Begeleiden van actief leren
Hoofdstuk 1: actief leren – zelfsturing en samenwerking
1.1 Definitie en omschrijving van zelfsturing en samenwerking
Zelfsturend leren = leerlingen zorgen ervoor dat ze hun leerdoelen behalen. De leerlingen
bereiken met begeleiding van de leerkracht zelfstandig de leerdoelen. Als leerkracht heb je
een coachende rol.
Zelfstandig leren = leerlingen verwerken leerstof door zelfstandig opdrachten te maken.
Zelfsturend leren stelt hoge eisen aan de leeractiviteit.
Samenwerkend leren = leerlingen werken samen aan bepaalde leerdoelen. Kinderen
wisselen kennis uit en bespreken bepaalde oplossingen.
Bij zelfsturing en samenwerking is het belangrijk dat de leerlingen een actieve rol spelen in
hun eigen leerproces dit noem je actief leren
Montessori en Freinet besteden al aandacht aan actief leren.
Kenmerken van actief leren
1. Leerdoelen staan centraal
2. Leerdoelen sluiten aan bij het niveau van de leerlingen
3. Leerkracht heeft een begeleidende rol (leren leren)
4. Leerlingen kunnen zelf keuzes maken in het leerproces
5. Leerlingen werken samen
Om leerprocessen tijdens actief leren te stimuleren, moet je een leeromgeving creëren
waarvan leerlingen gemotiveerd raken.
Actief leren heeft 2 pijlers: zelfsturing en samenwerking.
Zelfsturing = leren leren.
Vaardigheden die hierbij centraal staan heten metacognitieve vaardigheden. Leerlingen
kunnen deze vaardigheden alleen ontwikkelen tijdens actief leren. Het gaat erom dat de
leerlingen vooraf, tijdens en na afloop van de activiteit hun eigen leerproces sturen.
Samenwerking
Samenwerkend leren kan leiden tot betere prestaties. Het werken in groepjes is niet altijd
effectief, ondanks dat leerlingen er veel van leren.
Actief leren is gebaseerd op het sociaal-constructivisme. Het uitgangspunt van deze theorie
is dat leerlingen zelf een actieve rol nemen in het leerproces dat zij samen met andere
doorlopen om kennis te ontwikkelen.
, 1.2 Leertheoretische achtergrond van actief leren: sociaal-constructivisme
Actief leren is gebaseerd op een psychologisch leertheorie sociaal-constructivisme
Het uitgangspunt is dat leerlingen zelf hun kennis opbouwen, door actief te werken aan
leerdoelen.
De grondleggers van het constructivisme zijn Piaget en Vygotsky. Het constructivisme gaat
ervan uit dat mensen kennis opbouwen op basis van ervaringen en door te reflecteren op die
ervaringen. Voorkennis wordt uitgebreid en aangepast door het opnemen, selecteren,
herschikken en aanvullen van en betekenis geven aan nieuwe informatie.
Sociaal-constructivisme leren doordat kennis wordt gecreëerd in contact met anderen.
Wanneer je iets nieuws leert, is het belangrijk dat je veel en sterke verbindingen maakt.
Zoals je het geleerde niet snel vergeet. Bij actief leren denken leerlingen zelf na en leggen ze
verbindingen met de kennis die ze al hebben.
Sociaal-constructivisme kenmerken leren is een actief, construerend, cumulatief en
doelgericht leerproces.
Actief zelfstandig nieuwe informatie verwerken
Construerend nieuwe informatie koppelen en integreren aan voorkennis
Cumulatief voorkennis wordt verder uitgebouwd
Doelgericht motiverend en kijkend naar het doel
Als leerkracht kun je geen kennis overdragen, maar kun je leerlingen helpen bij het creëren
van hun eigen kennis.
Belangrijk is om leerlingen een actieve rol te geven in hun leerproces. Het is jou taak als
leraar om ervoor te zorgen dat alle leerlingen de doelen behalen. Instructie bij nieuwe
informatie kan nuttig zijn. Zorg ervoor dat de leerlingen de nieuwe kennis zelf kunnen
toepassen. De hulp van jou als leraar verdwijnt langzaam.
Soort kennis Leertheorie Activiteit Tijd
Conceptuele kennis / Sociaal- Ontdekken, ervaren, Eén inzicht tegelijk.
inzichten / complexe constructivism spelen, reflecteren, Tot mentaal model is
vaardigheden e analyseren opgebouwd
Feiten Cognitivisme Studeren, navragen, Op elk moment
redeneren,
Geautomatiseerde Behaviorisme Doen, nadoen, Intensief, in tijd
vaardigheden toepassen, trainen geconcentreerd
Attitudes Behaviorisme Inslijpen, onderdeel van Elke keer als de
dagelijkse routine gelegenheid ertoe
doet
Actief leren is met name geschrikt voor het opdoen van conceptuele kennis en inzichten.
Actief leren leerlingen zijn actief bezig, leren samen en construeren zelf nieuwe kennis,
waarbij ze voortbouwen op wat ze al weten. Als leraar heb je de rol van de begeleider.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper AmberHuijbers. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €2,99. Je zit daarna nergens aan vast.