Samenvatting B4: zenuwstelsel sensibiliteit
Algemeen sensibiliteit
Indeling sensibiliteit:
- Vitale sensibiliteit: Pijnzin, temperatuurzin: 2/10 e graad verschil voel je
- Gnostische sensibiliteit: Aanrakingszin, vibratiezin, bewegings- en positiezin
Verschillende receptoren:
Verschillende typen zenuwvezels: verschillende vezels met verschillende snelheden
Plexus: Veel zenuwen bij elkaar, worden samengevoegd tot wortels
Zenuwwortel: komen door gaatjes in de wervels het myelum binnen
- Wortel in de knel is niet heel erg: kan daar goed tegen
- Myelum kan niet goed tegen druk: als dit in de knel zit, direct actie ondernemen
Achterhoorn: baan sensibel
Ruggenmerg:
- Vitale sensibiliteit via tractus spinothalamicus, kruist op niveau binnenkomst
- Gnostische sensibiliteit via achterstrengen, kruist op niveau hersenstam (medulla oblongata)
Thalamus: zowel gnostisch en vitaal
Sensibele cortex: achter de centrale groeve
Patronen van sensibele uitval
- Verzorgingsgebied perifere zenuwen – precies kijken waar de uitval ligt, dan weet je welke
zenuw het kan zijn: bijv. ulnaris, medialis en radialis
- Sensibele uitval kan ook vanuit de wortel komen: uitval is anders dan wanneer perifere
zenuw uitvalt. Meer uitval (dermatomen, komen niet overeen met sensibele gebied van de
zenuw)
- Dermatomen: MRI
, - Ruggenmerg: ander soort patroon van sensibele uitval. Één been gnostische uitval, andere
kant vitale uitval bijvoorbeeld.
Mononeuropathie
(kinderneurologie.eu)
Carpaal tunnel syndroom (nervus medianus):
- 0,5-1 per 1000 inwoners meest voorkomende drukneuropathie
- Zwangeren, reuma, schildklierziektes
- Klachten: nachtelijke tintelingen (wapperen), doofheid, pijn in hand/arm, verminderde
grijpfunctie, gezwollen handen
- Lichamelijk onderzoek:
o Atrofie duimmuis
o Spierzwakte: duimoppositie, hypesthesie
- Behandeling: nachtspalk (in deze houding is de carpale tunnel het
grootst), injectie met lidocaïne en corticosteroïd of operatie (klieven
ligament)
N. ulnaris:
- Drukneuropathie ontstaat vaak in de elleboog of pols, dit zorgt voor een
dysesthesie en hypesthesie en spierzwakte in het verzorgingsgebied van
de n. ulnaris
- Klachten: tintelingen, hypesthesie, zwakte (spreiden/sluiten vingers) en
atrofie pinkmuis (hypothenar)
, N. radialis:
- Compressie van de n. radialis vindt meestal plaats in de bovenarm. De
meest voorkomende oorzaken zijn een breuk van de bovenarm
(humerusfractuur) of lang liggen op de bovenarm.
- Humerus fractuur, paralyse d'amoureux, saturdaynight palsy
- Symptomen bestaan uit sensore, motore en autonome
uitvalsverschijnselen. Tintelingen, hypesthesie duim en zwakte van de
hand (armstrekkers dropping hand)
N. cutaneus femoralis lateralis:
- Deze zenuw kan bekneld worden op de rand van het bekken door zwaar gewicht van de buik
bij mensen die adipeus zijn of bij zwangeren. Er ontstaan alleen sensibele symptomen.
- Symptomen: dof gevoel laterale zijde bovenbeen, geen motore uitval
N. peroneus;
- Raakt vaak bekneld ter hoogte van het fibulakopje in de knie
- Symptomen: zwakte teen-/voetheffers, hypesthesie en dysesthesie
- Behandeling: zogenaamde peroneusveer. Deze spalk houdt de voet in 90
graden dorsaalflexie stand en voorkomt hiermee klapvoet.
Pathofysiologie drukneuropathie: Door druk schade aan myeline laag. Daardoor slechtere geleiding
van de zenuw en uitval van functie.
Diagnostiek: anamnese en neurologisch onderzoek.
Behandeling:
- Druk eraf: andere gewoonte, houding met minste druk
- Indien geen effect na enkele weken: injectie corticosteroïden
- Indien geen effect na enkele weken: operatie (zenuw omleggen, fascie doornemen)
o Indien dit gedaan wordt, eerst aanvullend onderzoek nodig. Er wordt een EMG en
een echo gedaan.
Prognose drukneuropathie is meestal goed, myeline laag kan herstellen en dan herstellen ook de
klachten. Langdurig aanhoudende druk en frequent terugkerende druk kunnen zorgen voor axonale
schade. Dit herstelt vele malen langzamer, of niet.
Patiënten met de genetische aandoening HNPP (hereditary liability to nerve pressure palsy) krijgen
gemakkelijker dan anderen drukneuropathie. Adviezen die deze patiënten mee krijgen: niet leunen
met ellebogen op tafel, niet met benen over elkaar zitten, niet gehurkt werken, afwisselende houding
aannemen, aandoening vermelden tijdens operatie zodat maatregelen van polstering genomen
kunnen worden.
Neurofibromatose type 1:
- mononeuropathie als gevolg van een tumor in of rondom de zenuw.
- 1 op de 3000 mensen
- >6 café-au-lait vlekken, sproetjes in de oksel (freckling) en neurofibromen in en onder de huid
(vanaf de puberteit).
Guillain-Barré
Guillain-Barre:
- Acute inflammatoire polyradiculoneuropathie
- Incidentie: 2-100.000
