Dit is een samenvatting van het artikel door Van Poeck en Ostman (2020) voor het vak Theoretische Pedagogiek. Gaat over de spanning tussen debezorgdheid over ‘instrumentalisering’ onderwijs; studenten, scholen en universiteiten als objecten van verlangens en doelen door anderen bepaald en de...
Het risico en potentie van het omgaan met duurzaamheidsproblemen in het onderwijs:
een pragmatische onderwijsaanpak
Aan ene kantbezorgdheid over ‘instrumentalisering’ onderwijs; studenten, scholen en
universiteiten als objecten van verlangens en doelen door anderen bepaald. Aan andere kant
bezorgdheid over dringende behoefte aan wijdverbreide betrokkenheid en mobilisatie bij omgaan
met gevolgen van ernstige sociaalecologische problemen.
Betrokkenheid voor duurzamere wereld
Om dit te realiseren hoop gevestigd inleren/onderwijs. Transitie naar duurzamere samenleving
omschreven als ‘leren door te doen’ en ‘doen door te leren’. Scholen/universiteiten leidende rol bij
bedenken oplossingen duurzaamheidsproblemen. VN (2005-2014) ‘Decade of Education for
Sustainable Development’ (ESD)onderwijs onmisbaar voor duurzame ontwikkeling. Vervolg
‘Global Action Programme’ doelactie genereren en opschalen bij onderwijs en leren om
vooruitgang naar duurzame ontwikkeling te versnellen. Onderwijsessentiële katalysator.
Duurzame ontwikkeling, door beleidsinitiatieven en meningen binnen scholen, deel van leerstof.
Manier waarop in praktijk gebracht verschilt.
Instrumentalisering van het onderwijs
Tegenwoordig genuanceerde kritiek op neiging sociale/politieke problemen te vertalen in kwesties
die aandacht behoeven'onderwijsoplossingen'. Voorargumenten bvinstrumentalisering
onderwijs vormt bedreiging voor democratische potentieel onderwijs en voor bepaalde waarden die
worden gekoesterd bij onderwijs in democratische samenlevingen (bv vrijheid, pluralisme en kansen
voor jongeren om nieuwheid te creëren). Masschelein en Simonsschool behouden als ‘vrije tijd’ en
jonge mensen rond ‘gemeenschappelijk zaak’ verzamelen. School als plek om maatschappelijke
problemen op te lossen staat in contrast met onderwijs als vrije tijd voor studie/praktijk. Zij zeggen
samenleving onverantwoordelijk en dit gaat ten koste van jongere generatie, oudere generatie zou
zogenaamd last niet kunnen dragen.
Een kwestie van óf/of?
Of/hoe onderwijsaanpak bedenken (ook in praktijk) waarbij studenten, scholen en universiteiten
urgente/verstrekkende duurzaamheidsuitdagingen aangaan zonder instrumenten te worden. Bij
onderwijs kunnen handelen in overeenstemming met tweevoudige pedagogische
verantwoordelijkheidhandelen ‘uit liefde voor wereld (“belangrijk voor oude generatie”) en uit
liefde voor kinderen (“het is aan nieuwe generatie om nieuwe wereld vorm te geven”)'. Bij
verantwoordelijkheid nemen voor wereld, neemt leraar ook verantwoordelijkheid voor leerlingen.
Jongere generatie wordt aan lot overgelaten en wordt kans ontnomen wereld te vernieuwen. Dus 2
aspecten van pedagogische verantwoordelijkheidiets op tafel brengen en vrijmaken (zonder zelf
boodschap mee te geven). Oftewel, studenten kansen bieden om wereld te vernieuwen mbv wat
‘oude wereld’ te bieden heeft.
Duurzaamheidsproblemen als trigger voor onderzoek en nieuwheid: conceptuele bouwstenen.
Pragmatische theorie van sociale verandering gekoppeld aan theorie van lereneducatieve
potentieel benadrukken van omgaan met duurzaamheidsproblemen in onderwijs.
Gewoonte – crisis – creativiteit
Sociaalecologische problemen, bv klimaatverandering, veranderen onze gewoonten. Pragmatisme
biedt interessante lens om die problemen te benaderen als drijfveren voor creativiteit en voor vinden
van nieuwe manieren. Shillingkomt door procesmatige benadering van fasen; gewoonte, crisis en
creativiteit. Vaak vaste overtuigingen en gedragingen. Menselijke ervaring is niet-reflectiefactief
nadenken bij problemen, waarbij eerder verworven kennis, vaardigheden en waarden niet kunnen
worden gebruikt op gebruikelijke manier. Crises ontstaan bij verschil gewoonten en sociale/fysieke
omgeving, het bevordert creativiteit (nieuwe (duurzamere manieren bedenken). HCC-processen
gewoonten, crisis en creativiteit. Duurzaamheidsproblemen kunnen unieke educatieve ruimtes
openennieuwheid, creativiteit, vrijheid en pluralisme. Problemen waar niemand oplossing voor
1
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper Nienkemjansen. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,69. Je zit daarna nergens aan vast.
