Beknopte samenvatting van de algemene hoorcolleges en de KKJ-specifieke hoorcolleges + literatuur. Samengesteld uit de slides en uitgebreide samenvattingen.
[Meer zien]
Laatste update van het document: 11 maanden geleden
Het diagnostisch proces (hoorcolleges 1 + 2)
• Diagnostisch onderzoek is een proces dat naast inhoudelijk inzicht op gebied van de klinische,
forensische of kind & jeugd psychologie, ook theoretische kennis en professionele vaardigheden
vereist.
• Het volgt de empirische cyclus:
o Observatie: verzamelen van gegevens
o Inductie: uitwerken opzet
o Deductie: hypothesen formuleren
o Toetsing: hypothesen toetsen
o Evaluatie: proces evalueren
Diagnostisch proces: Aanmelding
• Kan plaatsvinden vanuit verschillende contexten (vb. Algemene gezondheidszorg, school/opvoeding)
• Vragen die je jezelf moet stellen bij een nieuwe aanmelding:
1. Is de aanmelding op de juiste plek?
2. Heb ik de kwalificaties die aansluiten bij de aanmelding?
3. Heb ik tijd voor de aanmelding?
Diagnostisch proces: Anamnese/intake
• De anamnese is een van de belangrijkste bronnen van informatie over de klachten op problemen van
de cliënt. Het is een aanvulling op de gegevens die al bekend zijn bij de aanmelding.
• Belangrijk om te onthouden: het referentiekader van de cliënt staat centraal ➔ je krijgt een beeld van
het aanmeldingsprobleem zoals de cliënt het ervaart/presenteert
• Verschillende anamnese-types:
o Heteroanamnese: info van systeem (familie, kennissen, docenten o.i.d.)
o Speciële anamnese: de aard en ernst van de klachten én luxerende factoren (wat deed de
emmer overlopen?)
o Psychiatrische anamnese: subjectieve en objectieve psychiatrische symptomen (vb.
Stemming, verschijning en psychomotoriek)
o Biografische anamnese: factoren uit de levensgeschiedenis
o Sociale anamnese: sociale gegevens (vb. Woonsituatie, burgerlijke status, leefstijl o.i.d.)
o Ontwikkelingsanamnese: problemen en klachten in de context van de
ontwikkelingsgeschiedenis
• Observaties van het gedrag tijdens de intake/anamnese (en het hele proces!) zijn belangrijk
• (Semi)gestructureerde interviews ➔ veelgebruikt instrument om op systematische wijze informatie te
verzamelen
• Een intake bestaat uit:
o Aanmelding/verwijzing
o Anamnese/intake-gegevens
o Gesprekobservaties (non-verbaal)
o Dossierinformatie/screenings/interview
1
, Diagnostisch proces: Onderzoeksopzet
• De cliënt heeft meestal een hulpvraag die reden geeft tot diagnostisch onderzoek
• Je gaat alle info uit de intake/anamnese ordenen en koppelen aan algemene kennisconstructen uit de
psychologie
• Op basis van de informatie en je kennis, formuleer je onderzoeksvragen en een eerste theoretische
verklaring (hypothesen)
• Taxonomie van diagnostische onderzoeksvragen:
o Onderkennend: Wat is er aan de hand?
o Verklarend: Waarom is dit aan de hand?
o Indicerend: Hoe kan de cliënt het beste geholpen worden?
• Na het opstellen van de onderzoeksvragen ➔ adequate meetinstrumenten selecteren en methoden
bedenken om de hypothesen te toetsen
• Belangrijk om een criterium vast te stellen (bij welke scoren wordt de hypothese verworpen?)
• Psychometrische kwaliteit van het instrument is een belangrijke factor! ➔ COTAN
Diagnostisch proces: Het onderzoek
• Uitvoering van je onderzoek ➔ afnemen van geselecteerde testen + rapporteren van de resultaten
• Je hebt veel training nodig (stage) zodat je op een valide en ethische wijze kunt testen
• Het onderzoek moet in een controleerbare omgeving plaatsvinden
o Controleer na het onderzoek of de testen serieus zijn ingevuld (antwoordpatronen, gewenste
antwoorden)
o Verwek de antwoorden volgens de handleiding
o Check of er normeringen zijn (rapporteer de genormeerde scores)
• Na het afzonderlijk toetsen ➔ integratie van resultaten en beantwoorden van de onderzoeksvragen
• Verslaglegging ➔ antwoord op onderzoeksvragen op basis van alle info uit
o De voorgeschiedenis
o De anamnese/intake
o Dossierinfo / screeningsinstrumenten / interviews
o Testresultaten
• Je bekijkt de testresultaten in samenhang met alle andere informatie en vormt een integratief beeld
wat de basis vormt van het advies
Diagnostisch proces: Advies
• Verslaglegging van conclusies en advies ➔ samenvatting is een belangrijk onderdeel hiervan
• Conclusies worden teruggekoppeld aan cliënt
o Geeft de gelegenheid om je beeld bij te stellen, te nuanceren of aan te vullen
o Wees alert op ja-knikken
o Bereid je goed voor ➔ geschikte tijd en plaats
o Doel van het gesprek: samenvatting proces, resultaten en conclusies duidelijk vertellen,
empathie tonen (zonder te overdrijven)
o Geef ruimte om het nieuws te verwerken
o Vervolg uitleggen (Wat nu? Behandelplan?)
• Koppel het onderzoek ook terug aan de aanvrager/ verwijzer
2
, Persoonlijkheidsonderzoek (hoorcollege 3)
• Multideterminisme: dat op ieder willekeurig moment voor elk gedrag dat je wil begrijpen, spelen
meerdere factoren een rol ➔ nooit leidt 1 factor tot gedrag/depressie ➔ het is altijd een combinatie
van factoren (deels bewust en deels onbewust)
• Herbert Simon
o Onderzoek gedaan naar rationele besluitvormingen
o Een mens
▪ Is goed uitgerust om snelle en simpele besluiten te nemen in een stabiele,
voorspelbare omgeving met relatief weinig homogene actoren
▪ Is niet goed uitgerust om complexe besluiten te nemen in een dynamische,
onvoorspelbare omgeving met veel heterogene actoren
o De rationele keuzetheorie is onrealistisch
o Bounded rationality: er zit een soort bovengrens aan onze mate van rationaliteit
Persoonlijkheid
Definitie ➔ “relafief aanhoudende individuele verschillen in gedrag, cognitie en emotie” (Caspi, 1998)
• Persoonlijkheidseigenschappen voorspellen belangrijke uitkomsten
o Succes op werk
o Sociale ontwikkeling
o Gezondheid (vb. Neurotische mensen hebben meer geheimen wat niet gezond is voor je
gezondheid)
• Persoonlijkheid wordt dus gedefinieerd door individuele verschillen
• Oorsprong van persoonlijkheid:
o Genen
o Omgeving ➔ uit wat voor nest komt iemand? Wat voor hechtingstijl heeft iemand?
o Genen X omgeving ➔ genen beïnvloeden de omgevingen waaraan iemand zich blootstelt
o Vooral heel veel toeval ➔ toevalligheden doen zich gedurende de hele dag voort; liefde van
je leven
OCEAN – big 5 model
• Met uitstek het meest gebruikte model om een onderscheid te maken in persoonlijkheid
• Omvattend model van persoonlijkheidstrekken bestaande uit 5 basisdimensies;
o Openstaan voor nieuwe ervaringen ➔ geïnteresseerd en openstaan voor gedachten van
anderen
o Consciëntieusheid ➔ betrouwbaar, geordend, precies en nauwkeurig
o Extraversie ➔ houden van sociale prikkels en interacteren met anderen
o Altruïsme (Agreeableness) ➔ vriendelijk, zorgzaam en bescheiden
o Neuroticisme ➔ nerveus, angstig en emotioneel
instabiel
• Het type Neuroticisme kan onderverdeeld worden in
verschillende persoonlijkheidstrekken (traits) namelijk;
doorzettingsvermogen, starheid, subjectiviteit, verlegenheid
en prikkelbaarheid. Deze traits bestaan op hun beurt weer
uit verschillende gewoontes (habits) die zich kunnen uiten in
specifieke gedragingen.
3
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper samvonk76. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,52. Je zit daarna nergens aan vast.
