Week 5: Circulation 3
Literatuur
Merck Manual
o Coronaire hartziekte
o Angina pectoris
o Hartinfarct
Wulterkens, T.H.W. (2013) Handboek Spoedeisende Geneeskunde
o H16.3 (staat al in week 4)
Six, A.J. (2013) De cardiologie vereenvoudigd, zesde druk
o Hoofdstuk 4
Leerdoelen
De student:
kan de epidemiologie, etiologie, symptomen, gevolgen, diagnostiek, de medische- en
verpleegkundige behandeling en preventie van het acuut coronair syndroom (ACS)
beschrijven.
begrijpt het circulatieproces en kan verstoringen daarin interpreteren (regulatie en
werking).
kan de verschillen in stabiele angina pectoris, instabiele angina pectoris, N-STEMI en
STEMI beschrijven.
Begrijpt de ontstaanswijze (pathofysiologie) van een acuut coronair syndroom en van
de symptomen hierbij.
heeft kennis van de werking, effecten en interacties van veelgebruikte
geneesmiddelen bij ACS en de veiligheid omtrent het gebruik hiervan.
Kan een reanimatie (BLS&AED) uitvoeren volgens de NRR 2015 richtlijn.
Merck Manual
Coronaire hartziekte
https://www.msdmanuals.nl/mmhenl/hart_en_bloedvaten/coronaire_hartziekte/introductie.ht
ml
Introductie
Coronaire hartziekte is een aandoening waarbij de bloedvoorziening van de hartspier
gedeeltelijk of geheel is afgesloten.
Vrouwen krijgen het gemiddeld 10 jaar later dan mannen, doordat de hogere
oestrogeenconcentratie in het bloed bij vrouwen hen tot aan de menopauze
beschermt. Na de menopauze komt het meer bij vrouwen voor.
Meest voorkomende type hart- en vaatziekte.
Komt vaker voor bij negroïde mensen en mensen uit Zuidoost-Azië.
Oorzaak
Bijna altijd veroorzaakt doordat zich cholesterol en andere vetachtige stoffen ophopen
in de wand van een kransslagader (atherosclerotische plaques).
Soms veroorzaakt door verkramping slagader.
Zeldzame gevallen: aangeboren afwijking, virusinfectie, lupus erythematosus
disseminatus, ontsteking slagader, beschadiging slagader.
Atherosclerose zorgt op den duur voor steeds grotere afsluiting.
o Atheromen zetten op den duur calcium af.
, o Atheroom kan scheuren bloed dringt binnen in opengescheurde atheroom
atheroom wordt groter, slagader verder vernauwd.
o Scheuren bloedstolsels
Door toenemende vernauwing myocardischemie.
Bij gehele afsluiting treedt uiteindelijk hartinfarct op.
Complicaties:
o Angina pectoris als gevolg van myocardischemie
o Hartinfarct
Risicofactoren
Niet beïnvloedbaar:
o Leeftijd
o Mannelijk geslacht (vooral op jongere leeftijd)
o Voorkomen van vroegtijdige coronaire hartziekte in de familie.
Leefgewoonten:
o Hoge cholesterolconcentratie
o Hoge bloeddruk
o Roken
o Te vet eten
o Gebrek aan lichaamsbeweging
o Overgewicht
o Voeding met te weinig vezels, vitamine C en E en bepaalde stoffen die in fruit
voorkomen.
o Te weinig visolie.
Bepaalde aandoeningen:
o Hyperhomocysteïnemie
o Diabetes mellitus (wordt versterkt door cholesterol, bloeddruk en
overgewicht!)
o Hypothyreoïdie
Gebruik bepaalde steroïdhormonen (testosteron of anabolen)
Preventie
Stoppen met roken
Voeding
o Niet te veel vet eten (vooral niet te veel verzadigde vetten, zoals in vlees, volle
melkproducten)
o Vis regelmatig eten (zitten meervoudige onverzadigde vetten in, lijken goed te
zijn)
o Ten minste vijf porties fruit of groente per dag
o Vezelrijke voeding
Oplosbare vezels cholesterolspiegel verlagen, verhoogde
bloedglucosespiegel verlagen, lage insulinespiegel verhogen.
Onoplosbare vezels goed voor spijsvertering
o Gezond lichaamsgewicht
o Vitaminen en mineralen
Gebrek aan lichaamsbeweging
Ernstig overgewicht terugdringen
Hoge cholesterolspiegel verlagen
o Beweging, stoppen met roken, beperking vet in voedsel, geneesmiddelen.
Hoge bloeddruk
o Aanpassing leefgewoonten, gebruik geneesmiddelen
, Diabetes mellitus
o Medicatie, gezond leven
Angina pectoris
https://www.msdmanuals.nl/mmhenl/hart_en_bloedvaten/coronaire_hartziekte/angina_pector
is.html
Angina pectoris
Tijdelijke pijn of drukkend gevoel op de borst doordat hartspier onvoldoende zuurstof
krijgt
Klachten door ischemie (bijv door atherosclerose)
o Treden vaak op bij inspanning of sterke emoties
Nachtelijke angina pectoris tijdens slaap
Angina decubitus: pijn op de borst die zonder duidelijke oorzaak optreedt terwijl
patiënt ligt. Komt door verandering vochtverdeling die hart harder laat werken.
Variantangina (Prinzmetal-angina): gevolg van spasme van een van grote
kransslagaders op hartoppervlak.
Instabiele angina pectoris: patroon symptomen verandert, ook bij rust. Veranderingen
ontstaan door snelle verergering hartziekte (scheuring atheroom of stolsel).
Oorzaken
Ontstaat gewoonlijk als gevolg van coronaire hartziekte.
Slagaderspasme, toevoer van bloed en zuurstof naar hart vermindert plotseling.
Bij ernstige anemie.
Syndroom X: nog door spasme, noch door aantoonbare afsluiting grote
kransslagaders veroorzaakt. Oorzaak onbekend.
Minder vaak voorkomende oorzaken:
o Sterk verhoogde bloeddruk
o Vernauwing aortaklep (aortaklepstenose)
o Teruglekken bloed via aortaklep (aortaklepinsufficiëntie)
o Verdikking van wanden hartkamers (hypertrofische cardiomyopathie), vooral
tussenwand tussen kamers.
Symptomen
Druk of pijn onder het borstbeen, met evt uitstraling naar schouders of binnenkant
arm, rug, keel, kaak, gebit.
Ouderen andere symptomen: pijn minder vaak gelokaliseerd onder borstbeen, vaker
in rug en schouders, maagstreek.
Vrouwen andere symptomen: vaker ongebruikelijke vormen ongemak in borststreek.
Meestal ontstaan door inspanning.
Pijn duurt niet langer dan enkele minuten en verdwijnt bij rust.
Pijn heviger wanneer patiënt zich kort na maaltijd inspant en is erger bij koud weer.
Emotionele stress kan angina pectoris veroorzaken of verergeren.
Diagnose
Diagnose voornamelijk gesteld op basis van beschreven symptomen.
Bij lichamelijk onderzoek en ECG vaak weinig tot geen afwijkingen gevonden.
Tijdens aanval kan hart iets sneller kloppen, bloeddruk wat verhoogd en met
stethoscoop kenmerkende verandering in hartslag waargenomen. Op ECG zie je
soms veranderingen in elektrische activiteit.
Aanwezigheid risicofactoren belangrijk voor diagnose.
