Samenvatting psychopathologie van kinderen en adolescenten: Slides, boek en notities. Alle hoofdstukken (inclusief hoofdstukken zelfstudie) in deze samenvatting opgenomen, behalve hoofdstuk chronische ziekte en rouw niet samengevat.
De eerste hoofdstukken van Verhulst in begrijpelijke taal
Alles voor dit studieboek
(16)
Geschreven voor
Vrije Universiteit Brussel (VUB)
Psychologie
Psychopathologie van kinderen- en adolescenten
Alle documenten voor dit vak (26)
2
beoordelingen
Door: mmvub • 5 jaar geleden
Door: immabee • 6 jaar geleden
Verkoper
Volgen
cdeverch
Ontvangen beoordelingen
Voorbeeld van de inhoud
PSYCHOPATHOLOGIE VAN KINDEREN
EN ADOLESCENTEN
Samenvatting
CYNTHIA DEVERCHIN
2017-2018
Imke BAETENS
Psychologie & educatiewetenschappen
,Leerdoelen
De student heeft kennis van en inzicht in de symptomen, de etiologie, de diagnose, de
preventie en de behandelingsmethoden met betrekking tot de verschillende
psychopathologieën bij kinderen en adolescenten. (Diagnostische instrumenten is
achtergrondinfo, maar geen verplichte examenstof)
De student kan gedrag van kinderen en adolescenten kaderen in een ruimer systemisch,
en ontwikkelingspsychopathologisch perspectief.
Hoofdstuk 10 Chronische ziekte en rouw ........................................107
Slides + notities les ......................................................... Zie extra kopies
Hoofdstuk 11 Aanpassingsstoornis .................................................108
Klinische beeld en DSM-5 criteria ............................................................108
DSM-5 criteria ...................................................................................108
Subtypen en ongespecificeerde aanpassingsstoornis ..............................108
Comorbiditeit ....................................................................................108
Epidemiologie.......................................................................................109
Etiologie en pathogenese .......................................................................109
Differentiaaldiagnose ............................................................................109
Behandeling .........................................................................................110
CYNTHIA DEVERCHIN 6
,Hoofdstuk 12 Stoornissen in het gebruik van middelen ..................111
Klinische beeld en DSM-5 criteria ............................................................111
DSM-5 criteria ...................................................................................112
Verschillen tussen jeugdigen en volwassenen ........................................113
Psychiatrische comorbiditeit ................................................................114
Epidemiologie.......................................................................................114
Etiologie ..............................................................................................115
Biopsychosociaal ontwikkelingsmodel ...................................................115
Psychologische modellen ....................................................................117
Biologische modellen ..........................................................................118
Ontwikkelingsperpectief ......................................................................118
Behandeling en begeleiding ...................................................................120
,HOOFDSTUK 1 PRINCIPES & MULTIFACTORIËLE
ETIOPATHOGENESE VAN KINDER- EN
JEUGDPSYCHIATRIE (ZELFSTUDIE)
1. AFBAKENING
Het wetenschappelijk fundament van de psychiatrie wordt gevormd door het domein van
de psychopathologie, waarbij deze wordt gedefinieerd als de wetenschap of studie van
het geestelijk of psychisch lijden.
Het verschil tussen beide is dat in de psychiatrie het individu, patiënt die lijdt aan een
stoornis, centraal staat en psychiater is geacht om wetenschappelijke kennis toe te passen
om hulp te bieden aan patiënt. In de psychopathologie gaat het om algemeen geldende
kennis en om een reductie van de werkelijkheid om tot verifieerbare en generaliseerbare
kennis te komen.
Ontwikkelingspsychopathologie = Studie van de ontwikkeling van psychische
stoornissen/ problemen. Geheel aan opvattingen, methoden en vraagstellingen om een
beter begrip te krijgen van afwijkend gedrag in het licht van ontwikkelingstaken, stadia en
processen die de menselijke groei kenmerken. Atypische kenmerken.
Klinische ontwikkelingspsychologie = Bestudering van de afwijkingen van de normale
ontwikkeling en de klinische implicaties van de verworven inzichten voor diagnostiek en
behandeling.
Comorbiditeit = Het samen voorkomen van twee of meer ziekten in hetzelfde individu.
Differentiaaldiagnose = Een differentiële diagnose is een wetenschappelijke methode
om uit een lijst van mogelijke aandoeningen waaraan een bepaalde patiënt zou kunnen
lijden, gegeven de klachten en symptomen die op dat moment bekend zijn, een diagnose
te stellen.
Psychiatrische stoornis = Stoornis met psychische symptomen en/of door psychische
oorzaken, die gepaard gaat met lijden en/of sociaal disfunctioneren. Onder psychische
functies worden gerekend: Cognitieve (bewustzijn, aandacht, oriëntatie, waarneming,
denken en geheugen), affectieve (emoties) en conatieve (psychomotoriek, motivatie,
gedrag, sociaal functioneren) functies.
