Dit Word-document bevat de historische contexten Steden en burgers en het eerste gedeelte van de Verlichting voor eindexamen 2024 vwo en de eerste twee schoolexamens van 6v.
Ik raad aan dit document uit te printen want dan kun je zelf markeren/aantekeningen maken.
Opkomst van de stedelijke burgerij in de Nederlandse gewesten
- Situatie vóór de 11e eeuw: hofstelsel (horigheid) en leenstelsel (feodalisme)
Daarna veranderingen in landbouw door:
Beter klimaat
Ontginningen (woeste grond voor landbouw gebruiken)
Droogleggingen
Landbouwwerktuigen
Drieslagstelsel
Dit leidt tot:
Meer voedsel -> overschotten -> groei bevolking -> niet iedereen hoeft op het platteland te werken,
mensen worden ambachtslieden en gaan naar de stad -> groei handel (ook internationaal) -> groei
nijverheid -> groei steden -> groei handel
Iedere stad sloeg zijn eigen munten – geldwisselaar
Wisselbrief werd uitgevonden en werd door handelscontacten in Europa verspreid
VERSTEDELIJKING (als eerst in Vlaanderen)
1 Gunstigere geografische omstandigheden
Rivieren mondden uit in de Noordzee en dus waren Engeland en het Oostzeegebied bereikbaar
2 Meer bescherming van landsheren, hoge edelen en geestelijken en stadsbesturen
Omdat zij inzagen dat de handel de welvaart bevorderde, dus beschermden ze zeeroutes en lieten
wegen en bruggen bouwen
3 Meer samenwerking tussen steden
Steden gingen samenwerken in onderlinge handelsverbonden zoals de Hanze
, STADSRECHTEN EN ZELFBESTUUR
Eerst: steden hadden verplichtingen aan hun landsheer
Door toenemende welvaart: steden kochten en bevochten zelfbestuur voor hun eigen economische
belangen
Zij kregen stadsrechten van de koning of graaf in ruil voor erkenning, belasting en militaire steun
De rechten:
Geen verplichtingen tegenover grootgrondbezitter
Zelf bestuur en rechtspraak regelen
Zelf mogen bepalen is wie poorter (stadsburger) is
Steden staan onder leiding van schepenen = vooraanstaande burgers die bestuur en rechtspraak in
handen hebben
Binnen een verzorgingsgebied zijn de burgers economisch (platteland levert aan stad en stad levert
aan platteland) en politiek verbonden (grootgrondgebied van landheer)
Door jaarmarkten kwam er een netwerk tussen steden
Mensen verhuizen van platteland naar steden
Steden hadden meer bewoners nodig (geboorte<sterfte)
Scholing in stad
Werkgelegenheid in stad
Bescherming in stad
Opkomst van Vlaanderen en Brabant in de Late Middeleeuwen
Atrecht (Artesië) = bisschopstad = het startpunt van de stedelijke dynamiek
- Hoge landbouwproductiviteit
- Schapenhouderij (laken van wol)
Laken werd verkocht op jaarmarkten in Frankrijk en Italië
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper lisaschaefer. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,49. Je zit daarna nergens aan vast.
