijk virus
Virusinfectie en virusreplicatie
- Een grote verscheidenheid aan virussen maakt gebruik van hostcellen (bacterie, mens) voor
vermenigvuldiging
- Zo ook het Rous Sacroma Virus (RSV)
,RVS kan ook kippenfibroblasten in kweek infecteren
- Geïnfecteerde cellen ondergaan celtransformatie nadat bijvoorbeeld dat extract van Rous
werd toegevoegd
- Werden grote veranderingen waargenomen als je virusextract toevoegde
o De geïnfecteerde cellen blijven ‘oneindig’ delen = immortal
o De geïnfecteerde cellen produceren virus
o De geïnfecteerde cellen veranderen van vorm (ronder)
o De geïnfecteerde cellen groeien over elkaar tot klompjes = foci
▪ Fibroblasten vormen normaal een monolayer
Het RSV blijft nodig voor celtransformatie
- Directe verantwoordelijk, is geen hit&run
- Variant van virus gemaakt (fig 3.3), ontstond
een temperatuurgevoelige mutant
o Deze is inactief bij een hogere temperatuur
, o Deze heeft een reversibele verandering van celmorfologie
- Het virusproduct blijft nodig om de cellen te transformeren
Rous sacroma virus (RSV)
- RNA-tumor virus
- Retrovirus: ssRNA genoom, twee kopieën
- Slechts 4 (of 5) eiwitten gecodeerd door virus
o gag: structurele eiwitten matrix, binnenkant
o pol: reverse transcriptate, integrase (en soms
protease bij bvb HIV)
o env: envelopeiwit
- Samen kan dit een viruspartikel vormen en ook de cel aanzetten
om zich te vermenigvuldigen
- HIV: daar is een extra eiwit bij betrokken
RSV is een RNA-tumorvirus
- Geïnfecteerde cellen blijven leven! Het is geen lytische infectie
- Virusdeeltjes assembleren onder de celmembraan en worden gesecreteerd via ‘budding’
- Hiermee kunnen virussen nieuwe cellen infecteren
o Dit is niet nodig om aanwezig te blijven in geïnfecteerde cellen
Meerdere families van DNA-tumorvirussen kunnen kanker veroorzaken
- RNA en DNA-tumorvirussen zijn heel verschillend
o dsDNA is circulair
o Geven geen lytische infectie
o Andere inbouw (makkelijker?) in genoom hostcel
- Virussen die kanker in de mens kunnen induceren (tumor-virusgenomen humaan)
o HBV (hepatitis B virus)
o HPV
o HSV-8; KSHV (humaan herpesvirus 8) DNA
o HTLV-1 (humaan T-cel leukemie virus)
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper xfemkel. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €12,49. Je zit daarna nergens aan vast.