Typische kinder- en jeugdaandoeningen zoals autisme, ADHD en andere ontwikkelings-
stoornissen. Stoornissen die voorkomen op de volwassen leeftijd en soms een vroeg begin
hebben zoals een depressie, een angststoornis of een psychose. De klachten kunnen bij
kinderen (zeer) verschillend van die van volwassenen. Zo klagen kinderen eerder over
CYNTHIA DEVERCHIN 8
,buikpijn of hoofdpijn bij emotionele problemen, is de stemming vaker prikkelbaar dan
depressief en kan angst zich uiten in woede-uitbarstingen en huilbuien. Verschijnselen die
normaal zijn in een bepaalde ontwikkelingsfase van een kind maar die afwijkend worden
als die fase voorbij is. Op jonge leeftijd is het normaal om denkbeeldige speelkameraadjes
te hebben of milde dwangverschijnselen. Ook irreële angsten zijn op jonge leeftijd niet
altijd afwijkend. Maar wanneer het kind ouder wordt, dan worden deze verschijnselen wel
problematisch. Een psychische problematiek kan ook deel uitmaken van een normale
ontwikkeling (koppigheidsfase van een peuter).
Kinderen en jeugdigen verschillen op punten van psychiatrie volwassenen
❖ K&J zoeken meestal niet zelf hulp voor hun problemen
❖ K&J zijn afhankelijk van het gezin en hun functioneren houdt vaak direct verband met
de gezinssituatie (context in rekenschap nemen)
❖ Bij het beoordelen van problemen bij kinderen en jeugdigen speelt de ontwikkeling een
centrale rol (bij kinderen en jeugdigen is er nog rijping aanwezig)
❖ Bij het diagnostisch onderzoek van kinderen en jongeren worden gegevens van andere
informanten dan de patiënt sterk meegewogen (vragenlijsten moeilijker bij hen)
❖ Interventietechnieken en de organisatie van zorg voor kinderen en jongeren wijkt af
van die voor volwassenen
2. ONTWIKKELING
2.1 Typische ontwikkeling
❖ Gemiddeld (met variaties)/ doorsnee/ bij de meerderheid (statistisch)
Afwijkende 3% wordt vaak gezien als probleem
❖ Gewenst (maatschappelijke normen en waarden)
Wat is normaal en abnormaal? Dit wordt vastgelegd door afspraken en regels
❖ Normen
➢ Leeftijdsadequaat (hoe doen andere kinderen en jeugdigen het)
➢ Evt. genderspecifiek (vergelijken met andere van hetzelfde geslacht)
Maatschappelijke normen en waarden veranderen doorheen de tijd dus kan het zijn dat
een bepaalde gedragingen normaal werden gezien vroeger, dat dit nu niet meer
normaal is.
2.2 A-typische ontwikkeling
❖ Achterstand (wat is trager? Wanneer spreekt men ervan?)
❖ Regressie/deterioratie (= Aftakeling, verergering, achteruitgang)
❖ Extreem lage/hoge frequentie (woedeaanvallen)
❖ Extreem lage of hoge intensiteit (wanneer te bang?)
❖ Duur/chroniciteit/persisteren (blijft aanslepen)
❖ Ongepast in de situatie
CYNTHIA DEVERCHIN 9
, ❖ Abrupte veranderingen (bv. bij ptss opeens ↓ punten)
❖ Cumulatie (als meerdere vanboven probleem aanduiden)
❖ Kwalitatief verschillend van de norm
2.3 Psychopathologie
Ronald J. Comer’s (2009) 4 D’s:
❖ Deviance – afwijking van norm
❖ Distress – lijdensdruk (criteria E in DSM)*
❖ Dysfunction– impact op functioneren*
❖ Danger – gevaar voor zichzelf/andere
Wat is grens? Wanneer wel pathologie en wanneer niet? DSM volgen!! Dat is de grens!
*Het is heel belangrijk om te onthouden dat wanneer men wel afwijkingen ziet in het
gedrag maar de persoon zelf merkt hier niets van op en heeft geen last ervan dan kan men
niet spreken over psychopathologie.
Sociale consensus: Er komen pathologiëen bij en er verdwijnen er ook. Ontwikkeld
doorheen de jaren en is cultureel afhankelijk behalve de eerste hoofdstuk is wel over heel
de wereld hetzelfde.
Classificerende diagnostiek
Classificatie van psychiatrische stoornissen dient vele doelen. Zo is classificatie nodig om
te kunnen communiceren (gezamenlijke taal tussen clinici), om wetensschappelijk
onderzoek te kunnen doen en om wetenschappelijke bevindingen te vertalen naar de
praktijk, maar ook om hulpverleners op te leiden en voor administratieve doelen*.
Classificatie verwijst naar het groeperen van fenomenen op basis van onderscheidende
kenmerken van individuen Probleemanalyse: Wat is er aan de hand? Probleem?
Stoornis? Opvoedingsprobleem? Clustering van symptomen – Samenvatten in
fenomenen/syndromen.
❖ Belang*
➢ Communicatie (gezamenlijke taal tussen clinici)
➢ ‘Etiket’ – verklaring (manier om dingen te kunnen kaderen)
➢ Indicatiestelling en verwijzing (hoe kan men dit behandelen of kind doorverwijzen?)
➢ Ruwe handvatten voor interventie
➢ Algemeen zicht op prognose (risico op herval)
➢ Zicht op prevalentie (hoe vaak komt dit dan voor?)
CYNTHIA DEVERCHIN 10
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper cdeverch. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,99. Je zit daarna nergens aan vast.
