Samenvatting
Samenvatting 'de goede voorouder' KRZNARIC
Dit is een samenvatting van het boek 'de goede voorouder' van KRZNARIC. Alle kernpunten uit het boek worden aangekaart en samengevat.
[Meer zien]Voorbeeld 2 van de 10 pagina's
Voorbeeld 2 van de 10 pagina's
In winkelwagengesponsord bericht van onze partner
Gekoppeld boek
Titel boek:
Auteur(s):
- Uitgave:
- ISBN:
- Druk:
Verkoper
Volgen
Voorbeeld van de inhoud
‘De goede voorouder – Langetermijndenken voor een kortetermijnwereld’. KRZNARICDeel 1 Touwtrekken om de tijd
Hoofdstuk 1 ‘Hoe kunnen wij goede voorouders zijn?’
De mens heeft de toekomst gekolonialiseerd. Maar de toekomst is nog maar een ‘niemandstijd’. Wij
behandelen de toekomst net zoals de Britten Australië behandelde. ‘Zoals de inheemse Australiërs nog
altijd vechten tegen de erfenis van terra nullius, zo zal er ook strijd moeten worden geleverd tegen de
doctrine van de toekomst’.
Het langetermijndenken moet een keerpunt zijn in onze geschiedenis. Maar tot dusver heeft dit denken nog
niet kunnen doordringen, en is de mensheid nog op het kortetermijn gericht.
De mensheid kan in drie groepen verdeeld worden als het om ‘de toekomst gaat’. De eerste groep is de
verbeeldende groep. Het berust zich op de nederigheid tegenover de ‘diepe tijd’ (1) en ontwikkeld een
transcedent doel (2). De tweede groep is de bekommerende groep, ze kennen meer de erflatersmentaliteit
(3) en een gevoel van intergenerationele rechtvaardigheid (4). De makende groep die plannen dingen die
voorbij hun leven reikt, kathedraal denken (5) en holistisch voorspellen (6).
Maar hier hangt ook iets tegenover, de kortetermijndenkers. Ofwel we spreken van ‘touwtrekken om de
tijd’. Tegenover deze zes manieren van langetermijn denken, hangen de volgende zes aanjagers van
kortetermijndenken. (1) De tirannie van de klok, de wereld versneld enorm. (2) Digitale afleiding, de
technologie kaapte de aandacht van de mens. (3) Politieke presentisme, we kijken niet verder dan de
volgende verkiezing. (4) Speculatief kapitalisme, onstabiele financiële markten met hoge pieken en diepe
dalen. (5) Genetwerkte onzekerheid, er is een toename van wereldwijde risico en besmetting. (6) Continue
vooruitgang, de economische groei wordt eindeloos nagejaagd.
Radicale hoop is van belang.
Hoofdstuk 2 ‘De marshmallow en de eikel, de eeuwige tweespalt in onze hersenen.’
De mens heeft zowel het marshmallow brein als het eikelbrein. Het marshmallowbrein is het brein dat
gefixeerd is op korteremijnverlangens en -beloningen. En het eikelbrein is het brein dat ons in staat stelt
een beeld te vormen van een verre toekomst en naar langetermijndoelen toe werkt.
Marshmallowbrein
Dit onderdeel van de hersenen staat in relatie met lust en plezier. Het is ook wel het verslaafde brein, maar
we moeten uitkijken dat dit niet leidt tot schadelijk gedrag. De mens verlangt namelijk veel naar een
dopamineshot van geluk, waarmee de toekomst op de tweede plaats komt. Veelal komt kortetermijn denken
voor uit een gebrek aan vertrouwen en angst voor schaarsheid.
Eikelbrein
De introductie van het eikelbrein laat ons terug denken aan de landbouwrevolutie. De mens heeft een
vooruitziende blik om zaadjes te bewaren om zich voor te bereiden op de koude wintermaanden. Ook wel
prospective psychology genoemd. De mensen worden ook wel gekenmerkt als planners, we plannen
vakanties, sparen voor opleidingen etc., het eikelbrein is dan in actie. Dit ontwikkelt de mensheid rond de
tienerjaren. Echter zijn we daarmee wel veelal gericht op de nabije toekomst. Om over 100 jaar later naar te
denken, daar is de mens nog niet.
Waar ligt het probleem? We zijn er gewoonweg nog niet zo goed in. Hoe kan de mens dit vooruitziende
brein krijgen? (we blikken terug op het verleden, hoe men in de tijd van jagers en verzamelaars dit brein
vormde).
