De student kent de epidemiologie, etiologie, symptomatologie, diagnostiek,
behandelmogelijkheden en prognose van artrose en osteoporose
Veroudering:
- Normaal
- Niet even snel bij iedereen
- Invloed van endogene en exogene factoren
Algemene orgaanverandering
- Atrofie; slinken van weefsels. Wanneer het degenereert dan verminderd de kwaliteit
o Dunner worden van weefsels
o Huid
o Spieren
o Bot: brozer
o Hersenen: krimpen
o Lever: functie gaat achteruit
o Nieren: functie gaat achteruit
o Hart
o Vet en bindweefsel atrofieert meestal niet
- Lipofunchsine
o Bruine pigmentkorrels
o Ontstaan uit reactieproduct zuurstof radicalen en lipoproteïne
o Neerslag hart, lever en hersenen
o Valt niet te zien met het blote oog
- Tussenstofverandering: met name in het bindweefsel
o Toename dwarsverbindingen tussen collagene vezels (taaier vlees van oude koe)
o Vochtgehalte neemt af (degeneratie discus inervertebralis) Tussenwervel schrijven
worden dunner. Uiteindelijk kunnen pijnklachten ontstaan, in de hals.
Orgaan specifieke veranderingen
- Longen (nb: exogene factor roken)
o Afname vitale capaciteit; komt door de elasticiteit van de longweefsels afneemt.
Residu neemt toe.
o Afname FEV1: doordat de elasticiteit afneemt kan je niet gemakkelijk meer
uitademen. Min 80% is normaal
o Afname diffusiecapaciteit
- Hart:
o Afname aantal spiervezels
o Stapeling lipofuchsine en amyloid; Bruine pigment stapelt op verminder nog meer de
verwerking. Amyloid: stapeling in het hoofd, kan ook in meerdere organen.
o Arteriosclerose
- Nieren
o Afname nierfunctie tussen 20-80jaar tot 50%
o Nieratrofie met afname van nefronen deels door arteriosclerose: nier filtratie
afgenomen, waardoor insufficiëntie bij lichte dehydratie, hartinsufficiëntie
o Geneesmiddelintoxicatie
- Hersenen:
o Atrofie
o Verminderde gyrering golvende oppervlak wordt minder
,Verandering van de huid:
- Atrofie van follikels en talgklieren: haarverlies, grijs worden;
- Atrofie en vochtverlies van epidermis; dunne droge huis, moeite met huishouding van
temperatuur regeling
- Atrofie van dermis met elasticiteitsverlies; uitzakken van de huid, diepe groeve, fragiele huid,
kans op decubitus en ulcera
- Zonverwering met collageendegeneratie rimpels, pigmentvlekken, tumortjes als actinische
keratose (soort witte plekjes, bijvoorbeeld op de handrug of hoofd)
Bewegingsapparaat
- Spieratrofie; dunne ledematen, krachtsverlies, vermoeidheid, tragere, minder precieze
houterige bewegingen (makkelijk ten val)
- Minder soepel en minder stevig bindweefsel: contracturen, stand verandering tenen
(likdoorns, hallux valgus) hernia, uterus-prolaps (verzakte baarmoeder)
- Varices; spataderen
- Drogere disci: discusversmalling met versterkte kyfose
- Kwetsbaarder kraakbeen: osteoatrose
- Osteoporose; fracturen, vooral lumbaal, heupen, onderarmen, lengteverlies
Zintuigen:
- vetafzetting in cornearand: arcus senilis (wit achtige rand in de iris)
- lens stug, troebel en verkleurd: presbyopie (ouderdoms slechtziendheid), cataract, grijze
staar
- nauwe voorste oogkamer: glaucoom, groen staar
- retinadegeneratie: nachtblindheid, afgenomen gezichtsscherpte
- degeneratie en celverlies van orgaan van Corti, neuronen en stria vascularis: presbyacusis,
duizeligheid
- afname van receptoren in smaakpapillen en smaak- en reukverlies → anorexie, malnutritie,
- vezelverlies in reukzenuwen: kans op voedselvergiftiging door smaakverlies, mensen eten
bijvoorbeeld dingen die over de datum zijn
Maagdarmstelsel:
- Caries en paradontose: tandstompjes, tandenloosheid, kaakatrofie
- Gestoorde motoriek: dysfagie (door speeksel inslikken een longontsteking), verslikken,
constipatie, diverticulose
Urogenitaal
- Nodulaire prostaalhyperplasie en prostaatkanker (latent bij vrijwel elke man boven 90):
urineretentie, urineweginfectie
- Gestoorde blaasmotoriek; incontinentie
- Slijmvliesatrofie; seniele vaginitis (ontsteking vagina)
Imuum apparaat:
- Atrofie van thymus en lymfklieren: verhoogde infectiekans
- Dysbalans T-/b Cellen: paraptroteinemie, auto-immuumfenomenen
Slapen en waken
- Degeneratie nucleus suprachiamaticus: reguleert slaap en waak ritme
- Fragementatie dag/nacht ritme
- ’s nachts vaker wakker/ overdag dutten
- Slaapapneu; Slaapapneu; (je stopt even met ademen en dan wordt je wakker) komt vaker voor
bij mannen, overgewicht, alcohol en slaapmiddelen gebruik; deze mensen hebben een
, verhoogde kans op het ontwikkelen van een CVA
- Reflux; terug stoot van zure maag inhoud; als je bijv. laat eet.
- NB: slaapmiddelen! Parkinson en axiale stijfheid (niet kunnen draaien in je slaap
Multipathologie en geriatrie
Wat maakt een geriatrische patient anders?
1. Verminderde homeostase; alle organen worden minder. Homeostase zorgt ervoor dat
alles in evenwicht blijft en dat lukt dus minder.
2. Snelle achteruitgang; de cascade breakdown; iemand lijkt redelijk in orde, er gebeurt iets
3. Vele complicaties
4. Vertraagde reconvalescentie
5. Andere prestatie van ziekten
6. Multipathologie
7. Somato-psycho-sociale verwevenheid
8. Leeftijdspecifieke ziekten
9. Gewijzigde farmaconkinetiek en dynamiek
Artrose:
Atrose:
- breukje in collageen kraakbeen
- hydrops in het kraakbeen
- verwerking en verdunning kraakbeen
- prikkeling periost, botvorming
- osteofyt punt vormige bot groei vormt zich door prikkeling, kunnen zorgen voor druk op
zenuwwortel!) vorming
- gewricht spleet vernauwing
oorzaken
- ouderdom; primair iedereen bij leeftijd van 80 heeft ongeveer artrose), onbekende oorzaak)
- gewrichtsletsel; krijgt een botbreuk in het gewricht krijg je een bloedingen dan zie je dat
artrose makkelijker optreed.
- overbelasting
o overgewicht
o werkzaamheden
o sport
o contigentiale heupdysplasie (misvorming heup, sneller kans op artrose)
rontgenbeeld arhrosis deformans, arthrose
- vernauwing gewrichtspleet
o vaak asymmetrisch
- subchondrale scleroseosteofyten; druk op bot wordt groter
- cysten: holte in lichaam gevuld met vocht etc.
- osteofyten de bothaakjes, scherper bot, geven klachten
eerst in gewrichtsdragend deel gewricht
Klachten en verschijnselen
- startstijfheid en startpijn
- bewegingsbeperking
