Een samenvatting voor het vak "verklaringsmodellen voor probleemgedrag" voor SPH/Social Work. Omvat: Omschrijving van probleemgedrag, omschrijving verklaringsmodellen, psychologische modellen (cognitieve model, psychoanalytische model en ontwikkelingsmodel van Erikson), biologische model, dynamisch...
probleemgedrag
Bestaat uit alle modellen die nodig zijn voor de toets. Omvat: Omschrijving van probleemgedrag, omschrijving verklaringsmodellen,
psychologische modellen (cognitieve model, psychoanalytische model en ontwikkelingsmodel van Erikson), biologische model,
dynamische stressmodel (DSK-model), meervoudig risicomodel en integraal biopsychosociaalmodel (IBPS-model) met achtergronden.
Mogelijk word de samenvatting (altijd gratis) ge-update, houdt hiervoor je STUVIA-account in de gaten.
1. Probleemgedrag
1.1. Omschrijving van het begrip probleemgedrag
Men spreekt van probleemgedrag als er voldaan wordt aan de volgende punten (Van den Ploeg):
Ontbreken van sociale relaties;
Ontbreken van een eigen identiteit;
Onvermogen om problemen zelf op te lossen;
Verstoorde waarneming realiteit.
Omschrijving van probleemgedrag door begrippen als: abnormaal, of ongehoorzaamheid zijn foute
omschrijvingen van de definitie.
Probleemgedrag = Gedrag dat door een ander persoon beschouwd wordt als in strijd is met de in de
samenleving gehanteerde normen en regels en/of wanneer deskundigen dit gedrag
als problematisch beoordelen op basis van valide kenmerken inzake psychische
(on)gezondheid.
Er zijn vier criteria te onderscheiden die leiden tot meer kennis over probleemgedrag:
1. Frequentie: Hoe vaker er ongewenste gedragingen voorkomen, hoe meer kans er bestaat dat iemand
probleemgedrag gaat vertonen.
2. Duur: Hoe langer ongewenste gedragingen voorvallen, hoe groter de kans op probleemgedrag.
3. Omgang: Probleemgedrag kan één of meerdere situaties omvatten en kan in meerdere vormen worden
geuit (bv.: hyperactiviteit, slechte relaties end.).
4. Gevolgen: Consequenties van het probleemgedrag kunnen er zijn voor de omgeving, maar ook de gene zelf.
1.2. Prevalentie van probleemgedrag
Probleemgedrag komt voor bij 10 – 20% van de kinderen en jongeren (4-19 jaar), wat een grove schatting is die
gebaseerd is op verschillende uiteenlopende onderzoeken.
2. Verklaringsmodellen
2.1. Wat zijn verklaringsmodellen?
Model = Een middel om oorzaken van ontstaan stoornis in beeld te krijgen.
Verklaringsmodellen geven de aankooppunten voor behandeling (bij SPH: geen diagnoses).
2.2. Verschillende psychische stromingen
De verklaringsmodellen zijn gebaseerd op verschillende psychische stromingen:
Benadering Visie Oplossingen
Psychoanalytische Onbewuste, onverwerkte problemen Bewustwording
Gedragscognitieve Gericht op het systeem: Herprogrammering
Input, gedachten en output
Lichaamsgerichte Psychische klachten worden verbonden Pak de lichamelijke kant aan
met lichamelijke klachten
Systeemgerichte Klachten ontstaan in het sociaal netwerk Evenwicht in het systeem herstellen
1
, Oplossingsgerichte Er bestaat niet één waarheid Gebruik wat werkt
3. Psychologische modellen
3.1. Cognitief model
Stroming Visie Model Oplossingen
Cognitief model Disfunctionele Waarneming, Herprogrammering
informatieverwerkingsprocessen interpretatie en
respons
3.1.1. Waarneming, interpretatie en respons
De formule SR (stimulus-respons): Er staat centraal wat zich afgespeeld tussen de prikkel en de reactie op
de prikkel..
De formule SOR (stimulus-organisme-respons): Hierin wordt verondersteld dat elk mens verschillende
reageert op een dezelfde prikkel, waardoor gezocht moet worden in de verschillende wijzen waarop de
prikkel wordt verwerkt.
Prikkels zetten cognitieve processen in werking, waarin de volgende cognitieve elementen een centrale rol
innemen:
Aandacht:
- Selectieve aandacht: Is gericht op één aspect van de input;
- Verdeelde aandacht: Gericht op zoveel mogelijk aspecten.
Waarneming: De wijze waarop de verzamelde informatie wordt geïnterpreteerd en verwerkt;
Geheugen: Informatie is opgeslagen in lange- en korte termijn geheugen.
Denken: Heeft betrekking in het onderscheiden van vier aspecten: 1. Probleem oplossen, redeneren,
beslissen en oordelen)
Waarneming (gevormd door aandacht) Interpretatie Mogelijkheid in responsen Keuze voor een respons
Uitvoer van het gedrag.
3.1.2. Disfunctionele informatieverwerkingsprocessen
Verwachtingen: Het gedrag op de prikkel wordt beïnvloed door verwachtingen (zoals: geloof, hoop, wens,
vrees end.). Opgedaan in eerdere situaties.
Coderen: Elk individu heeft de neiging gebeurtenissen in categorieën onder te brengen die uit een eerdere
ervaring is verkregen. Het gedrag dat wordt gegeven is het antwoord dat bij een bepaalde categorie past.
Plannen en doelen: De reactie op een prikkel wordt beïnvloed door korte termijn plannen die we hebben.
Waarden: De eigengemaakte normen en waarden blijken sterk van invloed op
informatieverwerkingsprocessen.
Competenties: Eigengemaakte vaardigheden (sociaal-emotioneel en technisch) beïnvloeden gedrag.
Attributies: Betreft het toeschrijven van oorzaken aan dingen die plaats vinden.
- Interne locus of control: De reactie op de stimuli wordt beïnvloed door gedachten waar zelf invloed op
uitgeoefend kan worden.
- Externe locus of control: De reactie op stimuli wordt beïnvloed door gedachten waar geen enkele
greep op uitgeoefend kan worden.
3.1.3. Herprogrammering
Het cognitieve model gaat ervan uit dat bij probleemgedrag niet de juiste denkstappen gezet zijn, waardoor
verschillende denkstappen systematisch worden nagelopen en wordt gestuurd op anders denken (= cognitieve
herstructurering) (bijv.: Stop-Denk-programma).
3.2. Psychoanalytische model
Stroming Visie Model Oplossingen
Psychoanalytische model Onbewuste, Es, ego, superego Bewustwording
onverwerkte zaken in
het verleden
2
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper nsangers. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €2,99. Je zit daarna nergens aan vast.
