Zenuwstelsel 1 Inleiding
- De anatomische en functionele terminologie van het zenuwstelsel onderscheiden (6.2 Blz.
105-107)
- De globale functionele anatomie van het CZS uitleggen (6.4 blz. 114-122)
- De verschillende modellen van het zenuwstelsel uitleggen (6.3 blz. 108-114)
- De bouw en functie van de diverse cellen van het ZS beschrijven (neuronen en gliacellen)
- Definiëren wat een rustpotentiaal, sensorpotentiaal en actiepotentiaal is en welke ionen
hierbij een rol spelen
- De verschillende transmissies (prikkeloverdracht) vh ZS uitleggen
Inleiding
Anatomische termen:
Anatomisch gezien bestaat het ZS uit 2 delen: het centrale zenuwstelsel (CZS) en het perifere
zenuwstelsel (PZS).
- Centraal zenuwstelsel; het gedeelte dat wordt omhuld door delen van het skelet hersenen
(binnen schedelholte) en het ruggenmerg (in het wervelkanaal)
- Perifeer zenuwstelsel; bestaat uit de hersenzenuwen, de spinale zenuwen en hun
vertakkingen (12 paar hersenzenuwen, 31 paar spinale zenuwen; zitten in RM).
De perifere zenuwen worden verdeeld in somatische en splanchnische zenuwen, naar het
type structuren dat zij innerveren:
o Somatisch; verwijst naar de innervatie van het houdings- en bewegingsapparaat en
naar de zintuigen aan het lichaamsop. (neus, huid, oren en ogen)
(synoniem: pariëtaal -> lichaamswand incl. bewegingsapparaat)
o Splanchnisch; verwijst naar de innervatie van de orgaanstelsels
(synoniem; visceraal -> ingewanden)
Zowel in het CZS als PZS liggen cellichamen van neuronen in groepen.
CZS hier heet zo’n groep een kerngebied of nucleus
PZS hier heet zo’n groep een ganglion (= knoop)
Bundels zenuwvezels (axonen) hebben ook verschillende benamingen;
CZS tractus (tr. = baan) of fasciculus
PZS nervus (n. = zenuw)
Uit het ruggenmerg treden spinale zenuwen, telkens 1 paar tussen 2 wervelbogen.
Lichaamssegment = het totaal vd lichaamsstructuren dat door één paar spinale zenuwen wordt
geïnnerveerd. (met kleurtjes op het lichaam aangegeven)
Ruggenmergsegment: gedeelte v.h. RM waarmee animale vezels rechtstreeks in een spinale zenuw
verbonden zijn.
, Functionele termen
Functioneel gezien bestaat er een onderscheid met betrekking tot functies en neuronenstructuren,
nml het animaal zenuwstelsel en het vegetatief zenuwstelsel.
- Animaal zenuwstelsel (AZS); alle functies en structuren die betrokken zijn bij het verwerken
van informatie (integratie) en bij de sensoriek en motoriek van het houdings- en
bewegingsapparaat (somatisch = willekeurig reflexen).
- Vegetatief zenuwstelsel (VZS); functies en structuren die gericht zijn op de homeostase, de
groei en de voortplanting. Dient ook voor paraatheid
Het vegetatieve deel van het ZS, m.n. het motorische deel, wordt autonoom genoemd, want
dit systeem functioneert onafhankelijk van de wil. (niet bij reflexen)
Motorische deel van het vegetatieve zenuwstelsel
- Orthosympathische systeem; stelt het lichaam in op lichamelijke arbeid
- Parasympathische systeem; zorgt voor opbouw en herstel.
Zowel het AZS als het VZS bezitten een sensorisch en een motorisch gedeelte.
Sensorisch grens tussen animaal en vegetatief lastig.
Motorisch bestaat uit 2 systemen die als antagonisten werken (zie boven)
Figuur 1 Functionele terminologie sensorisch en motorisch
Sensorisch systeem
- Functies: geleiden en verwerken van prikkels die door sensoren (zintuigen) zijn opgevangen
- Perifere structuren; sensoren en perifere sensorische zenuwvezels
- Centrale structuren; sensorische banen en sensorische projectievelden (dit zijn de gebieden
in de hersenen waar de sensorische banen eindigen)
- De prikkel wordt van perifeer naar centraal geleid.
Motorisch systeem
- Perifere structuren; de perifere motorische zenuwvezels en de effectorganen
(= dwarsgestreepte skeletspieren in het animaal-motorische systeem en gladde spieren in het
vegetatief-motorische systeem)
- Centrale structuren; de motorische velden en de motorische banen
- De prikkel wordt van centraal naar perifeer geleid
Sensoriek is wat anders dan sensibiliteit. Sensibiliteit = sensoriek van de huid en het
bewegingsapparaat, dringt door tot bewustzijn. Is de tastzin, 5 e zintuig naast gezicht,
gehoor, reuk en smaak
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper anoukkruse. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,99. Je zit daarna nergens aan vast.