Samenvatting
WDD-3 Deeltoets Samenvatting Week 1-3 (ZSA + HC)
- Vak
- (4013WDD30Y)
- Instelling
- Universiteit Van Amsterdam (UvA)
Uitgebreide samenvatting van WDD-3 week 1-4
[Meer zien]Voorbeeld 4 van de 107 pagina's
Voorbeeld 4 van de 107 pagina's
In winkelwagengesponsord bericht van onze partner
Verkoper
Volgen
Voorbeeld van de inhoud
HC/ZSA/WC - Orthopedische oncologie en infectiePrimaire bottumoren → tumor is ontstaat uit het skelet
● Incidentie
○ Primaire bottumoren zijn zeldzaam, incidentie wordt geschat op 4/100.000
mensen per jaar
○ Uitzaaiing meestal naar de longen
○ Leeftijd van de patiënt en locatie van de tumor geven veel informatie over het
type tumor
● Klinische presentatie
○ Moeilijk te herkennen → vaak vage, specifieke symptomen
■ Meestal zeurende pijn, vooral aanwezig in rust en ‘s nachts, niet bij
belasting
■ Lokale zwelling die voelbaar of zichtbaar is, meestal niet aanwezig (bij
wekedelentumor juist enige symptoom)
■ Vaak coïncidentie met klein trauma, soms pathologische fractuur → deze
kan de cortex hebben aangetast, waardoor het bot verzwakt is
■ Zelden verkleuring van de huid of koorts
○ Specifieke leeftijdscategorien:
■ Jonge mensen met open groeischrijven → solitaiter botcysten en
chondroblastomen
■ Patiënten met gesloten groeischijven → reusceltumoren
○ Vaak forse delay (langdurig klachten voordat ze komen) → wel begrijpelijk
■ Vage presentatie, coïncidentie andere dingen
■ In begin vaak niet heftig
■ Primaire bottumoren zeer zeldzaam
■ Heel veel klachten steun- en bewegingsapparaat
○ Pas op: als er geen verbetering is, dan beginnen met gewone röntgenfoto
■ Afspraak: retour indien geen verbetering
○ Delay - miskenning tumor
■ Wees alert
● Bij elke fractuur
● Als verhaal niet klopt
● Geen verbetering
■ Uitzoeken
● Labonderzoek
○ Alkalisch fosfatase
○ Eiwitspectrum
● Röntgendiagnostiek 5xW → voorkeurslokalisatie, activiteit & soort
○ Waar zit de tumor in het lichaam → in welk bot
○ Waar zit de tumor in het bot → perifeer/centraal, epi-/meta/diafyse
○ Wat doet de laesie met het bot? Een botlaesie kan verschillende reacties geven
in het bot:
■ Botafbraak (osteolytische laesie) → hypodense (donkere) gebieden op
de foto
● Merendeel van de bottumoren
■ Botvorming (osteoblastische laesie) → een tumor maakt zelf bot of
neemt kalk op.
, ● Hierdoor is het tumorweefsel meer kalkhoudend dan de rest van het
bot en is zichtbaar als een hyperdens gebied op de röntgenfoto
■ Expansief
■ Permeatief → doordringen in ander bot en weefsel
■ Cortexdestructie → corticale destructie kan zowel voorkomen bij
agressieve benigne tumoren als bij maligne tumoren (zelden bij
wekendelesacromen)
● Zegt iets over de agressiviteit van de tumor
■ Periostreactie → de tumor zet de
omgeving aan tot reactieve
botvorming.
● Een onrustige periostreactie kan
herkend worden aan een
Codmanse driehoek → het
periost wordt opgetild door
botvorming tegen de cortex
● Treedt op bij irritatie van het
periosteum, niet specifiek
○ Wat doet het bot met laesie?
■ Een schepre begrenzing van de laesie of een slerotische rand (hyperdens)
om de laesie is een teken dat het bot tijd heeft gehad om te reageren →
weinig actieve tumor
● Breedte van de transitiezone belangrijk: hoe breder, hoe
agressiever
○ Waarmee is de laesie/tumor gevuld?
■ Geeft informatie over de tumorsoort
■ Niets/groundglass/kalk
● Aanvullend onderzoek
○ MRI-scan (gouden standaard) → nauwkeurig de uitbreiding in de omliggende
weefsels bepalen
■ Toedienen van contrastvloeistof geeft extra informatie, snelheid van het
aankleuren van het tumorweefsel is een maat voor het biologische gedrag
van de tumor
■ Intra- en extra- ossale tumoruitbreiding is belangrijk voor de bepaling van
de lokale operatieve mogelijkheden bij maligne tumoren
● Hooggradige tumoren hebben vaak uitgebreide ingroei in weke
delen, inactieve benigne tumoren nooit
○ PET/CT → respons op therapie voorspellen, metastasen opzoeken
○ CT-thorax
, ○ Technetium-99m-botscan (metastasen)
○ Biopsie → eerst beeldvormend onderzoek en stageringsonderzoek afgerond,
omdat biopsie MRI verstoord
■ Hooggradig → kans op uitzaaiingen groot, laaggradig → kans op
uitzaaiingen groter
■ Biopt geeft een goede inschatting van actief/inactieve tumor
4 categorieën tumoren
● Inactief
○ Benigne
■ Osteochondroom
■ Solitaire beencyste
■ Non-ossifying fibroma (NOF) → niks doen
○ Maligne
● Actief
○ Benigne
○ Maligne
■ Osteosarcoom
■ Chondrosarcoom
■ Ewings sarcoom
Therapieën bottumoren
● Benigne bot tumoren
○ Vaak afwachtend beleid
○ Patiënt last van de tumor of kans op pathologische fractuur → indicatie voor
behandeling
■ Minimaal invasieve behandeling met percutane injectie van
methylprednisolon, beenmerg of Aethoxysklerol
○ Agressieve tumor (reusceltumor)
■ Uitkrabben (curettage, intraossale resectie) van de tumor uit het bot
■ Gevolgd door aanvullende behandeling met fenol, cryochirurgie (celdood
door extreem koude temperaturen) en ablation (celdood door het gebruik
van een gemotoriseerde bolfrees)
■ Opvullen van het bot met bot uit botbank
● Maligne tumoren → stageringsonderzoek → zaaien zonder behandeling altijd uit
○ Meeste bottumoren zaaien eerst uit naar:
■ Longen
■ Soms botten
■ Soms lymfogeen
○ CT thorax
○ Skeletscan (ossale metastasen)
○ PET/CT scan
● Laaggradig maligne
○ Resectie met marge, geen verdere behandeling nodig
● Hooggradig chondrosarcoom → resectie met ruime marge
○ Niet gevoelig voor chemo- of radiotherapie
● Hooggradig osteosarcoom en Ewing’s sarcomen
○ Pre-operatieve chemotherapie
, ○ Resectie met ruime marge → nodig om alle tumorcellen te verwijderen
○ Postoperatieve chemotherapie
○ Ewing indien niet-operabel ook curatie mogelijkheid met radiotherapie in plaats
van resectie
● Andere hooggradige tumoren
○ Afhankelijk van gevoeligheid chemo-/radiotherapie
○ Vrijwel altijd ruime resectie nodig voor curatie
● Chirurgische behandeling → eerst adequate resectie
○ Eerst verwijderen tumor doormiddel van amputatie deel extremiteit of door
resectie (sparen van ledemaat)
○ Radicale resectie → hele compartiment wordt weggehaald
○ Resectie met ruime marge
■ Ruime marge → zone van gezond weefsel (2 cm) er om heen
■ Biopsiekanaal mee uitnemen, is gecontamineerd (want je gaat er met de
naald langs)
○ Als eerder onbedoeld inadequate resectie: hele gebied excideren
○ Omliggende structuren veilig te sparen, zo nodig mee er uit of amputatie
○ Marginale resectie → net om de rand van de tumor uitgesneden
○ Intralesionale resectie → er wordt in de laesie iets weggehaald, altijd
contaminatie
● Chirurgische behandeling → reconstructie
○ Voornamelijk bij een tumorresectie met ruime marge
○ Mogelijkheden
■ Endoprothese (tumorprothese)
■ Lichaamseigen bot (fibula graft)
■ Donorbot
■ Omkeerplastiek → bij bovenbeenamputatie, enkel gaat als knie fungeren
(90% kan dit ledemaat sparend zijn)
○ Reconstructie optie is afhankelijk van:
■ Karakteristieken van de tumor
● Afmeting
● Reactie op adjuvante behandeling
● Lokalisatie
● Uitbreiding
■ Levensverwachting
■ Patiëntgebonden karakteristieken:
● Leeftijd
● Werk
● Activiteitsniveau
● Operatiemogelijkheden
○ Resectie en reconstructie van het defect
○ Amputatie → indien tumor in/om de bloedvaten en zenuwen is gegroeid, kan
niet meer worden gescheiden van de tumor
■ Na de operatie 1-2 weken op krukken
● Lopen zonder krukken na 2-4 maanden met prothese
■ Wanneer de wond genezen is, wordt een strakke kous om de stomp
gedragen zodat de zwelling afneemt
■ Complicaties
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper lottepennings1. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,99. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 64438 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen