Samenvatting voedingsleer
Thema Nutriënten
Crohn en Colitus Ulcerosa Vitamine B11 en B12
Levercirrose, pancreatitis en pancreas carcinoom Terugblik: vitamine B1, magnesium, vetten,
vet-oplosbare vitamines, eiwitten (alcohol*)
Heelkunde van het spijsverteringskanaal Vitamine K
QUIZ
Bij IBD is regelmatig sprake van vitamine D-deficiëntie, met als gevolg een frequent voorkomen van
osteoporose. IBD = ontstekingsreactie in de darm
vraag: welk van de volgende oorzaken daarvan is bij IBD de minst waarschijnlijke?
verstoord vitamine D metabolisme ten gevolge van de ontstekingen
Wel oorzaak: corticosteroïd gebruik, verminderde inname van vitamine D uit voeding, malabsorptie van
vetten en daardoor vetoplosbare vitamines zoals vitamine D
Vraag 2: bij welke aandoening zal de absorptie van foliumzuur het laagste zijn ten opzicht van de
gezonde situatie?
uitleg: absorptie van foliumzuur vindt plaats in duodenum en bovenste deel van jejunum. Dit kan bij
Crohn zijn aangedaan. Bij colitis ulcerosa alleen colon dus geen absorptieprobleem voor B11. B11 is
wateroplosbaar dus geen absorptieprobleem indien beperkte galaanmaak levercirrose.
-->ziekte van Crohn
Vraag 3: : bij diarree bij IBD kan suppletie van bepaalde micronutriënten zijn aangewezen/
vraag: suppletie van welk van deze micronutriënten kan in bepaalde vormen juist extra diarree
veroorzaken?
magnesium, zorgt ervoor dat de obstipatie verdunt.
Bij een zink tekort krijg je diarree, dus overmaat hiervan via suppletie kan niet voor diarree zorgen.
Vraag 4: ten aanzien van micronutriëntdeficiënties bij de ziekte van Crohn worden vooral ijzer,
foliumzuur- en vitamine B12-tekort of een combinatie hiervan frequent gerapporteerd (zowel bij
exarbaties als in remissie).
Voor welke van deze nutriënten volstaat orale suppletie wanneer het om en de exarbatiefase gaat?
Foliumzuur
-Een vitamine B12 treedt pas later op daar hebben we een grote voorraad van. -
Vraag 5: welk van de volgende medicijnen (voorgeschreven bij IBD) heeft een interactie met foliumzuur?
methotrexaat (immunosuppressivum)
Vraag 6: wat is waar ten aanzien van het vetmetabolisme bij levercirrose?
De lipolyse verhoogd in de vetcellen. Je gaat lichaamsvet verbranden omdat je meer energie nodig hebt.
Vraag 7: bij levercirrose kunnen er stoornissen in de bloedstolling optreden. De bloedstolling is op
verschillende manieren afhankelijk van een goede leverfunctie. Op welke manier is de bloedstolling
NIET afhankelijk van een goede leverfunctie?
de lever zet inactief vitamine K1 om in actief vitamine K1
wel: stollingsfactoren worden door de lever gesynthetiseerd
wel: er is voldoende galvorming voor de absorptie van vitamine K
Vraag 8: wat gebeurt er met de glyconeogenese bij levercirrose?
deze wordt verhoogd
Vraag 9: Bij welke aandoening komt malabsorptie van vet en in vet oplosbare vitamines voor?
levercirrose, ziekte van Crohn, colitus ulcerosa
,Vraag 10: soja bevat van nature géén actief vitamine B12?
TRUE
Vraag 11: wat is niet juist?
- de biobeschikbaarheid van folaat is hoger dan foliumzuur uit verrijkte voedingsmiddelen
- de biobeschikbaarheid van foliumzuur uit voedingssupplementen is het hoogst
- de biobeschikbaarheid van folaat is maar 50% in vergelijking met foliumzuur uit voedingssupplementen
Vraag 12: welke bewering is juist?
1. Een deficiëntie van vitamine B6 kan leiden tot een verhoogd homocysteïne gehalte in het bloed
2. Een deficiëntie van vitamine B11 kan leiden tot een verhoogd homocysteïne gehalte in het bloed
3. Een deficiëntie van vitamine B12 kan leiden tot een verhoogd homocysteïne gehalte in het bloed
Vraag 13: wat zijn kenmerken van een megaloblastaire anemie veroorzaakt door een
foliumzuurdeficiëntie
- Minder erytrocyten en zijn groter dan normaal
, Foliumzuur / Vitamine B11 Folaat, pteroylglutamtic acid, PGA, vitamine B11
Wat is de functie, waar is het voor?
Wat is de chemische structuur? Foliumzuur is de naam van een groep van stoffen met een chemische structuur die gerelateerd is
aan pteroylmonoglutaminezuur (PMG).
PMG is een stabiele, chemisch gesynthetiseerde verbinding, die wordt gebruikt in
vitaminepreparaten en bij toevoeging aan voedingsmiddelen.
• Foliumzuur dat van nature voorkomt in voedingsmiddelen, in het Engels vaak aangeduid als
dietary folate
• PMG, de gesynthetiseerde variant van foliumzuur die aan voedingsmiddelen en supplementen
kan worden toegevoegd, in het Engels vaak aangeduid als folic acid,
• Foliumzuur in de voeding, verzamelnaam voor foliumzuur dat van nature voorkomt in
voedingsmiddelen en PMG.
Functies:
- B-vitamines worden omgezet in co-enzymen bij metabole reacties
Foliumzuur fungeert als co-enzym bij de overdracht van C1-fragmenten, wat essentieel is voor de
synthese van DNA en RNA, het metabolisme van aminozuren en methyleringsreacties. Door deze
essentiële rol is met name in situaties waarbij een snelle celdeling optreedt relatief veel
foliumzuur nodig. Dit is bijvoorbeeld het geval bij de ontwikkeling van een foetus en gedurende
de groei, maar ook in sneldelende weefsels als de bloedvormende organen en het
epitheelweefsel van het darmslijmvlies.
- THF= co-enzym bij reacties waar groepen 1 C-atoom worden overgedragen en heeft o.a. rol bij :
omzetting vitamine B12 naar co-enzym vorm, in de RNA en DNA-synthese (sneldelende weefsels
-> darmcellen), omzetting van AZ, bij de afbraak van homocysteïne, vorming NAD+
-speelt een belangrijke rol bij de vroege ontwikkeling van het ongeboren kind.
- foliumzuur draagt bij aan de vorming van het zenuwstelsel, dat vanaf de eerste dag na de
bevruchting wordt aangelegd.
- foliumzuur verkleint de kans op geboorteafwijkingen als het neurale-buisdefect of open
ruggetje, een hazenlip en open gehemelte.
Foliumzuur is ook bekend als : vitamine B11, folaat of citrovorumfactor. De naam voor de
natuurlijke vormen van folium zuur in eten en drinken is tetrahydrofolaten. De vorm waarin
foliumzuur aanwezig is in supplementen is pteroylmonoglutaminezuur (PMG).
Pp:
foliumzuur(folaat)intetrahydrofolaat(THF),co-enzymbij reacties waar groepen met 1 C-atoom
(bijv. methylgroep = CH3) worden overgedragen en heeft o.a. een rol
in de RNA- en DNA-synthese (sneldelende
weefsels!)
bij de omzetting van sommige AZ
bij de afbraak van homocysteïne
spina bifida aperta en spina bifida occulta
(openruggetje) zwangeren daarom extra foliumzuur.
Wat is het metabolisme van de Absorptie: Duodenum Jejunum
voedingsstof? Actief transport d.m.v. folatebinding protein (FBP)
Darm neemt voorkeur mono-glutamaat (neemt gemakklijker op)
Mono glutamaat + incl. methylgroep (incatieve vorm) wordt naar lever en andere lichaamscellen
gebracht
Vitamine B11 wordt geabsorbeerd in het duodenum of het jejunum door middel van actief
transport.
Vitamine B11 bestaat uit een ringstructuur en meerdere glutamaten, het is dus een
polyglutamaat (in voeding). Enzymen op de oppervlakte van de darmcellen hydrolyseert de
