FORENSISCHE PSYCHIATRIE
SCHIZOFRENIE-SPECTRUM EN ANDERE PSYCHOTISCHE STOORNISSEN
PATHOLOGIE
Kernsymptoom van schizofrenie & andere psychotische stoornissen = psychotische symptomen (bv. wanen)
→ behandeling: anti-psychotica (sinds de jaren ’60)
HISTORISCH OVERZICHT
ASPECIFIEKE BEWARING
1539: “pest-en dolhuizen” → doel: maatschappij beschermen van mensen met de pest en mensen die dol
waren (gek). Deze mensen werden opgesloten in een gevangenis (publiek private samenwserking).
1593: wanneer je miserabele waanzinnigen onderdak kon bieden kreeg je hier 3 ponden en 20 schellingen
voor.
SPECIFIEKE BEWARING
= “asylum” → doel:
- Maatschappij beschermen
- Eerste instelling: “Bedlam” (St Bethlem’s Hospital London)
o Aanvankelijk: straf voor “immoraliteit”: mensen die gek waren werden gestraft wegens
immoraliteit.
o Later (1700): “patients”
o Organisatie (1734): curable/incurable: men werd opgedeeld in degenen die geneesbaar
waren en degenen die ongeneesbaar waren.
“In the 18th century people used to go there to see the lunatics. For a penny one could peer into their cells,
view the freaks of the "show of Bethlehem" and laugh at their antics, generally of a sexual nature or violent
fights. Entry was free on the first Tuesday of the month. Visitors were permitted to bring long sticks with which
to poke and enrage the inmates. In 1814 there were 96,000 such visits.
Ze werden vastgebonden en geïmmobiliseerd omdat ze gevaarlijk waren.
Ghislain ziekenhuis: zorg voor deze patiënten, men werd voor de eerste keer ‘behandeld’.
- Men dacht dat deze mensen verkeerd opgedraaid waren (→ draaistoel), deze behandeling werd tot
de jaren ’60 gehanteerd.
- Artificial hibernation = men moest uren in een koud bad gaan zitten omdat men hierdoor minder
agressief werd.
,PSYCHOSENZORG
Residentieel verblijf:
= de gedwongen opname, aangezien je nooit kon genezen bleef je daar vanaf de dag van opname tot je
doodging. Mannen en vrouwen leefden strikt gescheiden.
- “aangeleerde afhankelijkheid”
- verlies aan gezonde mentale capaciteiten en coping skills
- Therapieën: oa koude baden, ergotherapie, bewegingstherapie (‘bezig zijn’)
ELECTRO-CONVULSIE-THERAPIE
Elektroshock therapie: werkt zeer goed, het is vandaag de dag geen gekke behandeling. MAAR in die tijd deden
ze dit zonder spierverslapping/verdoving, waardoor mensen soms hun rug braken, dit deed heel erg veel pijn.
- 1926: “insult is belangrijk”
- 1937: Cerletti (toestel)
- Sinds 1940: curariseren (= spierverslapping)
-
- Beroemde ECT patiënten:
o Ernest Hemmingway
o Vladimir Horowitz (pianist)
o Lou Reed
- Nog steeds: belangrijke behandeling (ook voor andere aandoeningen: zie verder in cursus)
LOBOTOMIE
Gek zijn had iets te maken met het feit dat er iets fout liep in de hersenen. 1940: boorgat maken in de schadel
en met een soort van swiffer (leukotoom) eens heen en weer over de witte stof strijken (Moniz). Hierdoor zou
de agressie verdwijnen maar door deze ingreep zijn de mensen zodanig willoos geworden dat ze geen normale
ontwikkeling meer kunnen kennen (→ geen goede behandeling).
Freeman: uitvinder van de snelle lobotomie/ice-pick lobotomy (1945): gebruikte een ice-pick ipv een
leukotoom. Men werd onder lokale anesthesie gebracht met een hamer. “this perforates skin, subcutaneous
tissue, bone and meninges in a single plunge”.
SYMPTOMEN
- psychotische symptomen = komen meestal voor bij psychotische
stoornissen maar kunnen ook voorkomen bij stemmingsstoornissen,
middelenmisbruik, persoonlijkheidsstoornissen, dementie, ...
