100% tevredenheidsgarantie Direct beschikbaar na je betaling Lees online óf als PDF Geen vaste maandelijkse kosten
logo-home
Samenvatting BGZ2022 Blok 2 jaar 2 €6,49
In winkelwagen

Samenvatting

Samenvatting BGZ2022 Blok 2 jaar 2

1 beoordeling
 4 keer verkocht

Een samenvatting van alle taken van blok 2 jaar 2 keuzerichting: biologie gezondheidswetenschappen.

Voorbeeld 4 van de 56  pagina's

  • 13 december 2023
  • 56
  • 2023/2024
  • Samenvatting
Alle documenten voor dit vak (17)

1  beoordeling

review-writer-avatar

Door: annelotgoossens • 3 maanden geleden

avatar-seller
ingalisam
SAMENVATTING BLOK 2
JAAR 2 BGZ – INGALISA MOSTERD


INHOUD

Welke celorganellen zijn er en wat zijn de functies? .............................................................................................. 3
Wat is de opbouw van een cel (karakteristieken) ................................................................................................... 5
Plasmamembraan ............................................................................................................................................... 5
Cytoskelet............................................................................................................................................................ 6
Wat is het verschil tussen dierlijke/plantaardige/prokaryoten/eurkaryoten ......................................................... 6
Dierlijke & plantaardige cellen ............................................................................................................................ 6
Prokaryoten......................................................................................................................................................... 8
Bacteriën ............................................................................................................................................................. 8
Archaea ............................................................................................................................................................... 8
Eukaryoten .......................................................................................................................................................... 9
Hoe is DNA opgebouwd (moleculair niveau) ........................................................................................................ 10
Hoe is RNA opgebouwd (moleculair niveau)......................................................................................................... 12
Hoe is DNA georganiseerd in de kern (structuur/histonen/chromatine) ............................................................. 13
Wat is modificatie? waarom ontstaan ze? ............................................................................................................ 14
Methylatie/acetylatie/genen aan en uit zetten ................................................................................................ 15
Wat zijn chromosomen & opbouw ....................................................................................................................... 16
Wat zijn voordelen van DNA ten opzichte van RNA .............................................................................................. 16
Constitutieve expressie (constitutief)/ Facultatieve expressie (facultatief): .................................................... 17
Hoe verloopt DNA replicatie? ............................................................................................................................... 18
Hoe verloopt de PCR? ....................................................................................................................................... 19
Hoe reageert het DNA repair systeem? (Nucleotide excision repair, Base excision repair) Servi: globaal
repairsystemen kennen, niet uitputtend bestuderen ....................................................................................... 21
Welke soorten mutaties zijn er? ....................................................................................................................... 22
Mutaties op chromosoom niveau? ................................................................................................................... 23
Hoe werkt transcriptie en de regulatie ervan? Servi: transcriptiecomplex ook, en transcriptiefactoren (niet de
namen van deze transcriptiefactoren in detail leren) ........................................................................................... 24
Wat is de gen structuur? Servi: ook cis-regulerende sequeties (bijv. repressors, enhancers), promotor etc. ..... 25
Welke RNA modificaties zijn er en waar vinden ze plaats? (post-transcriptionele modificaties: splicing, capping,
poly A staart). ........................................................................................................................................................ 26
A: Regulatie genexpressie/differentatie ............................................................................................................... 30
Hoe wordt genexpressie gereguleerd? ............................................................................................................. 30
DNA histon niveau (chromatine veranderingen) .......................................................................................... 30


1

, Transcriptieregulatie niveau (repressor, activator) ...................................................................................... 31
transcriptioneel niveau ................................................................................................................................. 32
Post-transcriptioneel niveau ......................................................................................................................... 32
Waarin kunnen cellen differentiëren? (pluri-, toti, multi-, … potent) ............................................................... 33
B: Signalen ............................................................................................................................................................. 34
Welke signalen van buitenaf beïnvloeden genexpressie? En hoe gebeurt dit? ................................................ 34
Hoe gaat signaaltransductie in zijn werk? ......................................................................................................... 35
3 soorten celsurface receptoren ....................................................................................................................... 36
Wat is het effect van de signalen? .................................................................................................................... 37
Hoe werkt de translatie......................................................................................................................................... 38
Wat bepaalt de levensduur van een eiwit - en hoe "sterft" een eiwit? ............................................................ 40
Wat is de structuur van eiwitten, primaire/secundaire/tertiar/ quaternair ......................................................... 40
Wat gebeurt er na translatie? (suikergroep/fosfaatgroep toegevoegd) kennen de modificaties. ....................... 41
Wat zijn de effecten/gevolgen van mutaties op het functioneren van eiwitten? (stopcodon bijv.) .................... 42
Wat gebeurt er met een eiwit na translatie? (transmembrane, gated transport en vesiculair) .......................... 42
Gated Transport: ............................................................................................................................................... 42
Transmembraan transport: ............................................................................................................................... 43
Vesicular transport ............................................................................................................................................ 44
Welke signalen zijn er voor een eiwit om naar de eindbestemming te gaan? (hoe en waar) .............................. 45
Hoe werken Ehlers Danos type lll en I-cel ziekte op eiwitniveau? ........................................................................ 46
Hoe worden eiwitten afgebroken? (niet te uitgebreid) ........................................................................................ 46
Wat zijn de fases van de celcyclus? (wat er gebeurt in die fases; mitose (niet over chromosomen)).................. 47
Wat zijn de functies van CDK en cycline in de celcyclus? ...................................................................................... 48
Welke rol hebben p21, p53, RB en APC in de celcyclus? ...................................................................................... 50
Wanneer mag een cel door gaan en wanneer niet? (checkpoints) ...................................................................... 51
College................................................................................................................................................................... 52
Hallmarks of cancer ............................................................................................................................................... 54
Sustaining proliferative signaling ...................................................................................................................... 54
Evading growth supressors ............................................................................................................................... 54
Activating invasion and metastasis ................................................................................................................... 54
Inducing angiogenesis ....................................................................................................................................... 55
Resisting cell death ........................................................................................................................................... 55
Enabling replicative immortality ....................................................................................................................... 55
Overige .............................................................................................................................................................. 56
Oncogenen v/s tumorsupressor ........................................................................................................................ 56
Driver v/s passenger mutatie ............................................................................................................................ 56



2

,TAAK 1 DE CELOPBOUW
WELKE CELORGANELLEN ZIJN ER EN WAT ZIJN DE FUNCTIES?

Celkern: De kern is meestal het meest prominente organel in een eukaryote cel. Hij is omsloten door twee
concentrische membranen die samen de nucleaire envelop vormen en bevat DNA-moleculen - extreem lange
polymeren die de genetische informatie van het organisme coderen. In de lichtmicroscoop worden deze
reusachtige DNA-moleculen zichtbaar als individuele chromosomen wanneer ze compacter worden voor een
celdeling in twee dochtercellen.

Mitochondria: Mitochondriën zijn aanwezig in vrijwel alle eukaryote cellen en ze zijn een van de meest
opvallende organellen in het cytoplasma. Wanneer gezien met elektronenmicroscoop worden individuele
mitochondriën gevonden die ingesloten zijn in twee afzonderlijke membranen, waarbij het binnenste membraan
gevormd is in plooien die uitsteken naar de binnenkant van de organellen. Dit onthulde dat mitochondriën
chemische energie genereren voor de cel. Ze benutten de energie van de oxidatie van voedselmoleculen, zoals
suikers, om adenosinetrifosfaat te produceren, of ATP - de chemische basisbrandstof die de meeste activiteiten
van de cel aandrijft.

Omdat het mitochondrium zuurstof verbruikt en CO2 afgeeft tijdens deze activiteit, is het hele proces gebaseerd
op de oxidatie van voedselmoleculen zoals suikers. Het hele proces wordt celademhaling genoemd - in wezen
ademen op celniveau. Mitochondriën bevatten hun eigen DNA en planten zich voort door zich te delen. Omdat
ze in zoveel opzichten op bacteriën lijken, wordt gedacht dat ze afkomstig zijn van bacteriën die werden
opgeslokt door een voorouder van de huidige eukaryote cellen. De mitochondria zijn alleen overerf baar van de
vrouw, de moeder. Dit komt omdat de staart van de sperma eraf valt waar zich de mitochondria bevinden.
Terwijl in de eicel dit wel bevind en dus krijg je alleen mitochondria van je moeder.

Chloroplasten: zijn grote, groene organellen die voorkomen in de cellen van planten en algen, maar niet in de
cellen van dieren of schimmels. Deze organellen hebben een nog complexere structuur dan mitochondriën:
naast hun twee omringende membranen bezitten ze interne stapels membranen die het groene pigment
chlorofyl bevatten. Chloroplasten voeren fotosynthese uit door de energie van het zonlicht op te vangen in hun
chlorofylmoleculen en deze energie te gebruiken voor de productie van energierijke suikermoleculen. Tijdens dit
proces geven ze zuurstof vrij als moleculair bijproduct. Plantencellen kunnen deze opgeslagen chemische
energie onttrekken wanneer ze die nodig hebben, op dezelfde manier als dierlijke cellen dat doen: door deze
suikers en hun afbraakproducten te oxideren, voornamelijk in de mitochondriën. Chloroplasten stellen planten
dus in staat om hun energie rechtstreeks uit zonlicht op te nemen. Ze stellen planten ook in staat om de
voedselmoleculen - en de zuurstof - te produceren die mitochondriën nodig hebben. De zuurstof die de
mitochondriën gebruiken om chemische energie te genereren komt in de vorm van ATP.

Net als mitochondriën bevatten chloroplasten hun eigen DNA. Ze delen zich in tweeën en men denkt dat ze zijn
geëvolueerd uit bacteriën - in dit geval van fotosynthetische bacteriën die werden opgeslokt door een vroege
aerobe eukaryote cel.

Endoplasmatisch reticulum: Het endoplasmatisch reticulum (ER) is een onregelmatig doolhof van onderling
verbonden ruimtes omsloten door een membraan. Het is de plaats waar de meeste celmembraancomponenten
en materialen die bestemd zijn voor uitvoer uit de cel, worden gemaakt. Dit organel is enorm vergroot in cellen
die gespecialiseerd zijn in de afscheiding van eiwitten. Stapels van afgeplatte, met een membraan omsloten
zakjes vormen het Golgiapparaat. In de holten van het ruw endoplasmatisch reticulum (ER) worden
de ruwe eiwitten gevouwen en in transportblaasjes gestopt en in de kanalen van het glad endoplasmatisch




3

, reticulum (ER) membraan
afgezet. De transportblaasjes
snoeren zich af van het glad ER
en vervoeren de ruwe eiwitten
naar het Golgi-apparaat.

Ruw endoplasmatisch
reticulum: bevat ribosomen. De
aanmaak van eiwitten.
Posttranslationele modificatie

Golgiapparaat: Dit orgaan
modificeert en verpakt
moleculen die in het ER zijn
gemaakt en bestemd zijn om uit
de cel te worden uitgescheiden
of naar een ander cel
compartiment te worden
getransporteerd. Endosomen,
dit zijn transport blaasje die in
het ER ontstaan die eiwitten
kunnen vervoeren naar het golgi of naar het celmembraan als er moet worden uitgescheiden.

Lysosomen: dit zijn kleine, onregelmatig gevormde organellen waarin intracellulaire vertering plaatsvindt,
waarbij voedingsstoffen uit opgenomen voedseldeeltjes vrijkomen in het cytosol en ongewenste moleculen
worden afgebroken voor ofwel gerecycled binnen de cel of uitgescheiden uit de cel. Veel van de grote en kleine
moleculen in de cel voortdurend afgebroken en opnieuw gemaakt.

Peroxisomen: dit zijn kleine, door een membraan omsloten blaasjes die een afgeschermde omgeving bieden
voor een verscheidenheid aan reacties waarbij waterstofperoxide wordt gebruikt om giftige moleculen te
inactiveren. Membranen vormen ook vele soorten kleine transportblaasjes die materialen vervoeren tussen een
membraan-ingesloten organel en een ander. De afgebroken eiwitten resulteren in acetyl-CoA. Ook de vorming
van oxidatieve stoffen waaronder waterstof peroxide wat radicalen kan vormen en dit is schadelijk voor cellen.
Het enzym heet catalase. Het eind product is dan 2 H2o en O2.

Endocytose: Er vindt een voortdurende uitwisseling van materialen plaats tussen het endoplasmatisch reticulum,
het Golgiapparaat, de lysosomen, het plasmamembraan en de buitenkant van de cel. De uitwisseling vindt plaats
via transportblaasjes die zich van het membraan van een organel losmaken en samensmelten met een ander
organel zoals kleine zeepbellen die ontspringen uit en samensmelten met andere bellen. Aan het oppervlak van
de cel bijvoorbeeld plooien delen van het plasma membraan naar binnen en knijpen af om blaasjes te vormen
die materiaal van het externe medium de cel binnenbrengen - een proces dat endocytose wordt genoemd.

Exocytose: In het omgekeerde proces, Exocytose genoemd, versmelten blaasjes van binnen de cel met het
plasmamembraan en laten hun inhoud los in het externe medium. Veel van de hormonen en signaalmoleculen
die cellen met elkaar laten communiceren worden door Exocytose uit cellen uitgescheiden.

Cytosol: het cytosol is het deel van het cytoplasma dat zich niet binnen intracellulaire membranen. In de meeste
cellen is het cytosol het grootste afzonderlijke compartiment. Het bevat een heleboel grote en kleine moleculen,
zo dicht op elkaar zo dicht op elkaar dat het zich meer gedraagt als een gel op waterbasis dan als een vloeibare
oplossing.




4

Dit zijn jouw voordelen als je samenvattingen koopt bij Stuvia:

Bewezen kwaliteit door reviews

Bewezen kwaliteit door reviews

Studenten hebben al meer dan 850.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet jij zeker dat je de beste keuze maakt!

In een paar klikken geregeld

In een paar klikken geregeld

Geen gedoe — betaal gewoon eenmalig met iDeal, creditcard of je Stuvia-tegoed en je bent klaar. Geen abonnement nodig.

Direct to-the-point

Direct to-the-point

Studenten maken samenvattingen voor studenten. Dat betekent: actuele inhoud waar jij écht wat aan hebt. Geen overbodige details!

Veelgestelde vragen

Wat krijg ik als ik dit document koop?

Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.

Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?

Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.

Van wie koop ik deze samenvatting?

Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper ingalisam. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.

Zit ik meteen vast aan een abonnement?

Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,49. Je zit daarna nergens aan vast.

Is Stuvia te vertrouwen?

4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)

Afgelopen 30 dagen zijn er 64257 samenvattingen verkocht

Opgericht in 2010, al 15 jaar dé plek om samenvattingen te kopen

Begin nu gratis
€6,49  4x  verkocht
  • (1)
In winkelwagen
Toegevoegd