Samenvatting van psychologie, vak van 2e bachelor sociologie. Samenvatting van de lessen en slides vanuit de lessen. Nederlandstalige samenvatting van nederlandstalige lessen.
Geschiedenis en onderzoeksmethoden
Definitie van (sociale) psychologie en relatie tot andere disciplines
Psychologie = wetenschappelijke studie van menselijk gedrag en de interne processen die hieraan ten
grondslag liggen
- Wetenschappelijk: methoden = exact-wetenschappelijk → gedrag = complex ≠ volledig toetsbaar
- Methodologie:
1. Observatie / beschrijving
2. Stellen van hypothesen
3. Onderzoeksplan
4. Dataverzameling en verwerking
5. Interpretatie en hypothesen voor verder onderzoek
- Gedrag = overt (waarneembaar) en covert (attitudes, emoties, opinies, ...)
- Individueel gedrag: sociale context maar in kleine kring
- Algemeen en specifiek gedrag: wetmatigheden + variatie
Geschiedenis van algemene psychologie
Soorten psychologie: (niet kennen)
- Sociaal wezen: 3 basisbehoeften (autonoom, competent en verbonden)
➢ ! bevindingen = toepassing op 1 type beschaving → WEIRD (westers, rijk, industrie, ...)
➢ Verschillen: individualisme collectivisme, hiërarchisch egalitair, man vrouw
➢ Sociale psychologie = studie van gedachten, gevoelens en gedrag van mensen hoe die
worden beïnvloed door aanwezigheid van andere en hoe wij invloed hebben op andere
• Onderwerpen uit dagelijks leven
• Vb. groepsgrootte, discriminatie en bias, fake news, aantrekking, ...
,Verschil sociale psychologie en sociologie
- Focus: sociologie = ruimer op maatschappij
- Methode: experimenteel onderzoek en kleinere groep grootschalige bevraging/volkstellingen
- Vb. sociale steun – sociaal kapitaal
Sociale psychologie: meer ingaan op context, gender, type mensen, ...
Effect van reacties van anderen:
- Reagan: veel gebruik van oneliners → gelach van publiek = voorkeur
- Zonder oneliners = minder voorkeur
- ‘laughtrack’ gebruikt voor perceptie van ‘graag zien’
- Later: debat zonder reactie van publiek → geen invloed op keuze
Geschiedenis van sociale psychologie:
- Jaren van bevestiging: (’36-’60)
➢ WOII: Gedrag beïnvloed door groep → tot gruwelijke daden
➢ Beurscrash: maatschappelijke problemen → hoe oplossen?
➢ Gedrag door visie op wereld en interpretaties (afhankelijk personen en context)
- Groei en debat: (’60-’75)
➢ Labo-experimenten teleurstellend in realiteit (oplossing)
➢ Ethiek = kritiek op labo (Vb. Milgram-experiment)
➢ Gedomineerd door mannelijke onderzoekers
- Methodologisch en inhoudelijk pluralisme: (’75-heden)
➢ Emotie en cognitie, pluralisme en internationalisering
➢ Variaties op methodologisch vlak (niet labo)
➢ Uitbreiding: multicultureel onderzoek, internet, open science, ...
➢ Ethiek = verbeterd
Onderzoeksmethoden
Belang kennis:
- Ontwikkelen van kritische blik
➢ Op persuasive communicatie, onderzoek in de media, wetenschappelijke studies
- Onderscheid maken tussen intuïtie en gezond verstand psychologie als wetenschap
Ideeën verfijnen
- Operationaliseren van variabelen
➢ Hypothese: specifieke voorspelling
➢ Conceptuele variabelen = deel van hypothesen
➢ Onafhankelijke afhankelijke variabelen
➢ Conceptueel → operationeel (hoe meten?)
• Type: nominaal, ordinaal, interval, ratio → invloed op meten
➢ Begripsvaliditeit: expertconsensus + manipulatiecheck
➢ Verschillende operationalisering = mogelijk
- Meten van variabelen: zelfbeschrijving
➢ Enkelvoudige of meervoudige schalen (item of items) → interne consistentie
➢ Risico: vertekening, interpretaties, sociaal wenselijkheid, inwillingingstendens, opletten
met suggestieve vragen, herinnerings-vertekening, effect schaal, ...
- Meten van variabelen: observaties
➢ Codeer-schema en interbeoordeelaar-betrouwbaarheid
➢ Bij concreet gedrag
➢ Door computers, sensoren, trackers, ...
➢ Risico’s: sociaal wenselijkheid, volgorde-effect, ...
- Studie marshmallowtest
➢ Conceptuele variabelen = zelfcontrole (OV) en carrièremogelijkheden (AV)
Ideeën testen
Beschrijvend = vragen naar trends en tendensen
Observationeel
- Systematisch observeren van personen → natuurlijke situaties
➢ Vb. hoeveel geld aan bedelaar? Hoe veel hulp als nodig?
➢ Gebruik van ‘handlanger’
- Validiteit verhogen door:
➢ Meerdere observatoren
➢ Objectieve registratie
Archiefonderzoek
- Bestaande verslagen/documenten bestuderen (kranten, dagboek, statistieken, ...)
➢ Vb. hoevaak, waar, ... → dingen door burgerlijke stand, journalisten, ...
- Bestuderen voor impact van beleid (voor en na)
Opiniepeilingen
- Enquêtes met vragen → attitude, meningen, gedragingen, ...
- Steekproef = veralgemening naar bevolking
- Belang: manier van steekproeftrekking + opstelling van vragenlijst
, Correlationeel onderzoek = zoeken naar verbanden
Mate van overeenkomst tussen continue variabelen
- Positief (stijgen = stijgen) negatief (stijgen = dalen)
- Enkel met ordinale/continue variabelen → meten op een continuüm
➢ Score, lengte, stress, veroordelingen, stemmen, ...
- Interactie-effecten bij categorische variabelen (verband bij verschillende categorieën)
- Gebaseerd op gegevens via beschrijvend onderzoek
Voordelen:
- Optie als manipulatie variabelen van experiment = niet mogelijk (ethische redenen)
- Mogelijk verbanden tussen variabelen tegelijk te onderzoeken
- Mogelijk in labo-omstandigheden en natuurlijke omgeving
Beperkingen:
- Focus = sterkte en richting verband → niet oorzaak-gevolg relatie
➢ A = verband met B → veroorzaakt A B of B A? (of C?)
- Enkel lineaire verbanden (geen U, curvilineair, ...)
- Longitudinaal correlationeel onderzoek
Vb. Marshmallow test → invloed van 3e factor
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper nikavandenbergh. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €8,99. Je zit daarna nergens aan vast.