- psychotische stoornissen = het geheel ziektebeeld draait rond deze
psychotische symptomen.
,ALGEMEEN: SYMPTOMEN BIJ SCHIZOFRENIESPECTRUM - EN ANDERE PSYCHOTISCHE
STOORNISSEN
= wanneer men afwijkingen heeft in een of meer van de volgende vijf symptoomdomeinen:
De term positieve symptomen wordt enkel gebruikt in het vakgebied
omdat dit een verkeerde indruk kan overbrengen. Het zijn symptomen
die iemand anders niet heeft, ze zijn er extra bijgekomen (plus).
→ gedrag + … = positieve symptomen (biochemie: teveel aan dopamine
in het limbisch systeem).
WANEN
Definitie:
= Denkstoornis: vaststaande overtuigingen die niet vatbaar zijn voor feiten die ermee in tegenspraak zijn. Men
denkt op een verkeerde manier over iets.
We mogen dit niet toepassen binnen cultuur en religie (bv. voodoo), anders denken over een cultureel
verschijnsel is geen waan.
De patiënt heeft ook zelden inzicht in zijn wanen.
Frequent voorkomende wanen:
- Achtervolgingswanen (= paranoïde wanen) = Iemand heeft de overtuiging dat hem of haar kwaad zal
worden berokkend, dat hij of zij zal worden aangevallen, door een persoon, organisatie of andere
groep mensen.
o Meest voorkomende waan
o Wordt als zeer bedreigend ervaren (complot)
o Vb. Film Hugo en Linda: Hugo denkt dat zijn moeder lid is van een geheime dienst en hem iets
wil aandoen (→ denken dat iemand een spion is).
- Betrekkingswanen = Iemand heeft de overtuiging dat bepaalde gebaren, opmerkingen, signalen uit de
omgeving enzovoort aan de betrokkene zelf gericht zijn.
o Vb. Film Hugo en Linda: Boodschap op TV is specifiek naar Hugo gericht
- Grootheidswanen = Iemand heeft de overtuiging dat hij of zij uitzonderlijke kwaliteiten, rijkdom of
roem bezit en daar ook voor moet geprezen worden.
o Vb. Film Hugo en Linda: Linda heeft waan dat ze de plannen van atoombom moet bewaken.
- Erotomane wanen = Iemand is er onterecht van overtuigd dat iemand anders verliefd is op hem of
haar maar het niet durft te zeggen.
, - Beïnvloedingswanen = gedachteninbreng (= iemand stuurt gedachten naar jouw hersenen en
beïnvloedt uw denken).
o zie: Het geheim van de hersenchip
HALLUCINATIES
Definitie:
= stoornissen van de waarneming
Het zijn zintuiglijke ervaringen die plaatsvinden zonder dat er een externe stimulus is (bv. dingen horen die er
niet zijn).
Zijn levendig en helder, hebben net zo veel kracht en maken net zo veel indruk als normale waarnemingen, en
staan niet onder controle van de wil.
Zelfden heeft de patiënt hier inzicht in (geen inzicht in ziektebeeld)
- Enkelvoudige:
o vb. bellen, kraken, kauwgeluiden
- Stemmen:
o Woorden: vb “moordenaar”, “hoer”
o Zinnen en conversaties
o Komen uit radio, uit hoofd, uit darmen, uit stopcontact, …
o In “Tweede” en “Derde”-persoon; resp. tegen en over de patiënt
o Bevelshallucinatie = iemand die een stem hoort in de tweede persoon en hier opdrachten aan
geeft.
▪ Tweede persoon
▪ Aanzet tot zelfmoord of moord
→ komen voor bij schizofrenie, manie, depressie, dementie, delirium, …
VISUELE HALLUCINATIES
- Enkelvoudige:
o vb. Lichtflitsen, schaduwen
o Vb kleurvervormingen: (zie verder: middelen: Lucy in the Sky with Diamonds)
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper vanwijmeerschnaomi. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,49. Je zit daarna nergens aan vast.