Gedragsbiologie
Hoorcollege 1: Motivatie
Tinbergen 4 why's:
Proximate vragen Ultimate vragen
Development Evolutionary history
How genetic-developmental mechanisms The evolutionary history of a behavioural trait
influence the assembly of an animal and its as affected by descent with modification from
internal components ancesteral species (comparative approach)
Mechanism Adaptive function
How neuronal-hormonal mechanisms that The adaptive value of a behavioural trait as
develop in an animal during its lifetime control affected by the process of evolution by natural
what an animal can do behaviourally selection
Elk gedrag is een gevolg van een combinatie van alle 4 vragen
Motivatie: wisselende interne bereidheid om gedrag te vertonen, die onafhankelijk van de
aanwezigheid van de deblokkerende stimuli varieert
Motivationele gedragssystemen:
- Slaap
- Zelfverzorging
- Temperatuur
- Uitscheiding
- Dorst
- Honger/verzadiging
- Voortplanting
o Sex
o Nestbouw
o Ouderzorg
- Agressie
- Vluchten/exploratie
Motivationele isolijnen: Externe stimulus (grootte vrouwtje) +
interne stimulatie (testosteron) -> motivatie -> relevant gedrag
(baltsen)
- Meer interne motivatie -> minder externe motivatie nodig
om te gaan baltsen, dus ook baltsgedrag bij kleinere
vrouwtjes
,Gedrag is dus een combinatie van de intensiteit van de externe stimulus en de interne motivatie
Energiemodel van Lorentz
Beetje energie eruit -> minder spieracties/gedrag
Veel energie eruit -> alle spieracties worden 'aangezet'
Vacuumactiviteit: uiting van gedragingen zonder sign stimulus/'trigger'
- In sommige situaties is de motivatie zo hoog dat er geen sign stimulus nodig is voor bepaald
gedrag
Motivatie voor agressie & vluchtgedrag vult niet over tijd
Aangepast model:
- Sign stimulus vult de motivatie aan
- Sign stimulus is niet nodig om gedrag aan te zetten
- Meerdere kraantjes
Conflictgedrag: twee verschillende motivationele gedragssystemen gelijktijdig geactiveerd en in
evenwicht
- Ambivalent/compromis gedrag
- Overspronggedrag
- Redirectie gedrag
- Autonoom signaal
- Blokkeren
- Intentiebeweging
Overspronggedrag – theorieen
Overflow-hypothese: 2 systemen ‘overstromen’ met
motivatie en stromen over in een systeem lager in de
hierarchie -> dat systeem komt tot uiting
Disinhibitie-hypothese: 2 systemen remmen elkaar ->
systeem lager in de hierarchie kan tot uiting komen
Ontwikkeling en stress
Ratten die hun jongen likken -> normale ontwikkeling
HPA-as
Rattie die hun jongen niet likken -> overactieve HPA-as
Gedrag van de moeder heeft invloed op streefwaarde en/of feedback
Complexiteit homeostasis: kauwen, slikken e.a. stimuli die wijzen op aankomende homeostase
dragen bij aan feedback – feed-forward
Short-term feedback: CCK geeft kortdurend een verzadigd gevoel
Beloning: dichter bij homeostatische streefwaarde
Straf: verder weg van homeostatische streefwaarde
Ook streefgedragingen zijn belonend! Nodig om ooit het eindgedrag/consummatieve te bereiken
- Contrafreeloading: dieren werken liever voor hun even dan dat ze het voorgeschoteld
krijgen
,sn
v
h
ric
e
d o j-b
ti
lu
ta kw
(y
p
m
Feedback )ff
fg loops & homeostase
Uitgedroogde kat -> hogere osmolariteit van bloedplasma -> hypothalamus -> osmoreceptoren ->
stimulering dorstcentrum (motivatie) -> drinken -> lagere osmolariteit in bloedvaten ->
hypothalamus -> osmoreceptoren -> remming dorstcentrum
, Hoorcollege 2: Hersenen en Gedrag
Sensorische informatieverwerking
Reuk: gaat niet via de thalamus: direct naar de olfactory bulb – snelle
verbinding met neusepitheel
Gehoor: trommelvlies -> buiging haarcellen
- Mate van buiging bepaalt de depolarisatie
- Fysiek -> elektrisch signaal
Tast: druksensoren worden ingeduwd
- Mate van induwing bepaalt de mate van
depolarisatie
Microdialyse: uitwisseling van neurotransmitters en vloeistof tussen de hersenen en de microdialyse
probe
- Mbv osmose
- Analyse van neurotransmitters, bijv. dopamine
Verslavende stoffen zorgen voor een verhoging in dopamine levels (ook andere dingen bijv. sexuele
ervaring & winnen in een goktaak)
Raclopride bindt aan dopamine D2 receptoren & is fluoriscerend
Meer dopamine -> minder raclopride
Methylphenidaat-geinduceerde dopamine afgifte in de NAcc
- Gecorreleerd met subjectieve ‘high’
Operante zelftoediening: actieve pedaaldruk leidt tot beschikbaarheid van een beloning
- Vaak gebruik gemaakt van een cue om het leerproces te ondersteunen
Dopamine antagonist flupenthixol zorgt vor een verlaging van het aantal pedaaldrukken
Dopamine in de NAcc draagt bij aan de belonende effecten van sucrose
Proggressief ratio schema: hoevel drukken zijn dieren bereid te doen voor een beloning?
- Breekpunt: maat van motivatie
- Flupentixol verlaagt het breekpunt -> dopamine draagt ook bij aan motivatie
Dopamine is een predictie-error signaal
Dopamine piek bij verwachte beloning (cue)
- Afname in dopamine wanneer de beloning niet
komt
- Geen reactie meer op de beloning, maar op de cue
Opiaten spelen ook een belangrijke rol in het verwerken
van beloningen
Sociaal spelgedrag: belangrijk voor de ontwikkeling van hersenen en gedrag & heel belonend!
- Infusie van opioid agonist morfiine in de NAcc verhoogt sociaal spelgedrag
Wat als je de waarde van een beloning verlaagt?
Verzadiging leidt tot minder voedselinname -> goal-directed, afhankelijk van NAcc en mediale deel
van dorsale striatum
Gedrag is ingesleten -> habitual, afhankelijk van het laterale deel van het dorsale striatum
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper lisabusser. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,92. Je zit daarna nergens aan vast.