Reflectieverslag basisvaardigheden professionele gespreksvoering: Klinische psychologie
Basisvaardigheden professionele
gespreksvoering: Klinische psychologie
Sophia van den Berg
6107575
Practicumgroep 12
Universiteit
Thomas Heger Utrecht Faculteit Sociale Wetenschappen Psychologie
10 april 2017
Aantal woorden: 4620
,Inhoud
Inleiding..................................................................................................................................................2
Middenstuk............................................................................................................................................4
Eerste betekenisvolle situatie.............................................................................................................4
Ronde 1, stap 1: Ervaring................................................................................................................4
Ronde 1, stap 5 (ronde 2, stap 1): Uitproberen...............................................................................6
Tweede betekenisvolle situatie...........................................................................................................8
Ronde 1, stap 1: Ervaring................................................................................................................8
Ronde 1, stap 5 (ronde 2, stap 1: Ervaring): Uitproberen..............................................................10
Conclusie..............................................................................................................................................12
Bijlagen.................................................................................................................................................15
Bijlage 1: logboekverslagen..............................................................................................................15
1.1 Practicum 1.............................................................................................................................15
1.2 Practicum 2.............................................................................................................................15
1.3 Practicum 3.............................................................................................................................16
1.4 Practicum 4.............................................................................................................................17
1.5 Practicum 5.............................................................................................................................18
Bijlage 2: Ontvangen peerfeedback..................................................................................................19
Bijlage 3: Gegeven peerfeedback......................................................................................................20
Referenties............................................................................................................................................21
Inleiding
Interactie is in ons leven erg belangrijk. We genieten van interactie, we verlangen ernaar en
we gedragen ons anders als we met anderen zijn. Kortom, we hebben relaties nodig. Dit wordt
ook wel ‘sociatie’ genoemd. Ook al kunnen relaties en sociale interactie problematisch zijn,
2
, we verkrijgen er toch grote beloningen mee. Als we onsuccesvol zijn in relaties of in
interactie, kan dit zorgen voor interpersoonlijke problemen, zoals depressie en eenzaamheid
(Hargie & Dickson, 2004). Interpersoonlijke communicatie omvat de processen waarin een
individu een patroon van doelmatig, samenhangend en gepast sociaal gedrag laat zien (Lang
& van der Molen, 2015). Binnen de hulpverlening heeft interpersoonlijke communicatie een
belangrijke rol. Naast het feit dat psychologen dit nodig hebben voor de gesprekken met
cliënten, moeten psychologen dit ook aan cliënten kunnen leren.
Hiervoor moeten psychologen over interpersoonlijke vaardigheden beheersen.
Interpersoonlijke vaardigheden omvatten ten eerste luistervaardigheden: aandacht gevend
gedrag, verbaal volgen, stiltes, vragen stellen, parafraseren, gevoelsreflecties, samenvatten en
concretiseren. Ten tweede de regulerende vaardigheden: openen van het gesprek, een
begincontract sluiten, het terugkoppelen naar (begin)doelen, hardop denken, situatie
verduidelijken en het afsluiten van het gesprek. Ten derde de nuancerende vaardigheden:
nuancerende empathie, confrontatie, positief heretiketteren, eigen voorbeelden en directheid.
Deze vaardigheden allemaal samen wordt professioneel gedrag genoemd en deze zijn
belangrijk voor de kwaliteit van een psychologisch gesprek. Buiten dit gedrag is ook de
professionele omgeving en de basishouding van de psycholoog van belang (Lang & van der
Molen, 2015).
In het vak basisvaardigheden professionele gespreksvoering wordt een start gemaakt
met het ontwikkelen van gespreksvaardigheden. Daarnaast staat het leren reflecteren centraal
in dit vak. Een reflectieverslag is een goede methode om inzicht te krijgen in de
gereflecteerde betekenisvolle situaties. Het onderwerp van dit verslag is dan ook de reflectie
op twee betekenisvolle situaties. Zelfreflectie zorgt voor inzicht in de beste methoden in
bepaalde situaties. Daarnaast helpt zelfreflectie bij het ontwikkelen van een open houding.
Bovendien, hoe beter men kan reflecteren, hoe beter men in staat is om zelfstandig zijn beroep
uit te oefenen (Groen, 2015).
Het doel van dit verslag is inzicht geven in het proces van het eigen maken van de
interpersoonlijke vaardigheden bij gesprekken in een professionele setting. Met dit verslag wil
ik inzicht krijgen in hoe mijn vaardigheden zijn ontwikkeld en welke belangrijke
ontwikkelpunten hierin naar voren kwamen. Bewustwording van mijn sterkere en zwakkere
kanten en mijn ontwikkelpunten zal helpen bij het worden van een goede psycholoog.
Dit verslag is opgebouwd met een inleiding, waarna het middenstuk volgt met een reflectie op
twee betekenisvolle situaties voor mij. De twee betekenisvolle situaties hebben
plaatsgevonden in het tweede practicum en in het vierde practicum. In het tweede practicum
3