het is een uitgebreide samenvatting van de aantekeningen van de colleges van het jaar . het is een eerstejaarsvak in de bachelor van Psychologie. Ik heb alles meegetypt wat ze heeft besproken in de colleges en dit aangevuld met plaatjes ter verduidelijking.
Sociale psychologie, jaar 1 & blok 2
Hoofdstuk 1: inleiding in de sociale psychologie
1.1 wat is sociale psychologie en waarin verschilt zij van andere disciplines?
Sociale psychologie: de wetenschappelijke studie van de manier waarop gedachten, gevoelens en
gedrag van mensen worden Beinvloed door de werkelijke of ingebeelde aanwezigheid van anderen.
De sociale psychologie bestudeert het individu in een bepaalde groep/ situatie.
Sociale invloed: de woorden, daden of aanwezigheid van mensen beïnvloeden de gedachten,
gevoelens, attitudes en het gedrag van andere personen.
De sociale psychologie bevindt zich tussen de disciplines; sociologie en persoonlijkheidspsychologie
Sociologie: het analyseniveau richt zich op groepen, algemene wetten en theorieën over de
samenleving, niet op individuen!
Persoonlijkheidspsychologie: het analyseniveau is het unieke individu.
Evolutionaire psychologie: dit probeert sociaal gedrag te verklaren in termen van genetische
factoren die in de loop der tijd zijn geëvolueerd volgens de principes van natuurlijke selectie.
Sociale psychologie verschilt niet alleen van andere sociale wetenschappen in het analyseniveau,
maar het doel van de sociale psychologie is het identificeren van psychologische eigenschappen die
bijna iedereen kwetsbaar maakt voor sociale beïnvloeding.
Construatie: de manier waarop mensen de sociale wereld waarnemen, begrijpen en interpreteren
1.2 de kracht van de situatie
Fundamentele attributiefout: de neiging om het eigen gedrag en dat van anderen mensen volledig te
verklaren in termen van persoonlijkheidskenmerken en de invloed van de situatie waarin iemand in
zit te onderschatten.
Behaviorisme: deze stroming beweert dat we menselijk gedrag begrijpen door naar de versterkende
eigenschappen van de omgeving te kijken.
Kritiek behaviorisme door sociale psychologen à ze zien het belang van hoe mensen de omgeving
interpreteren over het hoofd. Zij zien de interactie tussen de sociale omgeving en het individu als een
tweerichtingsverkeer (het beïnvloed elkaar)
Gestaltpsychologie: benadrukt het belang van het bestuderen van de subjectieve manier waarop een
object in het hoofd van de mensen verschijnt, i.p.v. de objectieve, fysieke attributen van een object.
(het geheel is anders dan de som der delen). Zij leggen de nadruk om construeren.
Naïef realisme: mensen nemen de dingen waar zoals ze werkelijk zijn, terwijl de interpretatie heel
erg kan afhangen van persoon tot persoon.
Basale menselijke motieven:
Zelf-verbeteringsmotief: we willen graag een goed gevoel hebben over zichzelf à Dit heeft te maken
met dat we ons zelfbeeld/ zelfbeeld willen vertrouwen, een goed gevoel hebben over onszelf.
Accuraatheidsmotief: mensen willen een correct beeld hebben over zichzelf.
,Illusies: om het zelf- verbeteringsmotief en het accuraatheidsmotief met elkaar in overeenstemming
te brengen
- beter- dan- gemiddeld effect: mensen schatten hun capaciteiten net iets hoger in à een
manier om je zelfbeeld te beschermen
- onrealistisch optimisme: we onderschatten de kans op een slechte gebeurtenis en
overschatten de kans op een goede gebeurtenis à dit houdt ons als mens bij/ minder kans
op depressie
- vals consensus effect: de slechte eigenschappen die je hebt denk je dat dat voor iedereen
geld (minder erg maken door te generaliseren)
- vals uniciteiteffect: als we iets goed kunnen dan zie je iets als iets uniek
Persoon x Situatie
Wat bepaalt ons gedrag?
- waar ben je opgegroeid
- aanwezigheid van anderen
- normen
Kurt Lewin à grondlegger experimentele sociale psychologie.
hij ontwikkelde een formule om gedrag van mensen te begrijpen
B= f(P X E)
B: gedrag (behavior)
P: persoon (person)
E: omgeving/ situatie (environment)
Sociale psychologen leggen de nadruk op twee centrale motieven:
- De behoefte om ons goed te voelen over onszelf
- De noodzaak om accuraat te zijn
De behoefte ons ons goed te voelen kan worden uitgedrukt in zelfwaardering
Zelfwaardering: de beoordeling door mensen van hun eigenwaarde, ofwel de mate waarin mensen
zichzelf als goed en fatsoenlijk beschouwen.
Individuen zijn gemotiveerd om een positief zelfbeeld te handhaven, hierdoor rechtvaardigen
mensen constant hun gedrag.
De behoefte om accuraat (nauwkeurig) te zijn komt voort uit onze sociale cognitie
Sociale cognitie: de manier waarop mensen over zichzelf en de sociale wereld denken. Het gaat
hierbij om de manier waarop mensen sociale informatie selecteren, interpreteren, onthouden en
gebruiken om beslissingen te nemen en te oordelen.
Perspectieven in de sociale psychologie
4 perspectieven:
1. Evolutionair perspectief: sociaal gedrag wordt verklaard door te kijken hoe genetische
factoren over de eeuwen heen zijn aangepast om de overlevings- en voorplantingskansen te
vergroten.
2. Sociaal- cultureel perspectief: sociaal gedrag wordt verklaard door te kijken naar de invloed
van grote sociale groepen (cultuur)
, 3. Sociaal- leren perspectief: sociaal gedrag wordt verklaard door te kijken hoe leerervaringen
in het verleden toekomstig gedrag voorspellen
4. Sociaal- cognitief perspectief: mentale processen die betrokken zijn bij het aandacht
geven aan, interpreteren van en het onthouden van sociale ervaringen. Volgens dit
perspectief wordt gedrag beïnvloed door iemands subjectieve interpretatie van de wereld.
1. Hoe helpt de evolutie om menselijk gedrag te verklaren?
Natuurlijke selectie: het proces waarbij belangrijke eigenschappen die gunstig zijn voor de overleving
worden doorgegeven aan het nageslacht.
Guppy experiment: verdeeld over 10 vijvers à de bodem varieerde (kiezels of fijn zand), karpers vrij
gelaten (vijand guppy’s)
1.5 jaar later à
Vijvers met karper: camouflage
- Fijn zand; kleine stippels ontwikkeld
- Grove kiezels; grote stippels ontwikkeld
Vijvers zonder karper: de mannelijke guppy’s hadden aantrekkelijke kleuren ontwikkeld voor de
vrouwelijke guppy’s. als er geen gevaar op de loer ligt kunnen ze zich richten op de voortplanting.
Hoe helpt evolutie om menselijk gedrag te verklaren?
- Mensen hebben veel gemeen met andere dieren (denk aan gezichtsuitdrukkingen)
- sommige menselijke gewoonte zijn universeel (vinden plaats onafhankelijk van de omgeving)
2. hoe helpt cultuur om menselijk gedrag te verklaren?
Sommige gewoonte, tradities en gedragingen zijn verschillend, afhankelijk van de culturele context à
denk aan wat we eten (het eten van cavia’s)
Cross-cultureel onderzoek: hiermee wordt gekeken over een bepaalde factor/ variabele aanwezig is
in beide culturen of dat het specifiek is voor de cultuur waarin mensen zijn opgevoed
3. hoe helpt sociaal leren om menselijk gedrag te verklaren?
Mensen zijn geneigd om gedrag te imiteren van rolmodellen. à denk aan ouder en kind en de
omgeving waarbinnen je opgroeit.
Er is ook interactie tussen de verschillende perspectieven. à mensen drukken zich uit in taal
(universeel), maar de specifieke taal die je spreekt hangt af van waar je bent opgegroeid à evolutie
theorie + sociaal- culturele perspectief
Het ene perspectief is niet beter dan de andere! Ze kunnen andere voorspelling hebben in een
specifieke context, maar ze zijn allemaal even waardevol.
Hoofdstuk 2: methodologie in de sociale psychologie
2.1 hoe ontwikkelen onderzoekers hypothesen en theorieën
Hindsight bias: nadat mensen de uitkomst van iets weten, overdrijven zij hoezeer zij deze uitkomst
hadden kunnen voorspellen voordat deze zich voordeed. Dit wordt voorkomen doordat
onderzoekers de uitkomst van een experiment voorspellen voordat zij de uitkomst weten.
, Proces van theorie-verfijning: er wordt een theorie ontwikkeld à uit de theorie wordt een specifieke
hypothese afgeleid à de hypothese wordt getest à op basis van de resultaten van de test wordt de
theorie herzien en worden nieuwe hypothesen geformuleerd en vervolgens getest.
De zaak van Kitty Genoveseà dit is een jonge vrouw die is vermoord toen ze naar haar appartement
ging. De krant meldde dat 38 flatbewoners haar aangevallen zagen worden en hoorde schreeuwen,
maar dat niemand op hulp riep. Omstanders helpen vaak niet in noodsituaties.
Latane en Darley onderzochten de zaak à zij waren geïnteresseerd in haar sociale situatie.
Diffusie van verantwoordelijkheid: de buren hadden aangenomen dat iemand anders de politie
hadden gebeld. De omstanders hadden misschien eerder de neiging om te helpen als zij hadden
gedacht dat zij de enige waren die getuigen waren van de moord.
2.2 onderzoeksmethoden
Er zijn 3 onderzoeksmethoden die in de psychologie worden gebruikt:
1. observatiemethode: een techniek waarbij een onderzoeker mensen observeert en metingen of
indrukken van hun gedrag registreert
2. correlationele methode: hier worden 2 variabelen systematisch gemeten en wordt het verband
tussen beide beoordeelt
3. experimentele methode: de enige manier om causale verbanden vast te stellen. Deze methode
wijst deelnemers willekeurig toe aan verschillende condities en zorgt ervoor dat deze condities
identiek zijn met uitzondering van de onafhankelijke variabele.
1. observatiemethode
etnografie: een observatiemethode waarbij een onderzoeker een groep of cultuur probeert te
begrijpen door deze van binnen uit te observeren en te vermijden dat hij zijn eigen vooropgezette
denkbeelden oplegt.
Interbeoordelaarsbetrouwbaarheid: een techniek die wordt gebruikt om de nauwkeurigheid van de
waarnemer te meten, daarbij wordt de mate van overeenstemming gemeten tussen twee of meer
onderzoekers die onafhankelijk van elkaar een reeks gegevens observeren en coderen.
Archiefanalyse: een soort observatiemethode waarbij de onderzoeker de verzamelde documenten of
archieven van een groep of cultuur onderzoekt.
Beperkingen observatiemethode à het beschrijft alleen het gedrag en niet veel over waarom een
bepaald soort gedrag voortkomt. Sociale psychologen willen niet alleen gedrag beschrijven, maar ook
voorspellen.
2. correlationele methode
de relaties worden berekend met een correlatiecoëfficiënt (negatief, positief of geen verband)
Enquêtes: onderzoek waarbij aan een representatieve steekproef van mensen vragen worden
gesteld over hun attitudes en gedrag. Hierdoor zijn onderzoekers in staat om de relatie te beoordelen
tussen variabelen die moeilijk waarneembaar zijn.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper tessgroenen. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,59. Je zit daarna nergens aan vast.
