Zwembad Vitaloo sluit in 2026 door verouderde installaties en betonrot onder het zwembad. Voor de locatie wordt ambitie getoond door Erik Kooistra om een hotel te plaatsen om toerisme in Bolsward te bevorderen. Hierbij toont gemeente Súd-west Fyslân ambitie om het gebied een eigen uitstraling te ...
Auteur Sander Gerritsma (4700422)
Document Bachelor scriptie
School NHL Stenden Leeuwarden
Studie Bouwkunde
Studiejaar 2023-2024
Opdrachtgever Erik Kooistra
Begeleider Tom Smits
Eerste examinator Tom Smits
Tweede examinator Grytsje Schaaf
Inleverdatum 26 Oktober 2023
, Biophilic design voor verbinding mens en natuur
Voorwoord
Tijdens mijn opleiding ben ik geïnteresseerd geraakt in het verbinden van de mens en natuur. De
verbinding met de natuur verbetert namelijk de gezondheid en het welzijn van de mens (Simoens &
Lammens, 2022). Gezondheid vind ik erg belangrijk, daarom wil ik met mijn afstudeeropdracht bijdragen
aan een gezondere maatschappij. Tijdens het schrijven van de scriptie heb ik mijn kennis kunnen
verbreden in het toepassen van biophilic design. Deze kennis zal ik gebruiken en vergroten in volgende
studies. Door mij te verdiepen in de patronen ben ik in het dagelijks leven ook meer bewust geworden
van alle kenmerken van de natuur, waardoor ik er nog meer van kan genieten.
Ik wil de tekenaars en architecten bij Grunstra architecten bedanken voor de vrolijke werksfeer,
begeleiding, werkplek en ondersteuning. Zij hebben mij de goede vragen gesteld die mij aan het denken
hebben gezet, met als resultaat een doordacht ontwerp. Daarnaast wil ik ook mijn begeleider, Tom
Smits, bedanken voor geven van de juiste feedback en begeleiding. Ondanks de weinige
begeleidingsmomenten heb ik veel gehad aan deze gesprekken.
Tot slot wil ik mijn familie, vrienden en vriendin bedanken omdat zij er voor mij zijn geweest tijdens mijn
onderzoeksproces.
Ik wens u veel leesplezier toe.
Sander Gerritsma
Bolsward, 26 Oktober 2023
2
, Biophilic design voor verbinding mens en natuur
Samenvatting
Zwembad Vitaloo sluit in 2026 door verouderde installaties en betonrot onder het zwembad. Voor de
locatie wordt ambitie getoond door Erik Kooistra om een hotel te plaatsen om toerisme in Bolsward te
bevorderen. Hierbij toont gemeente Súd-west Fyslân ambitie om het gebied een eigen uitstraling te
geven, mensen aan te trekken en gezondheid te bevorderen. Hiervoor wordt biophilic design als tool
gebruikt om aan de vraag van de gemeente en opdrachtgever te voldoen en om eenheid te creëren
tussen gebouw en omgeving.
Deze scriptie heeft als doel om meer kennis te verwerven over biophilic design waarmee een voorlopig
ontwerp van een hotel gemaakt is. Hiervoor is de volgende onderzoeksvraag opgesteld: ‘Welke
handvatten van biophilic design kunnen worden toegepast op de gevel, entree en omgeving van het
nieuw te bouwen hotel op Badweg 5 te Bolsward om de verbinding tussen mens en natuur te
versterken?’
Om antwoord te kunnen geven op de onderzoeksvraag is een kwalitatief literatuuronderzoek uitgevoerd
om kennis te verwerven over biophilic design. Hierin zijn de patronen van Terrapin Bright Green
beoordeeld op criteria als relevantie, toepasbaarheid, beschikbaarheid van de gegevens en persoonlijke
interesse. Hieruit blijkt dat de volgende patronen het meest geschikt zijn voor deze opgave: Visuele
verbinding met de natuur, Niet-visuele verbinding met de natuur, Aanwezigheid van water, Dynamisch
en diffuus licht, Biomorfe vormen en patronen, Materiele verbinding met de natuur en Toevluchtsoord.