- De weg vinden: de overleving van de mens berustte op een vermogen om zijn jaag- en
verzameltochten te plannen en tijds specifieke ‘cognitieve kaarten’ te ontwikkelen.
1
, - Grootmoedereffect: Grootmoeders geven essentiële zorg aan kinderen en verlengen zo de
intergenerationele tijdshorizon.
- Sociale samenwerking: Door vertrouwen, wederkerigheid en empathie gekenmerkte coöperatieve
relaties waren gebaseerd op het schepen van banden die lang standhouden.
o Maar men moet vervolgens wel een voorstelling kunnen maken van de toekomst…
- Werktuiginnovatie: De vooruitgang van de stenenwerktuigtechnologie berustte op het vermogen
om complexe opeenvolgende bewerkingen te plannen en toekomstige doelen te bepalen.
o Echter gebeurt dit wel volgens de causale reeks.
Het marsmallowbrein en het eikelbrein liggen voortdurend met elkaar overhoop. Het is aan het
touwtrekken, zoals in hoofdstuk 1 genoemd. De menselijke tijdshorizon staat hier ook nauw mee in
verbinding. De mens leeft en schakelt in verschillende tijdshorizonnen. Van minuten naar seconden naar
dagen en maanden. Maar er wordt zelden meer dan 10 jaar vooruit gedacht, toch zit de toekomst ons op de
hielen.
We moeten met onszelf aan de gang. ‘Door een ander verhaal te vertellen over wie wij zijn, veranderen wij
onze manier van denken.’ . We zouden dus een dergelijke wereld moeten creëren waar de uitdagingen voor
het eikelbrein worden versterkt en aangemoedigd/geactiveerd. Onze hersenen moeten aan het werk.
Deel 2 Zes manieren van denken op de lange termijn
Hoofdstuk 3 ‘Nederigheid met betrekking tot de diepe tijd, De mensheid als oogwenk in de kosmische
geschiedenis’.
De vraag die nu centraal staat, luidt: ‘Hoe kunnen we de actieradius van ons denken vergroten en bij onszelf
een grondig gevoel voor een langer nu opwekken, dat ons helpt de koers vanuit de beschaving te verleggen
en de gevaren van het kortetermijn te vermijden?’.
De tirannie van de klok domineert in onze maatschappij. De ideologie die overheerst ‘tijd is geld’. De klok
is daarmee ook een gevaarlijk wapen, met als gevolg dat we verlangen naar snelheid. Bovendien is de
technologische ontwikkeling een afleiding. Digitale middelen kunnen onmiddellijk onze aandacht pakken
en ons betrokken houden hierbij. Zoals het boek stelt: de telefoon op zak is de nieuwe fabrieksklok die de
tijd vastlegt die ooit van ons was en in ruil daarvoor krijgen we een continue digitale stroom van
infotainment, advertenties en nep nieuw aangeboden. Tijd is getransformeerd naar een bron van macht, tijd
is strijd geworden.
De uitdaging die de diepe tijd ons stelt, is dat deze zich als abstract concept moeilijk laat transformeren in
iets tastbaars en concreets dat diep in ons bestaan binnendringt en verandert. Hoe maken we
langetermijndenken automatisch in plaats van moeilijk en zeldzaam?
De diepe tijd maakt zichtbaar dat we in het verleden moeten kijken, achteruit, en evenzeer focussen op de
komende tijdperken. We moeten ons bewustzijn van de tijdsspanne die in het verschiet ligt, voor de planeet
en voor het leven zelf. Als we ons bewust zijn van de lange tijdshorizon en van het feit dat er een immens
potentieel ligt dat in deze eeuw door menselijke handelen teniet zou kunnen worden gedaan, biedt dat een
extra motivatie voor goed rentmeterschap.
De mens is maar een piepkleine schakel, maar kent een grote verantwoordelijkheid. Er is bovendien veel
meer ‘diepe tijd’ om ons heen dan we denken; oude bomen en een fossiele schelp in de zee.
De kunst van het langetermijndenken zit hem misschien wel in het vermogen om in ‘boomtijd’ te denken,
een schaal van honderden en duizenden jaren die onze geest kan openstellen voor de diepten van de tijd.
De diepe tijd laat ons doelgericht denken.
Hoofdstuk 4 ‘Denken als erflater, Hoe kunnen wij goed herinnerd worden?’.
2
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper Trijntje12. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €7,92. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 53340 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen