- Het onderwerp van de video is de link tussen antisociaal/crimineel gedrag en verstoorde
hersenfuncties.
- Volgens Raine zijn een van de belangrijkste factoren de biologische. Hij heeft het dan met
name over de hersenen. Zo bestaat er volgens hem zoiets als een “crimineel brein” waarbij
de prefrontale cortex niet goed functioneert. Bij een crimineel brein wordt daardoor
bijvoorbeeld agressie niet geremd. Daarnaast is de amygdala kleiner bij criminelen. De
amygdala zorgt vooral voor moreel besef. Deze biologische factoren zijn 50% genen, 50%
omgeving. Zo kan een slecht werkende prefrontale cortex of kleinere amygdala worden
veroorzaakt door bijvoorbeeld slechte voeding, alcohol tijdens zwangerschap of een
verwaarloosde opvoeding. Het hebben van een “crimineel brein” is echter geen voorwaarde
om crimineel te worden. Hersenscans zijn niet diagnostisch.
- Deze factoren passen het best bij het determinisme want het zijn omgevingsinvloeden van
buitenaf waarop je geen controle hebt. Het is geen vrije keus.
- Volgens Raine is het een mogelijkheid om hersenscans te maken van mensen die naar
waarschijnlijkheid de fout in gaan. De mensen met een crimineel brein moeten meer
behandeld worden in plaats van in gevangenissen weggestopt te worden. Het is belangrijk
om al bij jonge kinderen te beginnen.
- De beeldvorming lijkt in eerste instantie redelijk objectief aangezien hij het ook heeft over
andere oorzaken voor het criminele brein dan alleen geboorte. Zo benoemt hij ook voeding
en ouderlijke verzorging alleen slaat dit uiteindelijk weer terug op het biologische aspect. Hij
heeft het verder niet over andere oorzaken dan de biologische. Hij benoemt wel één keer dat
sociale factoren belangrijk zijn maar hier gaat hij verder niet op in. Daarnaast gooit hij veel
met cijfers zonder aan te geven hoe die studies gedaan zijn en weerlegt hij zijn argumenten
vrijwel niet. Zijn beeldvorming is dus niet heel objectief.
- Het is moeilijk en duurt heel lang om ieders brein te onderzoeken. Daarnaast zijn er ook
mensen met een crimineel brein die geen crimineel zijn en andersom. Er zijn ook veel
ethische beperkingen; mensen berechten voordat ze daadwerkelijk de fout in gaan en het
anders straffen van mensen met een crimineel brein verandert het rechtssysteem. Daarnaast
zorgt labelling voor selffulfilling prophecy. We weten ook niet precies welke afwijkingen zorgt
voor welk gedrag waardoor we dus (nog) niet op een eerlijke manier kunnen omgaan met
mensen met een crimineel brein. Bovendien is er geen genoegdoening voor het slachtoffer
als je zegt dat het alleen aan de amygdala ligt. Ook wordt er niks over de vrije wil gezegd.
- Ik ben het niet helemaal eens met deze theorie. Ik geloof wel dat de prefrontale cortex en
amygdala invloed hebben op het gedrag en dat bepaalde mensen meer beïnvloedbaar zijn en
dat hun agressie minder geremd wordt, maar er zijn nog meer factoren verbonden
criminaliteit. Zo laat deze theorie het sociale gedeelte helemaal weg.
Video 2: Zimbardo
- Het onderwerp van de video is het lucifer effect: de fluïde lijn tussen goed en kwaad. De
macht van het systeem/de omgeving zorgt ervoor aan welke kant van die lijn je uitkomt.
- Ons gedrag wordt sterk beïnvloedt door organisaties en autoritaire personen die druk zetten.
Het systeem creëert situaties waardoor criminaliteit ontstaat. Hier horen een aantal sociale
processen bij:
, 1. Anonimiteit: gevangenis -> Diffusion of responsibility. Mensen zijn tot meer in staat
wanneer ze anoniem handelen.
2. Blind obedience to authority: het zomaar gehoorzamen aan autoriteit.
3. Dehuminasation of others: mensen doen dingen waartoe ze in hun eentje nooit toe in
staat waren geweest.
Als die factoren samen komen kan dit ervoor zorgen dat individuen gruwelijke dingen gaan
doen.
- Ook dit past bij het determinisme want het systeem bepaalt voor jou of je de held of de
crimineel wordt. Er is wel meer invloed dan bij Raine want de mensen kunnen zich in principe
afstoten van het systeem. Het is dus meer een soort soft-determinisme.
- Zimbardo wil kinderen laten zien dat je een held kan worden en passiviteit kan overwinnen.
Verantwoordelijkheid nemen voor daden is belangrijk om diffusion of responsibility te
voorkomen.
- Het beeld dat Zimbardo schetst is niet heel objectief. Hij noemt een aantal experimenten
maar deze zijn vrij oud en ze zijn maar één keer gedaan omdat het daarna ethisch niet meer
mocht. Bovendien was hij zelf proefpersoon in één van de genoemde experimenten.
Daarnaast weerlegt hij zichzelf niet en spreekt hij niet over een biologische of
gelegenheidsbenadering.
- De beperkingen van deze theorie zijn dat alleen maar de grote misdaden zoals moord en
verkrachting verklaart. Een winkeldiefstal zou je er wel onder kunnen verklaren maar dat is
veel lastiger. Het toepassingsbereik is dus niet groot.
- Ook met deze theorie ben ik het niet helemaal eens. Ik geloof wel dat mensen beïnvloedbaar
zijn door bepaalde systemen maar ik geloof ook in de vrije wil en ik denk niet dat de
beïnvloedbaarheid van mensen zo zwart-wit is als deze theorie het weergeeft.
Onderzoek:
In dit onderzoek wordt er getest hoe het gedrag van mensen kan worden beïnvloed door autoritaire
personen.
Er zijn 50 proefpersonen nodig die ieder verschillende filmpjes krijgen te zien. In het eerste filmpje
worden twee tandpastareclames laten zien waarbij de tandpasta in het eerste spotje wordt
aangeprezen door een tandarts in een tandartsenpraktijk en in het tweede spotje door een gebruiker
van tandpasta. Na afloop van de twee reclames zal de proefpersoon worden gevraagd welke
tandpasta zij zouden kiezen. Als de meeste kiezen voor de eerste tandpasta zal het erop lijken dat
mensen meer gehoorzamen aan autoriteit.
In het tweede filmpje probeert zowel een wetenschapper als een timmerman een aantal rare feiten
als waarheid voor te houden aan de kijker. De proefpersonen krijgen te horen dat één van beiden de
waarheid spreekt, in werkelijkheid zullen beiden liegen. Achteraf wordt de proefpersonen gevraagd
wie de waarheid sprak. Als er wordt gekozen voor de professor zal dit erop duiden dat een autoritair
persoon meer mensen kan beïnvloeden en ze iets doen geloven.
, Opdracht 2 PSY POC
Introductie
Op 20 april 2014 heeft D’ Angelo B. (20) een 22-jarige vrouw verkracht terwijl zij op weg was naar
haar werk. Hij heeft de vrouw klemgezet en zou hebben gezegd dat er niks zou gebeuren als zij rustig
zou blijven. Vervolgens heeft hij haar gedwongen tot onder andere het stoppen van zijn geslachtsdeel
in haar mond en het uittrekken van haar panty. Daarna heeft hij haar verkracht. D’ Angelo B. is door
meerdere psychiaters onderzocht en blijkt aan autisme te lijden en is sterk afhankelijk van alcohol en
cannabis. 1 Of deze gegevens een rol hebt gespeeld in het gedrag van de dader wordt hieronder
onderzocht. De bijbehorende onderzoeksvraag is: in hoeverre valt het gedrag van D’ Angelo B. te
verklaren aan de hand van de neurologische- en persoonlijkheidstheorieën. In onderstaande
paragrafen zal ieder van de theorieën worden uitgewerkt en worden toegepast op bovengenoemde
casus.
Neurologische theorie
Een van de manieren om het gedrag van D’ Angelo B. te verklaren is aan de hand van de
neurologische theorie, oftewel, het gedrag verklaren door te kijken naar het brein. De hersenen
bestaan uit neuronen, dit zijn zenuwcellen die informatie aan elkaar doorgeven. Dit gebeurt middels
neurotransmitters. Als er te veel of te weinig van deze neurotransmitters zijn kan de informatie niet
goed worden uitgewisseld, als gevolg hiervan kunnen verkeerde beslissingen genomen worden of
wordt er agressief gedrag vertoond (Van der Ploeg, 2014).
Er zijn verschillende soorten neurotransmitters waarvan er een aantal in verband kunnen
worden gebracht met agressiviteit. Eén hiervan is serotonine, deze neurotransmitter zorgt ervoor dat
een persoon affectief, cognitief en gedragsmatig stabiel functioneert. Serotonine heeft een
remmende werking op impulsief gedrag dus op het moment dat er te weinig van deze
neurotransmitter wordt aangemaakt, is er te weinig regulatie en worden impulsief gedrag en agressie
in mindere mate geremd. Naar serotonine speelt ook de neurotransmitter dopamine een belangrijke
rol. Deze zorgt voor het beheersen van emoties en cognities. Bij zowel te veel als te weinig aanmaak
van dopamine kan agressie ontstaan (Van der Ploeg, 2014).
Het te veel of te weinig aanmaken van neurotransmitters kan verschillende oorzaken hebben.
Zo kan het brein tijdens of zelfs voor de geboorte al beschadigingen oplopen. Dit kan bijvoorbeeld
worden veroorzaakt door ziektes als hiv, aids en syfilis van de moeder maar ook overmatig roken
vormt een risico voor onderontwikkelde hersenen. Daarnaast kunnen stress en verwaarlozing zorgen
voor slechtere hersenfuncties. Eén van de veel genoemde oorzaken voor een verstoorde aanmaak
van neurotransmitters is het overmatig gebruik van alcohol en drugs (Van der Ploeg, 2014).
In de casus van D’ Angelo B. speelt het gebruik van alcohol en cannabis een grote rol, de
dader is hier namelijk afhankelijk van: “Verondersteld wordt dat het zeer excessieve alcoholgebruik
een drempelverlagend effect heeft gehad evenals de seksuele preoccupatie met dwangmatig
karakter.”1 Op het moment dat een mens, zonder invloed van alcohol of drugs, seksuele behoeften
heeft zal deze dit niet uiten in verkrachting omdat verschillende neurotransmitters ervoor zorgen dat
zijn/haar impulsen in dusdanige mate worden geremd dat hij/zij niet (op agressieve wijze) een ander
ertoe dwingt seks met hem/haar te hebben. In het geval van de dader uit de casus worden deze
impulsen onvoldoende geremd door het gebruik van alcohol en drugs waardoor de verkrachting
plaats kon vinden.
Hierbij moet wel worden opgemerkt dat de mens meer dan zestig neurotransmitters heeft
waarvan de precieze werking (nog) onvoldoende achterhaald is waardoor lastig te bepalen is welke
neurotransmitters precies welke gedragingen kunnen veroorzaken. Daarnaast is bij D’ Angelo B. enkel
vastgesteld dat hij afhankelijk is van alcohol en cannabis en is er niet onderzocht welk effect dit heeft
op de aanmaak van serotonine en dopamine in dit specifieke geval. 1
Persoonlijkheidstheorie
1 Hof Amsterdam 13 april 2017, ECLI:NL:GHAMS:2017:2825
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper lisarockx. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €4,99. Je zit daarna nergens aan vast.