Samenvatting van alle kenmerkende aspecten van geschiedenis met een korte uitleg per kenmerkend aspect. De perfecte rode draad voor je geschiedenis toets!
Hoofdstuk 1. Tijd van jagers en boeren (tot 3000 v.Chr.) Prehistorie
(De eerste mensen)
5 miljoen jaar geleden in Afrika kwamen mensapen vanuit bossen naar open vlaktes —>
rechtop gaan lopen om de omgeving goed te zien en het ging sneller op 2 benen ( jacht &
zelfverdediging) & werktuigen van steen
evolutie = zeer langzame ontwikkeling van soorten, waarbij aanpassing aan omgeving een
belangrijke rol speelt
• Vroege mensen: homo habilis (handige mens) & homo erectus (rechtopstaande mens)
• Moderne mens: homo sapiens (250.000 jaar geleden)
• Europa —> Neanderthaler (uitgestorven 33.000 jaar geleden), kleiner en zwaarder gebouwd dan
homo sapiens (43.000 geleden naar Europa)
Verschillen met andere diersoorten:
1. Ontwikkelde gesproken taal (complexer dan geluiden) (kennis gedeeld, bewaard, doorgeven,
gebruikt, uitgebreid worden = collectief leren, kunnen dieren niet))
2. Symbolische wijze kunnen denken. Doden begroeven ze met grafgiften —> geven idee wat ze
mooi vonden en hoe ze dachten over de dood.
1. De levenswijze van jagers en verzamelaars
Prehistorie: tijd voor de jaartelling van de mens, nog geen schrift.
Jagers en verzamelaars
Ze leefden in de Oude Steentijd (= Paleolithicum)
Middel van bestaan:
• bouwen hutten/tenten als tijdelijke onderkomens
• Jachtwerktuigen & gereedschappen gemaakt van dierenbotten/vuursteen (fuiken, speren, p&b)
• Op jacht en verzamelen van planten, zaden, bessen & noten
• Carrying capacity = Als de draagkracht van een gebied onvoldoende was (te veel mensen te
weinig voedselbronnen) trok groep weg naar ander gebied.
• Klimaat grote invloed op de levenswijze
• Strikte rolverdeling tussen man en vrouw (mannen jagen & vrouwen verzamelen)
,• Magische jacht- en vruchtbaarheidsrituelen en grafgiften.
2. Het ontstaan van de landbouw en landbouwsamenlevingen
11.000 v. Chr. Begin Neolithische (nieuwe steentijd) revolutie in de vruchtbare halve maan, hier
was veel voedsel.
Mensen hoefden dus niet meer rond te trekken
Landbouwsamenleving/ agrarische samenleving:
• Landbouw: akkerbouw & veeteelt
• Dorpen werden bestuurd door dorpsoudsten en priesters
• Sedentaire revolutie: vaste woonplaats
• Gebruikersvoorwerpen: ploegen, maalstenen, aardewerk
• Toename v sociale verschillen
• Strikte rolverdeling tussen man en vrouw
• Magische rituelen ( dood, geboorte, binnen halen goede oogst)
• Veel uitvindingen (kalenders & eerste schrift)
3. Het ontstaan van de eerste stedelijke gemeenschappen.
• Akkerbouw, veeteelt & nieuwe uitvindingen
• klimaat heel goed & grote rivieren (Eufraat, Tigris en Nijl)
= verhoging voedselproductie
1x per jaar overstroomde de rivieren —> als het water weg was getrokken bleef er slip achter,
zorgde voor vruchtbare grond. Door middel van kanaaltjes het water steeds verder het land in,
zodat het verder vd rivier af ook vruchtbaar was.
Niet iedereen hoefde zich meer met landbouw bezig te houden —> ambachtslieden
Gereedschappen en ontstaan handel (voedsel of werktuigen verkoop)
Ontstaan steden Mesopotamië (=gebied tussen de 2 rivieren) en Egypte
,Stedelijke beschaving Mesopotamië
• Landouw: akkerbouw & veeteelt
• Ambachten
• Handel
• Steden werden bestuurd door koning en priesters
• Steden groeiden uit tot rijken ( stadsstaten = omringend platteland en kleine nederzettingen
overheersen) eigen bestuur, regels, rechtspraak, leger
• Grote groepen ( 10.000)
• Sociale verschillen: hiërarchische opbouw van de samenleving in sociale klassen
Koning
Priesters
Ambachtslieden
Boeren
Slaven
• Polytheïstische godsdienst: godsdienst met meerdere goden
• Magische rituelen in tempels (centrum)
• Veel uitvindingen
• (spijkerschrift)
Stedelijke beschaving in Egypte, veel hetzelfde alleen paar dingen anders:
• Steden werden bestuurd door koning en priesters —>
Steden werden steeds meer samengevoegd (beneden en boven)
Boven- en benden- Egypte vormden een natiestaat met farao als leider, 1 rijk
=
Land waarin een groep mensen leeft dat zichzelf bestuurd een volk of een natie dus
• Polytheïstische godsdienst
1 periode monotheïsme: 1 god nog maar mag vereren (god van de zonneschijn)
, • Hiërogliefenschrift
• Ontwikkeling schrift eindigt de prehistorie begin historie
Hoofdstuk 2. Tijd van Grieken en Romeinen (3000 v.Chr. - 500 n.Chr)
Oudheid
4. De ontwikkeling van het wetenschappelijk denken en het denken over burgerschap en politiek
in de Griekse stadstaat.
Wetenschappelijk denken: in de Griekse Oudheid verandert de manier van denken van Mythos
(antwoorden bij goden) naar logos (antwoorden in de natuur). Dit vind plaatst op het gebied van
wiskunde, natuurkunde & geneeskunde
Vanaf 850 v. Chr.: opkomst Griekste stadstaten
Stadstaat (polis):
• ‘stad’ met omringend platteland
• klein in oppervlakte inwonersaantal
• Autarkisch —> zelfvoorzienend
• Autonoom —> eigen bestuur en regels
Staatsvormen
Monarchie: staatsvorm waarbij de macht legitiem bij 1 persoon ligt
Tyrannie: staatsvorm waarbij de macht niet legitiem bij 1 persoon ligt
Aristocratie: regering van de adel (aristocraten)
Oligarchie: regering van een kleine groep mensen die niet perse van adel
Democratie: regering door de bevolking met burgerrecht
Burgerschap: het feit dat je burger bent met alle politieke en maatschappelijk rechten die daarbij
horen
In Athene alleen mannen die in Athene waren geboren burgerrecht
Filosofen: proberen de wereld te verklaren op een rationele manier, zelf onderzoeken
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper roosduisenberg. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,00. Je zit daarna nergens aan vast.