College aantekeningen
hoorcollege preventie en straffen
- Instelling
- Universiteit Leiden (UL)
hoorcollege preventie en straffen
[Meer zien]Voorbeeld 3 van de 19 pagina's
Voorbeeld 3 van de 19 pagina's
In winkelwagengesponsord bericht van onze partner
Voorbeeld van de inhoud
WEEK 1: PREVENTIE EN STRAFFEN > RECHTVAARDIGINGEN DOELEN VAN STRAF
Wat is straf?
Men vindt straf vanzelfsprekend
o Zo vanzelfsprekend dat als er geen straf volgt, men gaat soms over op eigenrichting
Domeinen
o Gezin, school, werk, strafrecht
o Hier in relatie tot formele strafrechtelijke regels
Definities
o = Leed, deprivatie; iets dat onaangenaam wordt bevonden door de ontvanger
Voor een overtreding van een rechtsregel
o Opzettelijk opgelegd en als straf bedoeld door de mensen die het opleggen
o Die mensen hebben het formele recht dat te doen > straf hiermee onderscheiden
van eigenrichting
o = Straf is een als zodanig bedoeld door de overheid toegebracht leed op grond van
een in het strafwetboek als delict omschreven normschending
Kern = straf is bedoelde/ intentionele leedtoevoeging
Straf is problematisch > sprake van leedtoevoeging > hebt hier rechtvaardiging voor nodig
o Waarom leed en niet andere reactie nog
o Fundamentele coherente morele rechtvaardiging
Hart > instrument om op een praktische manier te praten over de vraag waarom we
straffen? 2 lagen in rechtvaardiging
o Algemene rechtvaardiging/general justification > waarom straf en geen andere
reactie
o Bij positieve rechtvaardiging algemene rechtvaardiging > rules for allocation > wie
straffen we dan precies, wat voor straf en hoeveel straf
Belangrijkste benaderingen
Retributivisme > Vergeldingstheorie, Absolute theorie, Just Desert(verdiende loon),
o (Deontologische theorie > straf in zichzelf rechtvaardig/intrinsiek goed om te
straffen)
Utilitarisme > nutstheorie, relatieve theorie, instrumentalisme(straf middel om toekomstig
doel te bereiken), consequentialisme (met straf worden bepaalde consequenties beoogd),
o (teleologische theorie > straf gerechtvaardigd door doelen die in de toekomst heeft)
Verenigingstheorie > hybride theorie, mixed theory
Herstelrecht > restorative justice
o Gaat hier niet over straf, maar om een interventie
o Puur gericht op oplossen conflict tussen dader en slachtoffer
Retributivisme:
Straf is verdiend leed en daarmee intrinsiek goed
2 varianten:
o Negatief retributivisme > straf heeft een beperkende limiterende werking
o Positief retributivisme > straf moet
Negatief retributivisme > straf moet niet, maar als je straft 2 regels:
o Alleen schuldigen komen in aanmerking voor straf
o Een schuldige kan en mag nooit zwaarder gestraft worden dat evenredig is aan de
ernst van het feit en de mate van schuld
o Geen algemene rechtvaardiging, slechts een limiterende werking
, Positief retributivisme >
o Kant grondlegger > straf heeft een intrinsieke morele waarde
o Mensen zijn morele rationele wezens > essentie van mens zijn > onze plicht om
mensen aan te spreken op hun moraliteit > daarom intrinsieke morele waarde van
straf -> straf is een morele plicht
o 1. Straf moet want straf is intrinsiek goed
o 2. Hoe dan > oog om oog, tand om tand
o Straf moet want straf is goed (beeld van kant) > categorisch imperatief > is dat wel
een algemene rechtvaardiging voor het straffen? Is het niet > waarom moet je
mensen op hun moraliteit aanspreken met het toevoegen van leed? Waarom is
leedtoevoeging gepaste reactie? Reactie moet, maar Kant beantwoord niet waarom
straf dan moet
o Kants blijvende invloed
Mens is ene rationeel moreel wezen dat in staat is tot moreel begrip
Mens mag daarom nooit als middel worden aangewend voor toekomstig
(collectief) doel
Algemene rechtvaardigingen pogingen:
o Intuïtionisme > intuïtie om iets te bestraffen wat fout is. Hoe onderscheidt straf zich
dan van wraak?
o Verstoorde balans herstellen >
Annulment > straf kan de morele balans in de samenleving herstellen,
doordat de straf het misdrijf ‘annuleert’ doormiddel van leed
-> Komt nog steeds niet uit de morele coherente rechtvaardiging
Oneigenlijk verkregen voordeel ontnemen, maar waarom moet dat met
leedtoevoeging?
Hedendaagse retributivisme > Von Hirsch
o Straf is verdiend leed
o Nieuw > met straf wordt een afkeurende boodschap uitgedragen aan rationele
wezens die in staat zijn tot moreel begrip
o Afkeuring in vorm van leedtoevoeging zodat de boodschap ook echt aankomt
En zodat er voor iedereen in de samenleving een goede reden is om van
misdaad af te zien -> bent aan het refereren aan een doel in de toekomst >
verenigingstheorie want maakt gebruik van utilitarisme
o Straf moet proportioneel zijn aan de ernst van het misdrijf en de verwijtbaarheid van
de dader
Proportionaliteit >
o Belangrijk om te voorkomen dat iemand zwaarder gestraft wordt dan verdiend is
voor het nut van andere
o Ordinale proportionaliteit > 3 principes
Gelijkwaardigheid > Soortgelijke misdrijven moeten soortgelijke straffen
krijgen
Rangorde > als misdrijf A ernstiger is dan misdrijf B, dan straf voor A altijd
zwaarder dan straf voor B
Verhoudingen/relatieve afstanden > Als A veel ernstiger dan B, en als B iets
ernstiger dan C, dan dienen die verschillen in de straffen voor A, B en C terug
te zien zijn
o Cardinale proportionaliteit > principe van ordinale proportionaliteit + hoeveel straf:
Numerieke verankering van schaaluiteinden
Exact vaststellen van punten op de schaal
Hoeveel straf verdient misdrijf X en hoeveel meer dan misdrijf Y
Vergelding zegt niks over hoe hard je moet straffen, zegt iets over ordinale proportionaliteit
, Vergelding/retributivisme vaak geassocieerd met hard straffen > klopt niet
o Vergelding > proportionele leedtoevoeging
o Gaat om het proportioneel uitdrukken van afkeuring en gaat daarmee bepaalde
vormen van afschrikking tegen
Utilitarisme:
Nastreven nut voor samenleving
Straf gerechtvaardigd met doelen in de toekomst > vergroten van gemeenschappelijk welzijn
1. Preventie is algemene rechtvaardiging voor straf > toekomstig nut moet groter zijn dan de
straf van de kosten
2. Hoeveel straf > niet meer dan nodig is om het doel te bereiken
Proportionaliteit > utilitaristisch > straf proportioneel aan wat nodig is om het nut te
bereiken
Ernstige misdrijven geen nut te bereiken > straffen we niet > geen deontologische
rechtvaardiging
Morele adder > extreem zware straffen of zelfs straffen van onschuldige rechtvaardigen als
er maar voldoende nut mee wordt bereikt?
o In beginsel geen begrenzing in de mate en wie gestraft wordt
Praktische adder > als beoogde nut niet wordt behaald??
o Moet weten dat het doel in voldoende mate bereikt wordt
Oplossingen > greep naar negatief retributivisme > alleen de schuldige mogen gestraft
worden en niet zwaarder aan wat nog evenredig is aan de ernst van het feit en de
verwijtbaarheid van de dader
Strafdoelen om nut te bereiken:
o Generale preventie/algemene > algemene afschrikking, normbevestiging
o Speciale preventie/individuele > individuele afschrikking, onschadelijkmaking
(incapacitatie), rehabilitatie/resocialisatie (werken aan vaardigheden van individu,
voorkomen dat individu in de toekomst in de fout gaat)
Rehabilitatie > kunt uitkomen op een interventie die uiteindelijk zwaarder is
dan een proportioneel vergeldende straf
Interne conflicten:
o Duidelijke aanknopingspunten voor rehabilitatie via taakstraf -> individuele
preventie, maar
o Een zware exemplarische straf worden veel potentiele plegers afgeschrikt ->
generale preventie
Utilitaristen > zouden hiervoor gaan
Grondleggers utilitarisme > Benthem > meeste nut bereiken door algemene afschrikking
o Gevaar van onschuldige straffen en extreem zwaar straffen
o Beccaria > sociaal contract > nooit meer straffen dan wat in verhouding staat tot
minimaal hoeveelheid vrijheid die mensen hebben opgegeven aan de overheid om
ieders belang te waarborgen limiterende negatieve werking op utilitaristische
straffen
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper noanolte. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,49. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 53068 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen