Jodendom – Karakter van het jodendom wordt bepaald door de omgang met elkaar, waarin
het niet alleen algemeen om de ethiek gaat, maar ook om de dagelijkse leefregels en de
feesten.
1. Wanneer is iemand een jood?
Volgens de rabbijnse traditie ben je jood als je moeder jood is of als je met rabbinale
toestemming volgens vastgesteld riten jood geworden bent.
2. Wat is het meest kenmerkend voor het jodendom?
Het jodendom word gestempeld door zijn geografische oorsprong en daarmee
verbonden geschiedenis. ( De Davidster ? )
3. Wat betekent Tenach?
Het verhaald van het jodendom begint bij de Tenach. Tenach is het oude testament bij
de christenen, maar bij de joden zelf de Tenach heet.
4. Wat is de Thora?
De Thora is het hart van de zaak. ( = leer, onderwijzing). Hierin vind je de verhalen
over de aartsvaders, Abraham, Isaak en Jakob, de verhalen over Mozes en de uittocht
uit Egypte op weg naar het beloofde land, en talrijke leefregels, gewoonlijk de
geboden of de wet genoemd.
5. Wat is de Talmoed?
De Talmoed is de geschreven versie van de Mondelinge Tora. ( leer )
6. Wat wordt bedoeld met de halacha?
De joodse wet en regelgeving.
7. Wat betekent (h)agada?
De Haĝada(vertelling) is een boek of boekje waaruit Joden lezen tijdens de
seideravond(ordening).
8. Welke hagada is het meest bekend?
Verhaal (heel vaak schitterend geïllustreerd) van de uittocht uit Egypte, met allerlei
teksten eromheen, waaronder volksliedjes. Verhaal begint met de vraag van het
jongste kind: ‘ Waarom is deze avond heel anders dan andere avonden?’ Op deze
avond wordt viermaal met een zegenspreuk Gods naam geheiligd en de beker wijn
opgeheven. De avond eindigt met de woorden: ‘Tot volgend jaar in Jeruzalem.
9. Wat is de kerngedachte van het sjema?
Het Sjema is het meest centrale gebed in het ochtend- en avondgebed van het
jodendom. Het Sjema geeft uitdrukking aan het absolute geloof in God, en wordt dan
ook op belangrijke momenten in het jodendom uitgesproken.
10. Waarom mag van God geen beeld gemaakt worden?
God gaat boven alle beelden en menselijke voorstellingen uit, maar een beeld
betekent ook, dat je God dan in principe in je vingers zou hebben en naar je hand kunt
zetten.
11. Wat verstaan joden onder het idee een “ uitverkoren volk’ te zijn?
Israël heeft zich hierin gezien als het ‘ uitverkoren’ volk, het betekent dat Israël een
bijzondere opdracht heeft, namelijk de heiliging van Gods naam in het leven.
12. Hoe denken joden over het leven na de dood? Waarom zouden de begrippen hemel en
hel minder voorkomen in het joodse denken?
Leven na de dood is voor veel joden irrelevant. Er is geen sprake van een leven na de
dood. Voor de joden is dood dood.
13. Op welke manier kan de mensheid verlost worden van het kwaad?
Dit houdt in dat mensen in alles wat hen overkomt God zullen herkennen
14. Wat houdt de Messiasverwachting in? Geloven alle joden in de komst van een
Messias?
, Letterlijk betekent Messias ‘gezalfde’. De ‘ Messiaanse tijd’ is een tijd van vrede en
gerechtigheid. Die verwachting wordt niet door alle joden gekoppeld.
15. De joden onderscheiden twee periodes van ballingschap. Welke zijn dat? Betekenis?
- Na Salomo (zoon van David) die de eerste tempel heeft laten bouwen.
- De val van Jeruzalem.
16. Wat is Tsedaka en wat betekent dat praktisch gezien?
Dat is de sociale gerechtigheid. Dit is geen vrijblijvende liefdadigheid, maar om een
plicht. Dit betekent dat joden tien procent van hun inkomen aan de armen moeten
geven.
17. Waarom zijn de spijswetten zo belangrijk? De joodse naam hiervoor?
Sommige dieren mogen niet gegeten worden, andere wel. Bovendien moeten dieren
op rituele wijze geslacht zijn. Een ingrijpend gegeven is ook, dat melk -en
vleesproducten gescheiden moeten blijven. De joodse naam hiervoor is kasjroet. Er
bestaat een kasjroet-lijst, waarop is aangegeven wat wel of niet koosjer (geoorloofd)
is.
18. Beschrijf de rituelen rondom geboorte en huwelijk.
Geboorte: De besnijdenis van een jongen op de achtste dag na de geboorte herinnert
aan het verbond tussen Abraham en God. Tijdens besnijdenis word wijdingsspreuk
uitgesproken, beker wijn opgeheven en krijgt de jongen (vaak) zijn joodse naam.
Op de achtste dag wordt ook de geboorte en naamgeving van een dochter gevierd.
Huwelijk: Huwelijksplechtigheid vindt plaats onder een choepa, een baldakijn dat het
nieuw te vormen joodse huis symboliseert. Vlak voor het huwelijk heeft de bruid,
eventueel ook de bruidegom, zich gereinigd in een mikwe (ritueel bad). Tot de
huwelijksplechtigheden behoren de Ketoeba (huwelijksakte) en het heffen van een
glas wijn, waarna de bruidegom een glas stukbreekt als herinnering aan de
verwoesting van de tempel in Jeruzalem.
19. Beschrijf de rituelen rondom bar-mitwsa(zoon der wet) en bat-mitswa.
Bar-mitswa: Volgende de joodse wet is een jongen volwassen op dertienjarige leeftijd
en een meisje op twaalfjarige leeftijd. Op de Sabbat na de dertiende verjaardag wordt
voor de jongen de bar-mitswa gevierd. In deze dienst mag hij voor het eerst een deel
van de Torarol lezen.
20. Welke rituelen zijn er rond de dood?
Vlak voor de dood wordt het Sjema uitgesproken, in de hoop, dat dit voor het laatste
is wat de stervende hoort. Als de dood is ingetreden, wordt het dode lichaam
gereinigd en gekleed, waarbij de man zijn gebedsmantel om krijgt, waarvan de
gebedskwasten zijn afgesneden. In het jodendom behoor je begraven te worden.Bij
het graf worden gebeden en citaten uit de Talmoed opgezegd. Na de begrafenis
scheuren familieleden een deel van hun kleding als teken van rouw. Na de begrafenis
is er een periode van zeven dagen rouw, waarbij men op een lage stoel of op de grond
zit, niet werkt, geen bad neemt en mannen zich niet scheren.
21. Wat is de kern van sabbat?
De rustdag is er dus om te vieren, ter wille van de heiliging van de Naam en vanwege
de bevrijding. Omdat God die dag ophield met scheppen moet de mens ook ophouden
met (her) scheppen.
22. Wat is een synagoge? Waarom is een synagoge zo belangrijk?
Een synagoge is een plaats van samenkomst. De synagoge is eeuwenlang een plaats
geweest om te studeren in de Tora en de Talmoed. Het jodendom wordt ook wel de
‘religie van de studie’ genoemd.
23. Waarom is Pesach het belangrijkste feest? Wat betekent het?