Thema I 1. De bepaaldheid van het recht: de visie van H.L.A. Hart
1. Inleiding
In het klassieke ‘subsumptiemodel’ van rechterlijk redeneren stelt de rechter enerzijds de
feiten vast en anderzijds de relevante rechtsregel(s) en past hij die rechtsregel(s) vervolgens
toe op de feiten, waar dan automatisch de uitkomst uit zou rollen. De komende weken zullen
we zien dat al deze stappen (het vaststellen van het relevante recht; het vaststellen van de
feiten; het toepassen van het relevante recht op de feiten, hetgeen automatisch tot de uitkomst
zou leiden) niet zonder problemen zijn. Deze week richten wij ons op het thema bepaaldheid
van het recht. We bespreken bij dit thema vier visies op de bepaaldheid van het recht,
namelijk het rechtsrealisme, de theorie van H.L.A. Hart, die van Ronald Dworkin en die van
Paul Scholten. Het rechtsrealisme en de theorie van Hart komen deze week aan bod; volgende
week gaan we nader op Dworkins theorie in en de week daarop wordt de theorie van Scholten
besproken. De kwestie van de bepaaldheid betreft de mate waarin in concrete gevallen de
uitkomst door de rechtsregels wordt bepaald. Met deze vier visies op bepaaldheid
corresponderen wezenlijk verschillende perspectieven op rechtsvinding. We zullen zien dat zij
een essentieel referentiekader vormen voor het denken over recht en rechtspleging.
Het hoorcollege wordt verzorgd door Jeroen Kiewiet, die het rechtsrealisme uit de doeken
doet en Harts antwoord op de rechtsrealistische visie op de onbepaaldheid van het recht
uiteenzet. Dieper wordt ingegaan op Harts rechtsvindingsleer, waarin het uitgangspunt de
open textuur van de taal is.
Tijdens de werkgroep gaan we nader in op het rechtsrealisme en de theorie van Hart aan de
hand van een aantal vragen. Ook wordt met het oog op de schrijfopdracht aandacht besteed
aan onderzoeksvaardigheden.
2. Leerdoelen
Inzicht in de betekenis van de bepaaldheid of onderbepaaldheid van het recht.
Kennis van de belangrijkste aspecten van het rechtsrealisme en de theorie van Hart.
Kennis van het onderscheid tussen ‘primary rules’ en ‘secondary rules’ en Harts
stelling ten aanzien van de bepaaldheid van het recht.
Arrestenanalyse vanuit de positie van Hart.
3. Literatuur
FRANK 1949 (herhaling week 1)
Jerome Frank, Law and the Modern Mind, London: Stevens and Sons 1949. Daaruit te
bestuderen: Chapter V. Legal Realism, p. 42-47; Chapter XII The Judging Process and
the Judge’s Personality, p. 100-117; Chapter XIII, p. 130-139 (beginnend op p. 130
met ‘What then is the part (...)’ en eindigend op p. 139 met ‘comme il faut’). Te
raadplegen op: https://archive.org/stream/in.ernet.dli.2015.275269/2015.275269.Law-
And#page/n1/mode/2up
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper KyraNieuwenhuijsen97. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €2,99. Je zit daarna nergens aan vast.