Running head: JOB CRAFTING SOCIALE BRONNEN, EIGENWAARDE & BEVLOGENHEID 1
Mediatie door Job Crafting van Sociale Hulpbronnen van de Samenhang tussen Eigenwaarde
en Bevlogenheid van Chronisch Zieke Werknemers
Razien N.K. Goelmohamed
Open Universiteit
Auteurgegevens
,JOB CRAFTING VAN SOCIALE HULPBRONNEN, EIGENWAARDE & BEVLOGENHEID 2
Samenvatting
In dit cross-sectionele onderzoek is de samenhang tussen de variabelen ‘job crafting van
sociale hulpbronnen’, ‘eigenwaarde’ en de drie componenten van ‘bevlogenheid’ (vitaliteit,
toewijding en absorptie) onderzocht. De vraagstelling van deze studie is of er sprake is van
een samenhang tussen eigenwaarde en bevlogenheid en of deze wordt gemedieerd door job
crafting van sociale hulpbronnen van chronisch zieke werknemers in Nederland. Formele
werving heeft plaatsgevonden vanuit een banksector, voeding- en detailsector en een
patiëntenvereniging. Informele werving is uitgevoerd vanuit het netwerk van de onderzoekers.
De respondenten van dit onderzoek bestaan uit 106 deelnemers, waaronder 54 mannen en 52
vrouwen, waarvan de leeftijd varieert tussen de 20 en 65 jaar (Mleeftijd = 39.04 en SDleeftijd =
12.46). De deelnemers hebben een zelfrapportagevragenlijst ingevuld, bestaande uit één deel
van de Job Crafting Scale, namelijk de subschaal ‘sociale hulpbronnen’, de ‘Dutch Rosenberg
Self-Esteem Scale’ en de ‘Utrechtse Bevlogenheidschaal’. Het onderzoek is uitgevoerd in de
periode 5 juni tot en met 20 juli 2017. De verzamelde gegevens zijn verwerkt door middel van
SPSS, versie 24. Er werd, een positieve en significante samenhang gevonden tussen
eigenwaarde en bevlogenheid, evenals een positieve en significante samenhang tussen job
crafting van sociale hulpbronnen en bevlogenheid. Er is geen positieve samenhang gevonden
tussen eigenwaarde en job crafting van sociale hulpbronnen. De hypothese dat job crafting
van sociale hulpbronnen een partiële en significante mediator is in de samenhang tussen
eigenwaarde en bevlogenheid bij chronisch zieke medewerkers, is niet ondersteund.
Aangeraden wordt in vervolgonderzoek een grootschalig longitudinaal onderzoek uit te
voeren, waarbij verschillende groepen chronisch zieke werknemers met elkaar, en gezonde
werknemers, vergeleken kunnen worden, rekening houdend met etnische afkomst.
Kernbegrippen: job crafting van sociale hulpbronnen, eigenwaarde, bevlogenheid en
chronisch zieke werkenden.
, JOB CRAFTING VAN SOCIALE HULPBRONNEN, EIGENWAARDE & BEVLOGENHEID 3
Mediatie door Job Crafting van Sociale Hulpbronnen van de Samenhang tussen Eigenwaarde
en Bevlogenheid van Chronisch Zieke Werknemers
Momenteel heeft één op de vijf werkenden een chronische aandoening (Sociaal-
economische Raad, 2016) en in de toekomst is de verwachting dat dit aandeel zal stijgen door
factoren, zoals, vergrijzing, levensstijl, het ‘langer blijven doorwerken’ en medische
vooruitgang op het gebied van de gezondheidszorg (Busse et al., 2010; World Health
Organization, 2011). Afhankelijk van de ernst van de chronische aandoening kan het voor een
chronisch zieke werknemer complexer zijn om dezelfde hoeveelheid werk te verzetten in
vergelijking met een gezonde werknemer (McGonagle & Barnes-Farrell, 2014). Een
verminderde productiviteit zou wellicht kunnen samenhangen met een lage mate van de
werkbevlogenheid van chronisch zieke werknemers. Klabbers et al. (2014) zetten uiteen dat
de mate van sociale arbeidsparticipatie en bevlogenheid van chronisch zieke werknemers in
Nederland fluctueert tussen het niveau van matig tot gemiddeld. Echter op dit moment is
weinig onderzoek verricht naar de bevlogenheid van chronische zieke werkenden.
Een variabele, die lijkt samen te hangen met bevlogenheid, betreft eigenwaarde.
Zeigler-Hill (2011) constateert dat werknemers met een lage eigenwaarde moeite lijken te
hebben om met stresserende werkomstandigheden om te gaan en minder bevlogen zijn dan
werkenden met een hoger gevoel van eigenwaarde (Schaufeli & Bakker, 2007).
Een tweede variabele, die lijkt samen te hangen met bevlogenheid betreft job crafting
van sociale hulpbronnen. Het inzetten van sociale hulpbronnen, zoals steun van collega’s en
leidinggevenden, kan de bevlogenheid van een werknemer vergroten (Schaufeli & Bakker,
2007) en leiden tot positieve uitkomsten voor werknemer en werkgever, zoals een participatie
in het arbeidsproces en een reductie van het ziekteverzuim. Echter Schaufeli & Bakker (2007)
constateerden dat werkenden met een lagere eigenwaarde, ook minder geneigd zijn tot het
inroepen van sociale hulpbronnen van job crafting.