Deze patronen zijn vertaald naar handvatten die universeel te gebruiken zijn door architecten. Uit het
onderzoek wordt een visie gesteld die luidt als volgt: "Een biophilic design is een ontwerp waar de natuur
beleefd wordt met meerdere zintuigen en de gebouwde omgeving aanvoelt als een natuurlijke omgeving
waarin alle elementen van de natuur samenkomen." Deze visie wordt ondersteund door specifiek
gekozen handvatten. Handvatten die in elk onderdeel voorkomen en daarmee eenheid hebben
gecreëerd zijn: planten, organische vormen en natuurlijke materialen.
In de ontwerpfase is het proces ingedeeld in de volgende onderdelen: omgeving, gebouw en entrée.
Voor elk onderdeel zijn varianten gemaakt die beoordeeld zijn aan de uitgangspunten van het PvE.
Hieruit is de beste schets per onderdeel gekozen die vervolgens is uitgewerkt naar een voorlopig
ontwerp in de vorm van plattegronden en 3D visualisaties.
Er is geconcludeerd dat door gebruik te maken van de opgestelde handvatten van biophilic design
bijdrage is geleverd aan het versterken van contact tussen mens en natuur. Uit de toetsing van het
voorlopig ontwerp blijkt dat de toepassing van biophilic design op zowel de omgeving als gebouw
harmonie is ontstaan en bijdrage is geleverd aan de gezondheid van de mens.
Dit onderzoek heeft niet alleen invulling gegeven aan het praktijkvraagstuk, maar heeft ook een bredere
relevantie door de analyse van de toepassing van biophilic design. Het heeft hierdoor bijgedragen aan
het vergroten van kennis over biophilic design voor architecten. Hiermee is de scriptie niet alleen voor
het specifieke project zinvol, maar ook voor het vakgebied als geheel.
Bij het structurele ontwerp van het hotel zijn geen biofilische aspecten gebruikt omdat de architect hier
geen kennis over heeft en omdat de patronen uit het onderzoek niet gericht zijn op deze toepassing.
Daarom wordt het aanbevolen om bij een volgend project meer patronen te onderzoeken die ook het
ontwerpproces op structureel niveau zullen ondersteunen.
3
, Biophilic design voor verbinding mens en natuur
Inhoud
VOORWOORD 2
SAMENVATTING 3
1. INLEIDING 6
2. THEORETISCH KADER 8
2.1 BIOPHILIC DESIGN 8
2.2 ANALYSE EERSTE SCHETSEN 8
2.3 RUIMTELIJKE ANALYSE PLANGEBIED 9
3. METHODOLOGIE 14
3.1 VERKENNING 14
3.2 DEFINITIE 14
3.3 SCHETSONTWERP 14
3.4 VOORLOPIG ONTWERP 14
4. GESCHIKTE PATRONEN 15
4.1 VERSCHILLENDE CATEGORIEËN 15
4.2 OVERZICHT VOORDELEN EN BEWIJS VAN DE PATRONEN 15
4.3 WAARDESTELLING VOOR HET KIEZEN VAN PATRONEN 17
5. VERTALING PATRONEN NAAR HANDVATTEN 17
5.1 VISUELE VERBINDING MET DE NATUUR 18
5.2 NIET-VISUELE VERBINDING MET DE NATUUR 19
5.3 AANWEZIGHEID VAN WATER 20
5.4 DYNAMISCH EN DIFFUUS LICHT 21
5.5 BIOMORFE VORMEN EN PATRONEN 21
5.6 MATERIËLE VERBINDING MET DE NATUUR 22
5.7 TOEVLUCHTSOORD 23
5.8 CONCLUSIE ONDERZOEK 24
6. SCHETSONTWERP OMGEVING 25
6.1 INRICHTING GEBIED A 25
6.2 TOEPASSING BIOPHILIC DESIGN 26
6.3 REFERENTIE ONDERZOEK 27
6.4 ONTWERP CENTRALE ONTMOETINGSPLEK 28
6.5 ONTWERP GEBIED B 29
6.6 ONTWERP TOEVLUCHTSOORDEN 31
7. SCHETSONTWERP GEBOUW 33
7.1 ONTWERP HOTEL 33
7.2 TOEPASSING BIOPHILIC DESIGN 35
7.3 SCHETSONTWERPEN VLOER 37
7.4 SCHETSONTWERPEN GEVEL 37
HOOFDSTUK 8 ENTREE 39
8.1 ONTSTAAN HARDE OVERGANG 39
4
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper sander27. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €7,49. Je zit daarna nergens aan vast.
