Een complete samenvatting van alle verplichte stof per week: informatie tekstboek, hoorcolleges, werkcolleges en verplichte jurisprudentie: allemaal in één document per onderwerp.
,Week 1 – Introductie, bevoegdheden en besluitvorming
Hoorcollege 1a – Instellingen en institutioneel evenwicht
Titel III van het VEU noemt de Europese instellingen in art. 13 e.v. VEU. De instellingen van de
EU zijn:
- Het Europees Parlement
- De Europese Raad
- De Raad
- De Europese Commissie
- Het Hof van Justitie van de Europese Unie
- De Europese Centrale Bank
- De Rekenkamer
Behalve in Titel III van het VEU zijn de taken en bevoegdheden van de instellingen nader
uitgewerkt in art. 223 e.v. VWEU.
Het Europees Parlement
Het Europees Parlement bestaat uit direct gekozen volksvertegenwoordigers (art. 14 lid 2 en
3 VEU). Deze verkiezingen vinden plaats door middel van rechtstreekse, vrije en geheime
algemene verkiezingen (art. 14 lid 3 VEU). Op grond van art. 20 lid 2 onder b VWEU hebben
Europees burgers actief en passief kiesrecht bij de verkiezingen van het Europees Parlement.
Besluitvorming door het Europees Parlement:
- In reguliere besluitvorming: op grond van art. 231 VWEU met een meerderheid van
de uitgebrachte stemmen. Maar:
o Voor zover in het Verdrag niet anders is bepaald: in art. 294 lid 7 VWEU is
onder b en c een uitzondering opgenomen. In de gewone
wetgevingsprocedure dient het Europees Parlement een voorstel in tweede
lezing met een meerderheid van zijn leden te verwerpen, of dient het met een
meerderheid van zijn leden een amendement voor te stellen.
- In geval van een motie van afkeuring jegens de Europese Commissie: op grond van
art. 234 VWEU met een meerderheid van twee derde van de uitgebrachte stemmen.
De voornaamste taken van het Europees Parlement zijn als volgt:
- Het Europees Parlement is een quasi-wetgevingsorgaan en budgethouder. Het kan
enkel met medewerking van de Europese Raad wetgeven en begroten, zie art. 14 lid 1
VEU.
o Vaststellen secundair Unierecht (art. 294 VWEU: gewone
wetgevingsprocedure).
o Vaststellen van de begroting (art. 314 VWEU) en het verlenen van kwijting aan
de Commissie over het afgelopen begrotingsjaar (art. 318 en 319 VWEU).
o Sluiten van bepaalde internationale akkoorden (art. 218 lid 6 onder a VWEU).
Zie ook art. 218 lid 11 VWEU en de bevoegdheid van het Europees Parlement
om het Hof van Justitie om advies te vragen m.b.t. de verenigbaarheid van het
2
, beoogde akkoord met de bepalingen van de verdragen.
- Het Europees Parlement is ook een politiek orgaan.
o Op grond van art. 225 VWEU kan het met een meerderheid van stemmen van
de leden de Europese Commissie verzoeken voorstellen voor wetgeving in te
dienen.
o Op grond van art. 36 VEU wordt het Europees Parlement door de Hoge
Vertegenwoordiger van de Unie voor buitenlandse zaken en veiligheidsbeleid
regelmatig geraadpleegd over fundamentele keuzen op het gebied van
veiligheidsbeleid.
- Tenslotte heeft het Europees Parlement een adviserende en controlerende functie.
o Advisering inzake de bijzondere wetgevingsprocedure van bijv. art. 87 lid 3
VWEU
o Controlerende functie op het gebied van:
Recht van enquête (art. 226 VWEU)
Controle op de Europese Commissie:
Controle werkzaamheden d.m.v. jaarverslag van art. 233 VWEU
Het vraagrecht van art. 230 VWEU
Het voordragen van een voorzitter voor de Commissie, samen
met de Raad (art. 17 lid 7 VEU)
De Commissie legt als college verantwoording af aan het
Europees Parlement (art. 17 lid 8 VEU)
Het Europees Parlement kan een motie van afkeuring tegen de
Commissie aannemen (art. 234 VWEU)
Controle op de Europese Centrale Bank door middel van een algemeen
jaarverslag (art. 284 lid 3 VWEU)
Het Europees Parlement benoemt de Europese Ombudsman (art. 24
VEU) die kennisneemt van klachten van burgers van de Unie bij
wanbeheer van de instellingen of organen (art. 228 VWEU).
De interne organisatie van het Europees Parlement is als volgt geregeld:
- De leden van het Parlement zijn verdeeld in politieke fracties. In het Parlement zijn de
zitplaatsen verdeeld n.a.v. de fracties, niet de nationaliteiten.
- Het Parlement kiest uit zijn midden een voorzitter, die het Parlement naar buiten toe
vertegenwoordigt. De voorzitter geeft leiding aan alle werkzaamheden van het
Parlement en zit de plenaire vergadering voor (art. 14 lid 4 VEU).
- De plenaire vergaderingen worden voorbereid door de leden van de Parlementaire
commissies, die zich elk met een ander deelonderwerp bezighouden. De leden
bestaan uit leden van het Parlement, die voor de commissies elke tweeënhalf jaar
opnieuw gekozen worden. De Parlementaire commissies brengen verslag uit over de
wetsvoorstellen van de Commissie, aan de hand van welke verslagen het Parlement
zijn standpunt inneemt.
3
, De Europese Raad
De regelingen m.b.t. de Europese Raad zijn grotendeels geregeld in art. 13 en 15 VEU, en art.
235 en 236 VWEU.
De Europese Raad bestaat uit de staatshoofden en regeringsleiders van de lidstaten, evenals
de voorzitter van de Europese Commissie. Ook de Hoge Vertegenwoordiger van de Unie voor
buitenlandse zaken en veiligheidsbeleid neemt deel aan de werkzaamheden van de Europese
Raad.
De voorzitter van de Europese Raad wordt uit het midden van zijn leden gekozen voor een
periode van tweeënhalf jaar (art. 15 lid 5 VEU). De taken van de voorzitter staan in lid 6.
De taak van de Europese Raad is ‘het geven van de nodige impulsen voor de ontwikkeling van
de Unie, en het bepalen van de algemene politieke beleidslijnen en prioriteiten’:
- De voorzitter van de Europese Raad zorgt voor de externe vertegenwoordiging van de
Unie in aangelegenheden die vallen onder het gemeenschappelijk buitenlands en
veiligheidsbeleid.
- De Europese Raad oefent geen wetgevingstaken uit (slotzin art. 15 lid 1 VEU), maar
heeft middels art. 68 VWEU wel invloed doordat het de strategische richtsnoeren van
de wetgevende en operationele programmering van de ruimte van vrijheid, veiligheid
en recht vaststelt.
- De Europese Raad heeft een mediatorfunctie voor geschillen tussen het Europees
Parlement en de Raad in bijv. art. 83 lid 3 VWEU.
- De Europese Raad is op grond van art. 48 VEU rechtstreeks betrokken bij de gewone
en vereenvoudigde herzieningsprocedure voor verdragen.
Besluitvorming in de Europese Raad geschiedt in beginsel door middel van consensus (art. 15
lid 4 VEU). Dit betekent dat alle leden van de Europese Raad zich in het voorstel kunnen
vinden en geen stemming plaatsvindt. De verdragen bieden echter ook andere
mogelijkheden van besluitvorming:
- Eenparigheid van stemmen (art. 86 lid 4 VWEU): het verschil met consensus is dat bij
eenparigheid van stemmen wel gestemd wordt, maar dat sprake is van unanimiteit
onder de stemmen. In beginsel biedt onthouding van stemming geen beletsel voor de
eenparigheid. Leden kunnen door onthouding van stemming aangeven zich niet te
kunnen vinden in het voorstel, maar het ook niet te willen blokkeren door tegen te
stemmen (vetorecht).
- Gekwalificeerde meerderheid (ar. 236 VWEU): de definitie van de gekwalificeerde
meerderheid onder het Verdrag van Lissabon is neergelegd in art. 16 lid 4 VEU.
- Gewone meerderheid van stemmen (art. 235 lid 3 VWEU)
De voorzitter van de Europese Commissie en de Europese Raad mogen niet deelnemen aan
stemming.
4
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper mam95. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,49. Je zit daarna nergens aan vast.
